Nhà văn Mark Twain có tên thật là Samuel Langhorne Clemens, ông được sinh ra ở Florida, Missouri vào ngày 30/11/1835. Ông là con thứ sáu của Jane Lampton (1803-1890) và John Marshall Clemens (1798-1847). Năm 1839, gia đình Twain chuyển đến ngôi nhà ở Hill Street, bây giờ là Ngôi nhà và Bảo tàng Thời niên thiếu Mark Twain tại thành phố cảng nhộn nhịp của Hannibal, Missouri.
Nhà văn Mark Twain - Ảnh: time.com
Khi cha của ông qua đời vào năm 1847, gia đình rơi vào tình trạng khủng hoảng về tài chính, vì vậy cậu bé Samuel 11 tuổi đã phải nghỉ học và bắt đầu công việc của một thợ in cho nhiều tờ báo và tạp chí khác nhau, bao gồm Hannibal Courier. Ông cũng bắt đầu viết những tác phẩm đầu tay như "A Gallant Fireman" (1851) và "The Dandy Frightening the Squatter" (1852).
Sau khi làm việc ở New York và Philadelphia trong một vài năm, ông quay trở lại St. Louis vào năm 1857. Chính tại đây, sự hấp dẫn của những chiếc thuyền hơi nước thanh lịch và đám đông vui như hội đã thu hút ông và khiến Mark Twain muốn trở thành người 'học việc' lái tàu cho thuyền trưởng Horace Bixby. Ông được cấp giấy phép lái tàu vào năm 1858. Là một người lái tàu hơi nước tuyến St. Louis và New Orleans, Twain đã say mê dòng sông dài thứ hai trên thế giới thông qua cách mà ông mô tả về nó trong cuốn hồi ký “Life on the Mississippi” (1883).
Cuốn hồi ký “Life on the Mississippi” - Ảnh: www.amazon.com
Một phần quan trọng trong công việc của một lái tàu là phải biết được những vùng nước nông sâu, mà đối với dòng sông Mississippi hùng vĩ thì các rạn san hô, những hòn đá lồi lõm luôn thay đổi. 'Mark Twain' có nghĩa là đo độ sâu và độ an toàn trên sông, thuật ngữ này được Samuel Langhorne Clemens (tên thật của ông) sử dụng làm bút danh kể từ năm 1863. Cuộc sống trên sông là nguồn tư liệu để Mark Twain viết nên các tác phẩm sau này, đó là sự huyền bí với ngòi bút mỉa mai, dí dỏm, và cái nhìn thấu hiểu về con người.
Sự bùng nổ của Nội chiến vào năm 1861 đã làm giao thông trên sông Mississippi bị hạn chế, vì vậy ở tuổi 26, Twain đã chuyển từ cuộc sống trên sông đến một thung lũng sa mạc ở thị trấn chuyên khai thác bạc của thành phố Carson, Nevada với anh trai Orion. Ông chưa bao giờ đi ra khỏi tiểu bang nên ông rất hào hứng khám phá nó, và ông đã mô tả những chuyến đi này trong cuốn tiểu thuyết, bán tự truyện Roughing It (1872). Twain cũng tập tành khai thác mỏ ở khu Jackass Hill, California vào năm 1864 và cũng bắt đầu một giai đoạn khi ông viết rất nhiều bài báo cho các nhà xuất bản như Territorial Enterprise, Alta California, San Francisco Morning Call, Sacramento Union và The Galaxy. Ông đi đến nhiều thành phố khác nhau ở Mỹ, gặp gỡ các đồng nghiệp như Frederick Doulass, Harriet Beecher Stowe, Charles Dickens ở New York và đến thăm nhiều quốc gia khác nhau ở Châu Âu, Hawaii và Holy Land - nơi ông đã viết tác phẩm Innocents Abroad (1869). Những truyện ngắn trong giai đoạn này bao gồm "Advice For Little Girls" (1867) và "The Celebrated Jumping Frog of Calavaras County" (1867).
Năm 1870, Twain kết hôn với Olivia 'Livy' Langdon (1845-1904) và có 4 người con với bà. Ba người con chết trước khi họ bước sang tuổi đôi mươi, chỉ có Clara (1874-1962) sống đến tuổi 88. Năm 1874, Twain xây một ngôi nhà ở Hartford, Connecticut mặc dù cả gia đình thường xuyên di chuyển. Ngoài vô số truyện ngắn ông viết trong thời gian này và đặc biệt là tác phẩm nổi tiếng Tom Sawyer, Twain còn hợp tác viết The Gilded Age (1873) với Charles Dudley Warner.
Tác phẩm A Tramp Abroad (1880) là cái nhìn châm biếm phi hư cấu của Twain về chuyến đi xuyên Đức, Ý và dãy Alps và cũng là phần tiếp theo của tác phẩm Innocents Abroad trước khi ông viết “The Prince and the Pauper” (1882). Năm 1888, ông được trao bằng thạc sĩ Nghệ thuật danh dự của Đại học Yale.
Một vài năm sau đó, Twain gặp thua lỗ trong việc kinh doanh, dù vậy ông không bao giờ mất đi sự hài hước vốn có của mình. Đến năm 1895, do không thể kiểm soát được các khoản nợ, ông làm việc khắp thế giới như Úc, Canada, Ấn Độ, New Zealand và Nam Phi để kiếm tiền trả nợ. Cuốn “Following the Equator” (1897) là câu chuyện về chuyến đi giảng dạy của ông, trong thời gian đó ông cũng đã gặp gỡ những nhân vật nổi tiếng khác như Mahatma Gandhi, Sigmund Freud và Booker T. Washington.
Với những chuyến đi diễn thuyết thành công, ông được nhiều người ngưỡng mộ và tôn vinh vì những nỗ lực văn học của mình. Đại học Yale trao cho ông bằng tiến sĩ danh dự vào năm 1901. Năm 1907, ông cũng được Đại học Oxford trao bằng tiến sĩ danh dự. Cùng năm đó, cuốn “A Horse's Tale” và “Christian Science” (1907) được xuất bản. Khi đi du lịch ở Ý vào năm 1904, vợ ông qua đời ở Florence. Năm 1908, Twain đã chuyển đến 'Stormfield' ở Redding, Connecticut.
Mark Twain qua đời vào ngày 21/4/1910 tại Redding, Connecticut và yên nghỉ tại Nghĩa trang Woodlawn ở quê nhà Elmira, New York, ông được chôn cất bên cạnh vợ và các con. Cuộc đời nhà văn Mark Twain chịu nhiều đau khổ, bao gồm cái chết của 3 người con và gánh nặng nợ nần làm ông đau khổ trong nhiều năm.
Nam Hàn
(Lược dịch)