Thành phố ngầm Derinkuyu, Cappadocia, Thổ Nhĩ Kỳ
Thành phố ngầm Derinkuyu gồm 7 tầng hầm và tầng sâu nhất cách mặt đất khoảng 200 feet (61m). Nhiều giả thuyết cho rằng công trình này do người Phrygia cổ đại xây dựng vào thế kỷ thứ 7 hay 8 trước Công nguyên, sau đó được những tín đồ Cơ đốc mở rộng thêm để tránh sự tàn sát của đế quốc Zealot. Nơi đây cho phép khoảng 20.000 người sống trong gần bốn tháng. Bất kỳ ai không thông thuộc đường đi sẽ rất dễ bị lạc hoặc gặp phải bẫy đá.
Göreme, thị trấn với nhiều nhà thờ trong hang đá, cũng nằm trong vùng Cappadocia.
Mê cung Chartres, nhà thờ Chartres, Pháp
Năm 1360, một giám mục đã thiết kế mê cung theo hình bông hoa hồng, ngay trên sàn nhà thờ Chartres để phục vụ cho lễ Phục Sinh.
Trong buổi lễ, người đại diện tiến đến tâm của mê cung, mô phỏng hành động giết chết quỷ Satan (vào thời đó là minotaur - quái vật nửa người nửa bò), thắp sáng thế giới bằng một quả cầu màu vàng rồi ném cho những người dự lễ.
Bây giờ, mỗi tháng một lần, những chiếc ghế trong nhà thờ được chuyển đi để khách hành hương có thể bước vào mê cung. Người ta khuyến khích khách hành hương tham gia với lòng thành kính và sự tập trung cao độ, hành động bước quanh mê cung này như một cách để diễn tả lại quá trình con người đi từ sự sống đến cái chết.
Trong các nhà thờ và thiền viện trên khắp thế giới, ta có thể dễ dàng bắt gặp bản sao của mê cung Chartres.
Cung điện Hampton Court, Herefordshire, Anh
Trong thời đại Phục hưng cực thịnh, xu hướng thiết kế mê cung hàng rào phổ biến hơn so với vườn mê cung. Đến tận thời đại của William III của nước Anh, mê cung hàng rào chỉ có một con đường duy nhất, thay vì nhiều ngã rẽ và đường cụt đánh đố.
Năm 1700, William III ra lệnh xây mê cung hàng rào nổi tiếng tại Cung điện Hampton Court. Cho đến ngày nay, mê cung hình thang này vẫn là lớn nhất và nổi tiếng nhất ở Anh (du khách có thể bị lạc trong nhiều giờ).
Hầm mộ Capuchin, Rome, Ý
Hầm mộ Capuchin nằm dưới nhà thờ Santa Maria della Concezione dei Cappuccini ở Via Veneto và được xây dựng vào năm 1631. Bên trong hầm mộ, đầu lâu xếp thành hình vòm và xác ướp rải đầy khắp nơi với khoảng 3.700 bộ xương.
Bara Imambara, Lucknow, Uttar Pradesh, Ấn Độ
Pháo đài ở Lucknow, thuộc bang Uttar Pradesh, được biết đến với tên gọi Bara Imambara (hoặc Asafi Imambara). Được xây dựng thành một mê cung khổng lồ để ngăn những kẻ xâm lược tiến vào bên trong, công trình mô phỏng theo phong cách Mughal và là tòa nhà duy nhất ở Lucknow không bị ảnh hưởng bởi kiến trúc Châu Âu.
Năm 1784, công trình dùng phục vụ cho những người nghèo trong thời gian hạn hán. Ngay cả khi công trình hoàn thành, Asaf-Ud-Daula - người đứng đầu ở Lucknow - vẫn dành hàng trăm ngàn rupee cho việc trang trí phòng mỗi năm.
Mê cung đèn lồng ở chùa Haeinsa, Hàn Quốc
Chùa Haeinsa tọa lạc tại núi Gaya ở tỉnh Nam Gyeongsang. Bộ chạm khắc kinh Phật trên 81.258 tấm gỗ, được lưu giữ ở đây từ năm 1398 và nhiều người cho rằng đây là bản chính xác nhất trên thế giới.
Quần thể này được UNESCO công nhận là Di sản thế giới 597 năm sau đó. Mỗi năm vào tháng 10, hàng ngàn nhà sư từ khắp nơi trên đất nước hành hương về đây, mỗi người mang theo một bản khắc kinh Phật.
Vào mùa xuân, mê cung hình chữ vạn được tạo nên từ những chiếc đèn lồng nhiều màu sắc được bố trí ngay trong sân chùa. Sự kiện này thu hút đông đảo du khách và tín đồ Phật giáo.
Vườn treo Marqueyssac, Périgord, Pháp
Ở Périgord, Pháp, khu vườn treo trăm tuổi từ gỗ hoàng dương Marqueyssac vẫn là một mê cung hàng rào thú vị thu hút du khách gần xa.
Ban đầu, Bertrand Vernet de Marqueyssac - cố vấn của Vua Louis XIV - cho xây dựng một lâu đài với thiết kế tương đối đơn giản để nhà vua nghỉ ngơi vào dịp hè. Khu vườn mang tên Marqueyssac nằm trong khuôn viên tòa lâu đài này.
Năm 1860, Julien de Cervel là người có công cải tạo và phát triển khu vườn, bắt đầu bằng việc trồng vườn gỗ hoàng dương. Về sau, khu vườn được chăm chút nhiều hơn và được trồng thêm nhiều loài cây mới. Lối đi trong mê cung khá rối rắm với chiều dài gần 4 dặm bao quanh khuôn viên 54 mẫu Anh (xấp xỉ 21,8ha).
Uyển Nhi
(Tổng hợp và lược dịch)