Tăng trưởng xuất khẩu năm ngoái đạt 6,5% có thể được coi là một điểm sáng trong bức tranh kinh tế của quốc gia, với sự tăng trưởng này là do việc ký kết một số hiệp định thương mại tự do (FTA).
Ảnh: vietnamnet.vn
Sau khi ghi nhận mức tăng trưởng xuất khẩu 6,5% với tổng trị giá 281,5 tỷ USD trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu đang bị ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch Covid-19, Việt Nam xem 2020 là một năm thành công về mặt kinh tế. Thành quả này chứng tỏ nỗ lực chung của mỗi doanh nghiệp trong việc liên tục áp dụng các giải pháp thích ứng nhằm khai thác hiệu quả các cơ hội từ các thị trường FTA có thể mang lại năng suất cao.
Đối với ngành dệt may trong nước, mặc dù xuất khẩu chỉ đạt 35,2 tỷ USD, giảm 4 tỷ USD so với năm 2019, nhưng mức giảm này là thấp nhất so với các nước xuất khẩu hàng may mặc lớn như Ấn Độ và Trung Quốc.
Do sử dụng hiệu quả các FTA như Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Hàn Quốc (VKFTA), Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Liên minh Kinh tế Á - Âu (VN-EAEU), Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam - Liên minh Châu Âu (EVFTA) và Hiệp định Thương mại toàn diện và Hiệp định Đối tác Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), thặng dư thương mại của ngành dệt may tăng nhanh. Những FTA này đã chứng kiến số liệu của ngành tăng từ 11,1 tỷ USD năm 2016 lên 16,9 tỷ USD vào năm 2019, với kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may của quốc gia này đứng thứ 4 toàn cầu vào năm 2016, sau Trung Quốc, Bangladesh và Ấn Độ, thậm chí vượt qua Ấn Độ trong năm 2019 để xếp thứ ba trên thế giới.
Trong hội nghị gần đây đánh giá kết quả hoạt động năm ngoái và vạch ra định hướng của ngành công thương cho năm 2021, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã biểu dương kết quả xuất khẩu của hàng hóa Việt Nam sang các thị trường có FTA và các thị trường có yêu cầu khắt khe. Những nơi yêu cầu chất lượng cao, chẳng hạn như EU, đại diện cho các thị trường sinh lợi cao, thu về gần 20,3 tỷ USD từ xuất khẩu hàng may mặc.
Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (Hiệp định CPTTP) cũng được các doanh nghiệp khai thác phần lớn, với kim ngạch xuất khẩu sang Canada và Mexico vào năm ngoái lần lượt đạt 4,35 tỷ USD, tăng 11,9% và 3,17 tỷ USD, tăng 12,2%.
Những điều cần thiết để tận dụng tối đa các FTA
Để đảm bảo mục tiêu đạt mức tăng trưởng xuất nhập khẩu từ 4% lên đến 5% trong năm nay, giữ mức thặng dư thương mại ở mức như năm 2020 không phải là một nhiệm vụ dễ dàng vì dịch Covid-19 vẫn đang không thể kiểm soát ở nhiều thị trường xuất khẩu lớn như Hoa Kỳ, Châu Âu, và Nhật Bản, khiến cho nhu cầu bị sụt giảm.
Bất chấp những vấn đề này, kế hoạch sẽ không bị đảo ngược bởi sau một năm đối mặt với những khó khăn bất ngờ, khả năng phục hồi của các doanh nghiệp địa phương đã được cải thiện, phần lớn nhờ sự điều hành linh hoạt của lãnh đạo doanh nghiệp.
Kinh nghiệm của các doanh nghiệp về phòng chống đại dịch đã tốt hơn nhiều so với đầu năm 2020 do họ đã tự thích nghi thành công với sản xuất kinh doanh theo phương thức mới, với khả năng kinh doanh các sản phẩm chống dịch tốt hơn để bù đắp cho sự sụt giảm của các mặt hàng thông thường.
Kể từ ngày 01/1, Việt Nam đã có thêm Hiệp định FTA song phương với Anh có hiệu lực, nâng tổng số Hiệp định FTA còn hiệu lực của cả nước lên con số 15. Để tận dụng cơ hội thị trường mà các FTA này mở ra, Thủ tướng đã chỉ đạo các doanh nghiệp triển khai đồng bộ và khai thác hiệu quả các FTA, đồng thời tích cực chuẩn bị cho việc triển khai các FTA mới.
Việt Nam là một trong những nền kinh tế có độ mở lớn, có quan hệ thương mại với hơn 230 thị trường, trong đó có các FTA với 60 nền kinh tế, qua đó tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp mở rộng thị trường. Điều này ngoài việc giúp dễ dàng kết nối và tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị, cũng như mạng lưới sản xuất toàn cầu, điều quan trọng là phải khai thác hiệu quả các FTA này, Thủ tướng khẳng định và cho rằng việc tận dụng các FTA cũng là một phần quan trọng của chiến lược sản xuất kinh doanh của quốc gia.
Theo Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương, những năm gần đây, chuỗi cung - cầu bị gián đoạn do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 mặc dù cả nước vẫn tiếp tục thặng dư thương mại, phần lớn đến từ thị trường các nước phát triển. Điều này góp phần tạo nên điểm sáng cho bức tranh kinh tế chung, với thặng dư thương mại năm ngoái gấp 11 lần năm 2016, tăng từ 1,78 tỷ USD lên 19,1 tỷ USD.
Vân Anh
(Lược dịch)