Liên minh Châu Âu (EU) áp thuế quan đến 37,6% lên các xe điện nhập khẩu từ Trung Hoa mặc cho cảnh báo từ phía Bắc Kinh rằng động thái này sẽ thổi bùng chiến tranh thương mại.

Ảnh: Bloomberg

Uỷ ban châu Âu (EC) hôm 04/7 công bố rằng từ ngày 05/7 sẽ áp dụng thuế quan nhằm chống lại các khoản trợ cấp nhà nước “bất công”. Tuy nhiên, đây chỉ là biện pháp nhất thời có hiệu lực 4 tháng; trong lúc đó, hai bên vẫn tiếp tục thương lượng.

Năm 2023, EC tiến hành điều tra xem trợ cấp chính phủ Trung Quốc có đang tạo lợi thế cạnh tranh không lành mạnh cho các xe điện lắp ráp tại nước này so với các xe tương tự sản xuất tại Châu Âu hay không.

Khi cuộc điều tra kết thúc vào tháng 11/2024, EC có thể đề xuất “mức thuế cố định” thời hạn 5 năm - nội dung sẽ được 27 quốc gia trong khối bầu chọn. Nếu được thông qua, mức thuế quan chắc chắn sẽ cao hơn con số 10% hiện tại, làm căng thẳng hơn quan hệ hợp tác thương mại giữa EU và Trung Quốc, đặc biệt trong cuộc đua công nghệ xanh.

Mức thuế dao động từ 17,4% đến 37,6% áp dụng phi hồi tố được đặt ra nhằm ngăn “làn sóng xe điện giả rẻ lắp ráp bằng trợ cấp chính phủ tràn vào Châu Âu” - theo lời bà Ursula von der Leyen, Chủ tịch EC.

Chính quyền Bắc Kinh từng bày tỏ ý định “không từ một biện pháp nào” khi bảo vệ lợi ích quốc gia, trong đó có động thái đáp trả bằng thuế quan áp lên một số sản phẩm nhập vào Trung Quốc như rượu cognac hay thịt heo.

Ông Hà Á Đông, phát ngôn viên Bộ Thương mại Trung Quốc, phát biểu: “Vẫn còn 4 tháng nữa mới có quyết định chính thức. Chúng tôi mong Châu Âu và Trung Quốc có thể cùng chung chí hướng, thành thật với nhau, và tiếp tục trao đổi sớm nhất có thể.”

EU cho biết mức thuế quan áp lên các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc lần lượt là 17,4% đối với BYD, 19,9% đối với Geely, và 37,6% đối với SAIC. Ở bên kia Đại Tây Dương, Mỹ đã áp thuế quan 100% lên tất cả các xe điện Trung Quốc, trong khi Canada xem xét triển khai tương tự.

Các hãng sản xuất được EU nhận định là có hợp tác trong cuộc điều tra chống trợ cấp nhà nước, trong đó xuất hiện một số tên tuổi phương Tây như Tesla hay BMW, sẽ chịu mức thuế quan 20,8%; còn các hãng không hợp tác sẽ chịu mức 37,6%.

Theo ước tính của EC, thị phần các thương hiệu Trung Quốc tại EU đã tăng trưởng từ dưới 1% năm 2019 lên 8%, dự báo có thể lên đến 15% năm 2025. Cũng theo EC, giá xe từ Trung Quốc rẻ hơn các mẫu mã lắp ráp tại EU đến 20%.

Volkswagen, nhà sản xuất xe lớn nhất Châu Âu, chỉ trích kịch liệt mức thuế quan đề xuất, cho rằng biện pháp này sẽ không củng cố thế mạnh ngành ô tô Châu Âu về lâu dài. Trong một thông cáo, phát ngôn viên Volkswagen phát biểu: “Hệ quả tiêu cực do quyết định này gây ra sẽ lớn hơn rất nhiều so với bất cứ lợi ích nào bên Châu Âu, đặc biệt là ngành sản xuất xe tại Đức, nhận được.”

Huỳnh Trọng Nhân
(Lược dịch)