Ca trù là một thể loại nhạc không mấy quen thuộc và phổ biến với tất cả mọi người. Nó cũng không phải là loại hình âm nhạc khiến cho người nghe phải nhún nhảy hay lắc lư theo từng giai điệu.

Ban đầu, ca trù còn được gọi là hát ả đào hay hát nói. Những nghệ sĩ trẻ có ngoại hình sáng sẽ đàn ca tiêu khiển cho cánh đàn ông, đôi khi họ cũng kiêm luôn việc phục vụ tiệc rượu. Đàn ông thời xưa thường cùng bạn bè đến các quán rượu có phục vụ ca trù để ăn mừng việc kinh doanh thành công hoặc chúc phúc cho nhau khi sinh được con trai.

Ca trù phát triển mạnh mẽ vào thế kỷ thứ 15 ở miền Bắc Việt Nam khi nó trở thành sở thích của các quý tộc và học giả. Ngoài ra, ca trù cũng là một loại hình giải trí rất phổ biến trong các cung điện hoàng gia. Về sau, ca trù trở nên được biết đến nhiều hơn khi được biểu diễn tại nhà rông, nhà trọ và thậm chí là tại nhà riêng. Hầu hết các buổi biểu diễn ca trù là để phục vụ cho cánh đàn ông. Khi đến những quán trọ ca trù, khán giả nam sẽ mua những chiếc thẻ bằng tre. Những chiếc thẻ này sẽ được trao cho các ca sĩ sau mỗi phần trình diễn. Cuối ngày, các ca sĩ sẽ nhận thù lao dựa trên số lượng thẻ mà họ nhận được từ khán giả.

Nghệ thuật ca trù cần ít nhất ba người biểu diễn. Ca sĩ chính phải luôn là giọng nữ, người chơi cỗ phách (một loại nhạc cụ làm bằng gỗ hoặc tre được đánh bằng hai que gỗ) và một nhạc sĩ đệm cho ca sĩ hát bằng đàn đáy, một loại đàn 3 dây với 10 phím. Ngoài ra còn có cặp sênh và trống chầu.

Nghệ sĩ trống chầu là người thể hiện sự đồng thuận với ca sĩ và bài hát tùy thuộc vào cách anh ta đánh trống. Nếu thích bài hát, anh ta sẽ đánh vào cạnh trống nhiều lần và khi thất vọng về phần trình diễn của ca sĩ, anh ta sẽ đánh trống hai lần. Những người chơi đàn đáy phải tuân theo nhịp điệu của cỗ phách. Đàn đáy chỉ sử dụng độc quyền cho nghệ thuật ca trù.

Đình Phú
Theo vietnam-culture.com