Khúc côn cầu trên băng có thể được phát triển từ môn khúc côn cầu trên sân cỏ được chơi ở Bắc Âu trong nhiều thế kỷ.
Luật lệ của khúc côn cầu trên băng hiện đại được phát minh bởi James Creighton (người Canada). Năm 1875, trận khúc côn cầu trên băng đầu tiên được thi đấu theo luật của Creighton diễn ra ở Montreal, Canada. Trận đấu được tổ chức tại Victoria Skating Rink giữa hai đội với 9 cầu thủ mỗi bên, bao gồm James Creighton và một số sinh viên Đại học McGill. Miếng gỗ hình tròn được sử dụng cho trận đấu thay vì quả bóng.
McGill University Hockey Club là câu lạc bộ khúc côn cầu trên băng đầu tiên, được thành lập năm 1877 (tiếp theo là Bulldogs Quebec có tên là Câu lạc bộ khúc côn cầu Quebec thành lập năm 1878 và Montreal Victorias thành lập năm 1881).
Năm 1880, số lượng người chơi mỗi bên giảm từ 9 cầu thủ xuống còn 7. Số lượng các đội tăng mạnh đủ để "giải vô địch thế giới" khúc côn cầu trên băng đầu tiên được tổ chức tại Lễ hội Mùa đông hàng năm của Montreal vào năm 1883. Đội McGill giành chức vô địch và được trao "Carnival Cup". Mỗi trận đấu được chia thành 2 hiệp, mỗi hiệp 30 phút. Năm 1886, Hiệp hội Khúc côn cầu Nghiệp dư Canada (AHAC) được thành lập.
Nguồn gốc Stanley Cup
Năm 1888, Toàn quyền Canada, Chúa công Stanley của Preston (con trai và con gái của ông đều rất thích khúc côn cầu) lần đầu tiên tham dự giải đấu Mùa đông Montreal và bị ấn tượng bởi môn thể thao này. Năm 1892, ông thấy rằng không có bất cứ sự công nhận nào giành cho đội hay nhất ở Canada, vì vậy ông đã mua một chiếc bát bạc để sử dụng như một chiếc cúp. Dominion Hockey Challenge Cup (sau này được gọi là Stanley Cup) lần đầu tiên được trao vào năm 1893 cho Câu lạc bộ khúc côn cầu Montreal, nhà vô địch của AHAC. Hàng năm, chiếc cúp được trao cho đội vô địch của National Hockey League. Con trai của Stanley, Arthur, đã giúp tổ chức Hiệp hội Hockey Ontario, và con gái của Stanley, Isobel là một trong những phụ nữ đầu tiên chơi khúc côn cầu trên băng.
Khúc côn cầu trên băng hiện đại
Ngày nay, khúc côn cầu trên băng là môn thể thao chính thức tại các kỳ Olympic và môn thể thao đồng đội trên băng phổ biến nhất. Khúc côn cầu trên băng hiện đại chỉ có 6 người chơi ở mỗi đội. Mục tiêu của 2 đội chơi là đánh quả bóng khúc côn cầu vào lưới của đối phương. Lưới được bảo vệ bởi một cầu thủ đặc biệt gọi là thủ môn.
Đình Phú
(Lược dịch)