Các nhà khoa học đến từ trường Đại học Kỹ thuật Công nghệ Hà Nội - thành viên của Đại học Quốc gia Hà Nội, đã phát minh ra hệ thống cảnh báo ô nhiễm không khí bằng cách sử dụng các hình ảnh vệ tinh.
Hệ thống APOM (air pollution management) là phần mềm quản lý tích hợp với Google và chạy trên apom.fimo.edu.vn. Chương trình sử dụng cơ sở dữ liệu WebGIS có thể cung cấp thông tin về mức độ ô nhiễm, các chỉ số ô nhiễm bụi và mật độ bụi trong không khí ở từng khu vực. Đây là công trình nghiên cứu đầu tiên tại Việt Nam sử dụng hình ảnh vệ tinh để đưa ra cảnh báo ô nhiễm không khí.
Hệ thống này có rất nhiều lợi thế. Thứ nhất, nhờ vào việc hoạt động trực tuyến, nó sẽ tự động thu thập và xử lý dữ liệu hình ảnh từ vệ tinh viễn thám MODIS Terra, Aqua MODIS, Suomi NPP VIIRS của NASA và các trạm thu vệ tinh của UET cài đặt bởi eOsphere Limited, Vương quốc Anh.
Thứ hai, hệ thống tính toán các tham số PM2.5 (nồng độ bụi có kích thước nhỏ hơn 2,5 micromet trong không khí) cho toàn bộ lãnh thổ Việt Nam. Với phạm vi 10x10 km tần suất tính toán sẽ là 4 lần/ngày (dựa trên xử lý hình ảnh Terra / Aqua MODIS) và 2 lần/ngày trong phạm vi 6x6 km (dựa trên xử lý hình ảnh NPP VIIRS).
Thứ ba, hệ thống áp dụng công thức chuyển đổi từ PM2.5 thành chỉ số chất lượng không khí (AQI) theo tiêu chuẩn Việt Nam và tiêu chuẩn quốc tế. Thông qua việc tách dữ liệu cho 63 tỉnh thành, hệ thống cung cấp một nguồn hình ảnh bụi PM2.5 và AQI cho toàn bộ lãnh thổ Việt Nam và các tỉnh thành từ năm 2010 đến nay.
TS. Nguyễn Thị Nhật Thanh và nhóm nghiên cứu của mình thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội đã phát triển một trạm tiếp nhận dữ liệu vệ tinh để phục vụ nghiên cứu khoa học. Sau đó, bà nghĩ đến việc tận dụng triệt để các hình ảnh vệ tinh từ trạm thu thập để phân tích nồng độ bụi trong không khí và hiển thị thông tin kết hợp với cảnh báo trên các bản đồ.
Thông tin về ô nhiễm bụi trong cả nước đã được cung cấp từ hệ thống giám sát tự động đặt tại Hà Nội, Phú Thọ, Quảng Ninh, Huế, Đà Nẵng và Khánh Hòa. Tuy nhiên, vấn đề của trạm giám sát là chúng chỉ hiển thị chỉ số ô nhiễm trong khu vực nơi chúng được đặt.
Đình Phú
(Lược dịch)