Nếu Oscar là giải thưởng danh giá nhất của Mỹ để vinh danh những bộ phim hay, thì Mâm xôi vàng là giải thưởng trái ngược hoàn toàn nhưng độ nổi tiếng cũng chẳng kém cạnh.
Giải Mâm xôi vàng có tên tiếng Anh là Golden Raspberry Awards hay Razzies. Đây là giải thưởng điện ảnh do nhà báo, nhà thiết kế quảng cáo người Mỹ John Wilson sáng lập vào năm 1980. Giải thưởng trao cho những tác phẩm điện ảnh, các vai diễn và các hạng mục liên quan đến điện ảnh Hoa Kỳ được đánh giá là dở nhất trong năm. Người nhận giải sẽ được trao tặng một mô hình quả mâm xôi màu vàng gắn trên đế nhựa. Một tượng Mâm xôi vàng có chi phí ước tính khoảng 4,97 USD.
Các hạng mục chính thức của giải Mâm xôi vàng hiện nay là Phim dở nhất, Đạo diễn tồi nhất, Diễn viên nam chính/nữ chính tồi nhất, Diễn viên nam phụ/nữ phụ tồi nhất, Cặp vai diễn tồi nhất, Kịch bản tồi nhất, Phim làm thêm dở nhất, Phim làm lại dở nhất, Ngôi sao mới tồi nhất và Bài hát trong phim dở nhất. Danh sách đề cử của giải Mâm xôi vàng được công bố trước giải Oscar một ngày. Các thành viên thuộc Quỹ Mâm xôi vàng GRAF (Golden Raspberry Award Foundation) sẽ tiến hành bỏ phiếu công khai. Đêm trao giải của Mâm Xôi Vàng luôn diễn ra sau giải Oscar một ngày.
Lễ trao giải Mâm xôi vàng được tổ chức rất đơn giản, không có thảm đỏ, không có trang trí hào nhoáng, cũng như không có các tay máy săn ảnh như giải Oscar. Mâm xôi vàng rất hiếm khi có ngôi sao đến nhận giải. Tuy nhiên, cũng có một số nhân vật đã can đảm đến nhận giải thưởng. Năm 1987, Bill Cosby được trao 3 giải Mâm xôi vàng cho Phim tồi nhất, Nam chính tồi nhất và Kịch bản tồi nhất cho phim Leonard Part 6. Ông là người đầu tiên đồng ý nhận giải thưởng. Nữ diễn viên Halle Berry là một trong những diễn viên đầu tiên từng vượt qua dư luận để tới nhận giải Nữ diễn viên chính tệ nhất trong phim Catwoman vào năm 2002 dù ba năm trước đó, cô là nữ diễn viên da màu đầu tiên nhận Oscar cho Nữ diễn viên chính xuất sắc. Năm 2014, giải Mâm xôi vàng được trao cho bộ phim hài Movie 43 lấy tựa là 43 ngày kỳ quặc với hạng mục Phim dở nhất, Đạo diễn tồi nhất và Kịch bản tồi nhất.
Tính đến nay, Mâm xôi vàng đã có hơn 30 năm tổ chức. Dù không được mong đợi, nhưng giải thưởng Mâm xôi vàng cũng góp phần cống hiến cho nền điện ảnh Mỹ, quan trọng chẳng kém gì giải Oscar. John Wilson, người sáng lập giải thưởng đã nói “Giải thưởng này không lập ra từ lòng ghét bỏ, khinh thị”. Tiếp nhận sự phê bình trước công chúng, nhận ra cái sai, nhìn ra cái đúng, là dịp để nhìn lại chính mình, tự sửa mình. Bên cạnh đó, có những trường hợp được trao Mâm Xôi Vàng nhưng chưa hẳn đã là một thất bại ê chề bởi rất nhiều bộ phim dù nằm trong danh sách “kém may mắn” vẫn có doanh thu lên tới hàng chục, hàng trăm triệu đô la.
Tượng Mâm xôi vàng
Nữ diễn viên Sandra Bullock vui vẻ lên nhận giải thưởng Nữ diễn viên chính tệ nhất cho vai diễn trong “All About Steve” một ngày trước khi giành chiến thắng giải Oscar cho Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất với vai diễn trong “The Blind Side”.
Thùy Giang
(Tổng hợp)