Thị trường tài chính hay còn gọi là thị trường chứng khoán hoạt động theo những xu hướng thị trường nhất định và những xu hướng này được gọi là xu hướng thị trường chứng khoán. Những xu hướng này còn được hỗ trợ bởi phép phân tích kỹ thuật. Phép phân tích này dược xem như là một ứng dụng khoa học chưa trưởng thành và bị phản đối rộng rãi bởi lý thuyết Efficient Market Hypothesis (tạm dịch là giả thuyết thị trường hiệu quả).

Phép phân tích kỹ thuật sẽ giúp tìm hiểu xem cổ phiếu trên thị trường chứng khoán đang nằm trong giai đoạn đầu cơ giá lên hay đầu cơ giá xuống và nó sẽ đề xuất kế hoạch giao dịch chiến lược để tận dụng lợi thế của từng giai đoạn. Phép phân tích cũng chỉ ra rằng thị trường luôn hoạt động theo chu kỳ lên xuống.

Lý thuyết Random Walk phản đối ý kiến cho rằng thị trường chứng khoán hoạt động theo xu hướng lên xuống nhất định. Lý thuyết này khẳng định rằng những thay đổi trong giá cổ phiếu có cùng một xu hướng giá trị và chúng không phụ thuộc vào nhau vì vậy không thể dựa vào những thay đổi trong quá khứ hay những xu hướng của thị trường để dự đoán những thay đổi trong tương lai.  

Lý thuyết này cũng cho rằng các xu hướng của cổ phiếu là không thể đoán trước và nó biến động rất ngẫu nhiên. Lý thuyết Efficient Market Hypothesis cho rằng không thể định hướng cho thị trường bởi vì sự hiệu quả của thị trường chứng khoán luôn hiển thị tất cả những thông tin thích hợp. Điều này có nghĩa là cổ phiếu luôn được giao dịch ở mức giá hợp lý trên sàn giao dịch và các nhà đầu tư không thể mua được cổ phiếu với giá dưới định mức hoặc bán cổ phiếu với giá vượt định mức.  

Thị trường chứng khoán có thể có ba loại xu hướng thị trường:

• Xu hướng chính: Thị trường đầu cơ giá lên và thị trường đầu cơ giá xuống. Một thị trường đầu cơ giá lên cho thấy điều kiện nền kinh tế đang rất tốt, có rất nhiều nguồn việc làm, chỉ số GDP tăng và giá cổ phiếu đang tăng. 

Thị trường đầu cơ giá lên sẽ làm gia tăng niềm tin nơi nhà đầu tư. Tuy nhiên thị trường đầu cơ giá lên không phải là một điều kiện lâu dài và thỉnh thoảng nó có thể dẫn đến những tình huống nguy hiểm nếu như những cổ phiếu được định giá quá cao.

Thị trường đầu cơ giá xuống cho thấy một nền kinh tế nghèo nàn, suy thoái có thể xuất hiện và giá cổ phiếu đang giảm từng ngày. Thị trường đầu cơ giá xuống luôn đi kèm với sự bi quan sâu rộng và các nhà đầu tư thì lo sợ việc thua lỗ.

• Xu hướng thứ cấp (ngắn hạn): Thị trường đầu cơ giá xuống và điều chỉnh. Thị trường thứ cấp là một sự thay đổi giá một cách vô thường và giai đoạn này kéo dài từ vài tuần đến vài tháng. Sự điều chỉnh thị trường bị ảnh hưởng bởi các yếu tố như thiên tai và bất ổn chính trị.
• Xu hướng trường kỳ (ngắn hạn): Thị trường đầu cơ giá lên lâu dài và thị trường đầu cơ giá xuống lâu dài. Xu hướng trường kỳ là một xu hướng có thể kéo dài từ 5 đến 20 năm. Trong xu hướng trường kỳ, thị trường đầu cơ giá lên nhỏ hơn so với thị trường đầu cơ giá xuống và không thể bù lỗ cho những khoản thua lỗ của thị trường đầu cơ giá xuống trước đó.

Trần Đình Phú
(Lược dịch)