Từ khi còn rất nhỏ, chúng ta đã biết rằng cuộc sống là không công bằng. Trẻ em là người hiểu rất rõ khái niệm này. Khi một ai đó phạm quy hoặc đưa ra quyết định, xử sự khiến trẻ rơi vào tình thế bất lợi, trẻ sẽ phản kháng tức thì bằng cách nói: "Điều đó thật không công bằng!"
Là cha mẹ, chúng ta cần dạy trẻ hiểu rằng công bằng được thể hiện ở những hành động, kết quả trung thực và hợp tình hợp lý. Vai trò của cha mẹ trong việc dạy dỗ và làm gương thể hiện sự công bằng gồm có hai phần. Thứ nhất, chúng ta cần đối xử công bằng với trẻ. Thứ hai, chúng ta cần dạy trẻ hiểu và xử sự công bằng.
Làm gương thể hiện sự công bằng là rất quan trọng. Là cha mẹ, chúng ta có quyền kiểm soát cuộc sống của con. Chúng ta quyết định số tiền tiêu vặt, giờ giấc đi ngủ, hình phạt và phần thưởng cho con. Vì thế, cha mẹ phải luôn công bằng, nhất quán và không nên lạm dụng quyền lực của mình.
Công bằng gồm hai loại:
- Kết quả công bằng hay công bằng về nội dung.
- Quy trình công bằng hay công bằng về hình thức.
Công bằng về nội dung: Điều này có nghĩa là cho một người những gì họ xứng đáng được nhận. Tuy nhiên, việc xác định những gì người đó xứng đáng được nhận là chủ quan. Không có một chuẩn mực chính xác để xác định những gì một người xứng đáng được nhận. Do đó, không phải lúc nào cũng có được một kết luận công bằng, không gây tranh cãi.
Điều này đặc biệt đúng đối với thanh thiếu niên. Ở độ tuổi này, trẻ thường nghĩ rằng kết quả của một quyết định công bằng là khi được nhận những gì chúng muốn. Tương tự vậy, kết quả từ một quyết định thiếu công bằng sẽ khiến chúng không có được những gì chúng muốn. Do đó, không phải lúc nào con bạn cũng đồng tình với những kết quả bạn đưa ra là công bằng. Vì thế, điều tốt nhất bạn có thể làm là đưa ra những quyết định sau khi đã suy nghĩ thấu đáo và không trái với lương tâm.
Công bằng về hình thức: Sự công bằng về hình thức liên quan đến cách một người đưa ra quyết định. Một quyết định công bằng phải được thực hiện dựa trên những tiêu chuẩn phù hợp. Để đưa ra một quyết định công bằng, các bậc cha mẹ cần thực hiện bốn bước sau:
- Thông báo rõ ràng các quy định, sự kỳ vọng và hậu quả của việc phạm quy.
- Đánh giá tình huống một cách khách quan.
- Thu thập tất cả các thông tin bằng cách trò chuyện với con và xác minh sự thật nếu cần.
- Cho con cơ hội kể về sự việc và sau đó, điều tra kỹ sự việc để chắc rằng có được tất cả những thông tin quan trọng. Được lắng nghe - giải thích và tự bào chữa - là rất quan trọng, đặc biệt là đối với thanh thiếu niên. Điều này cũng rất cần thiết khi quyết định hình phạt cho việc phạm quy.
Thực hiện quy trình công bằng sẽ đưa đến quyết định công bằng. Hậu quả và hình phạt phải phù hợp với hành vi phạm quy. Nên tránh những hình phạt quá nặng. Những hình phạt công bằng và hợp lý sẽ giúp con xử sự tốt hơn những hình phạt quá nặng.
Công bằng là một con đường hai chiều. Là cha mẹ, bạn cần cho con, đặc biệt là trẻ vị thành niên hiểu rằng bạn cũng mong muốn chúng đối xử công bằng như chúng mong muốn ở bạn. Một điều vô cùng quan trọng là bạn cần làm gương thể hiện sự công bằng với con bằng cách luôn cởi mở, trung thực và khách quan khi đưa ra quyết định.
Ngọc Trâm
Theo parenting.org
Ảnh: Internet