Benjamin Franklin là một trong những người thành lập đất nước nổi tiếng nhất của Hoa Kỳ. Ông vừa là một chính trị gia, một nhà khoa học, một tác giả, thợ in, triết gia, nhà phát minh, nhà hoạt động xã hội và một nhà ngoại giao hàng đầu.
Benjamin Franklin sinh ngày 17 tháng 1 năm 1706 tại Boston, Massachusetts và là con trai trong một gia đình 17 anh em. Gia đình ông không được sung túc lắm nên ông chỉ được theo đuổi việc học trong một thời gian ngắn. Ngay từ thuở nhỏ, Benjamin đã thích đọc sách. Thấy con ưa thích sách như vậy, gia đình cho cậu theo học nghề in. Cũng nhờ theo nghề in này mà Benjamin đọc được nhiều sách hơn. Cậu đã tự học được nhiều môn như đại số, hình học, văn phạm, luận lý, các môn vật lý và khoa học tự nhiên.
Ben Franklin không được giáo dục chính thức. Năm 11 tuổi, cậu đã tự học tiếng Anh, Pháp và Ý. Tuy nhiên, Ben không đơn giản tự giới hạn mình với kiến thức sách vở. Cậu là một học sinh xuất sắc, luôn học hỏi từ những người hiểu biết hơn mình về nhiều chủ đề rộng - từ thơ ca cho tới lịch sử tự nhiên.
Một trong những phương pháp học của Benjamin là để những người khác tham gia vào tranh luận. Cậu thường cùng với một người bạn cũng ham đọc sách, tranh luận về bất cứ đề tài nào. Lúc đầu, họ còn dùng lời, sau dùng chữ viết, nhờ vậy cậu thấy mình còn kém về phương pháp và lý luận còn thiếu minh bạch.
Ở tuổi 16, Franklin rời quê hương Boston đến Philadelphia. Trong vòng 1 năm, đã thiết lập nhà in riêng, và 3 năm sau, cậu đã trở thành một trong những thợ in nổi tiếng nhất ở Philadelphia.
Khi còn là thanh niên, Franklin đọc cuốn "Lives" của tác giả Plutarch - một cuốn sách dựa trên tiền đề rằng sự nỗ lực cá nhân có thể thay đổi một thời kỳ lịch sử. Franklin đã bị cuốn hút vào thông điệp đó và nó ảnh hưởng đến rất nhiều giai đoạn trong cuộc đời ông.
Triết lý ấy được phản ánh tốt nhất trong quyết định của ông, vào tuổi 42, khi ông chuyển từ công việc kinh doanh in ấn rất thành công của mình sang việc tập trung vào khoa học. Và chặng thứ hai trong cuộc đời ông, ông đã làm chính xác điều đó, tập trung vào việc cải thiện thế giới hơn là công việc làm ăn riêng của ông.
Benjamin Franklin - Tranh của họa sĩ Joseph-Siffrein Duplessis
Với tư duy mở, Franklin để bản thân mình cởi mở trước những thay đổi trong môi trường chính trị và để nhìn thấy những cơ hội mới. Trong lĩnh vực khoa học, ông là gương mặt điển hình của lịch sử vật lý vì những khám phá của ông và những lý thuyết về điện, ví dụ như các khám phá về hiện tượng sấm, sét.
Với vai trò một chính trị gia và một nhà hoạt động xã hội, ông đã đưa ra ý tưởng về một nước Mỹ và với vai trò một nhà ngoại giao trong thời kỳ Cách mạng Mỹ, ông đã làm cho liên minh là Pháp giúp đỡ để có thể giành độc lập.
Franklin nổi tiếng về các tác phẩm có tính phổ biến, tính chính trị và khoa học và tính đa dạng các lĩnh vực mà ông quan tâm. Là một nhà lãnh đạo của Thời đại Khai Sáng, ông đã có được công nhận, ủng hộ của cả các nhà khoa học và giới trí thức khắp Châu Âu.
Ông đã thành công trong việc bảo đảm về quân sự cũng như trợ giúp tài chính của Pháp - một đóng góp to lớn cho sự thắng lợi của cách mạng chống lại Anh. Ngoài ra, Franklin cũng là người đã phát minh ra cột chống sét. Ông là người sớm đề xướng về sự thống nhất của các thuộc địa.
Ông cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thành lập Đại học Pennsylvania và Trường Franklin và Marshall. Ông đã được bầu làm chủ tịch đầu tiên của Hội Triết học Mỹ, hội học thuật đầu tiên tại Hoa Kỳ, năm 1769. Franklin nói thành thạo năm thứ tiếng. Ông được công nhận là người đa tài.
Minh Ly
(Tổng hợp)