Khi các chủ doanh nghiệp muốn mở rộng và phát triển việc kinh doanh thì họ sẽ tiến hành việc phát hành cổ phiếu thường. Là một công cụ huy động vốn thiết yếu, mỗi cổ phiếu thường là đại diện cho quyền sở hữu trong một công ty. Vì vậy việc phát hành cổ phiếu thường có thể cung cấp những lợi ích đáng kể, bên cạnh đó, một vài bất lợi sẽ phát sinh từ việc phát hành cổ phiếu.
Mục đích
Một công ty thường phát hành cổ phiếu để huy động vốn. Các cổ phiếu lần đầu tiên được phát hành ra công chúng được gọi là IPO (Initial Public Offering). Những lần phát hành cổ phiếu tiếp theo sẽ được gọi là phát hành cổ phiếu trên thị trường thứ cấp.
Trước khi phát hành cổ phiếu thường, các công ty đều thực hiện việc nghiên cứu thị trường để xác định sự quan tâm của công chúng. Những nghiên cứu này cho phép các công ty xác định lượng cổ phiếu sẽ cung cấp. Ngoài ra, việc nghiên cứu thị trường còn giúp ban quản lý dự đoán được kết quả tương đối của việc chào bán.
Thuận lợi
Việc phát hành cổ phiếu thường mang lại rất nhiều lợi ích trong đó có hai lợi ích chính. Đầu tiên, việc chào bán cổ phiếu giúp một công ty tăng vốn rất nhanh và công ty có thể sử dụng quỹ vốn này để đầu tư vào việc cải tiến, trả nợ hoặc các hạng mục khác. Ngoài ra, không giống như các khoản vay, các công ty không cần phải hoàn trả quỹ vốn thu được từ việc phát hành cổ phiếu.
Thứ hai, với cổ phiếu thường, các công ty không có nghĩa vụ phải chi trả cổ tức. Trái ngược với cổ phiếu ưu đãi quy định việc trả cổ tức thường xuyên, cổ phiếu thường không nhất thiết phải thanh toán những khoản như vậy. Công ty tự do sử dụng quỹ vốn được dùng để chi trả cổ tức.
Bất lợi
Việc phát hành cổ phiếu thường cũng có những bất lợi của nó. Bất lợi đầu tiên là quyền sở hữu bị chia nhỏ ra. Các cổ đông sẽ có những ảnh hưởng nhất định đối với đời sống của công ty. Và các chủ sở hữu nên quản lý việc hoạt động một cách chặt chẽ vì điều này thực sự là một bất lợi đáng kể.
Bất lợi khác của việc phát hành cổ phiếu thường là rất tốn kém chi phí. Việc nghiên cứu thị trường và quá trình phát hành cổ phiếu IPO khá tốn kém đối với các chủ doanh nghiệp. Tất nhiên, trong trường hợp chào bán cổ phiếu thành công những chi phí này sẽ được thu hồi một cách dễ dàng. Các chi phí này là một phần của những rủi ro mà các chủ doanh nghiệp phải chịu trong quá trình chào bán cổ phiếu.
Trần Đình Phú
(Lược dịch)