Thị trường là một môi trường cho phép người mua và người bán giao thương hoặc trao đổi hàng hóa, dịch vụ, và thông tin. Sự tương tác này chỉ rõ tính chất cung và cầu của thị trường, vì vậy nó là nguồn gốc cơ sở của nền kinh tế.

Thị trường có thể được định nghĩa như là một nơi mà các loại giao dịch diễn ra. Thị trường phụ thuộc vào hai thành tố chính - đó là người mua và người bán. Người mua và người bán chủ yếu giao dịch hàng hóa, dịch vụ, và/hoặc thông tin.

Lúc đầu, thị trường chỉ là nơi gặp gỡ, hội họp, tại đó người mua và người bán tụ họp lại với nhau để thực hiện những giao dịch. Ngày nay thị trường thực sự được hỗ trợ bởi mạng lưới công nghệ thông tin như Internet và đã trở thành thị trường lớn nhất và có tính thanh khoản cao nhất.

Một vài thị trường có tính cạnh tranh rất cao, vì có nhiều nhà cung cấp bán cùng một loại sản phẩm hoặc dịch vụ. Ngược lại, có vài thị trường tính cạnh tranh rất thấp thậm chí là không có, cụ thể là những thị trường có ngành công nghiệp được chính phủ bao cấp.

Số lượng người mua và người bán, tức là lượng cung và cầu sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến giá cả của sản phẩm và dịch vụ, điều đó được biết đến như là quy luật của cung và cầu. Nếu có người bán nhiều hơn người mua, tức nguồn cung sẽ dư và điều đó sẽ đẩy giá thành của sản phẩm và dịch vụ giảm xuống. Nếu có người mua nhiều hơn người bán, tức nguồn cung sẽ thiếu và điều đó sẽ đẩy giá thành của sản phẩm và dịch vụ tăng lên.

Khi mà có sự giao dịch về hàng hóa và dịch vụ thì thị trường sẽ hình thành một cách tự phát, thị trường cũng có thể được hình thành từ việc hoạch định của những người có thẩm quyền.

Thị trường tự do

Thị trường tự do hoạt động với chính sách tự do kinh doanh, và chính phủ không được phép can thiệp vào hoạt động của thị trường. Tuy nhiên những thị trường tự do có thể bị làm méo mó nếu như người bán giành được sự độc quyền bằng cách điều khiển phần lớn các nguồn cung (hoặc người mua phát triển sự độc quyền bằng cách kiềm hãm nguồn cầu). Chính phủ hoặc các cơ quan thương mại sẽ can thiệp vào hoạt động của thị trường tự do nếu như những tác động xấu này làm ảnh hưởng đến hoạt động của thị trường. 

Thị trường tiền tệ

Thị trường tiền tệ hiện vẫn là thị trường lớn nhất trên thế giới. Thị trường hoạt động 24 giờ/ngày, 7 ngày/tuần, các chính phủ, ngân hàng, những nhà đầu tư và người tiêu thụ mua bán mọi loại tiền tệ, điều này dẫn đến một dòng tiền lớn được trao tay liên tục.

Thị trường chứng khoán

Thị trường chứng khoán là thị trường có tính phức tạp cao, thị trường này cho phép các nhà đầu tư mua cổ phiếu của các công ty hoặc cổ phiếu từ các quỹ tích gộp của những công ty và các ngành công nghiệp. Hầu hết các thị trường chứng khoán ngày nay hoạt động chủ yếu qua mạng lưới điện tử nhưng nó vẫn duy trì các địa điểm giao dịch để cho người mua, người bán và những nhà hoạch định thị trường tương tác trực tiếp lẫn nhau.

Các loại thị trường tiêu dùng

Các loại thị trường này có nguồn gốc từ những chợ ở trung tâm của làng hoặc thị trấn, tại những chợ này xảy ra những giao dịch về sản phẩm trang trại, quần áo, và công cụ. Những loại thị trường đường phố này sau đó phát triển thành những thị trường hướng đến người tiêu dùng như thị trường chuyên viên, trung tâm mua sắm, siêu thị, hoặc thậm chí là những thị trường ảo như eBay.

Thị trường hàng hóa

Cùng với sự tăng giá của dầu và thực phẩm, thị trường hàng hóa một lần nữa trở thành thị trường nổi bật. Hàng hóa là cơ sở cho những hoạt động kinh tế. Thị trường hàng hóa bao gồm: năng lượng (dầu, khí đốt, than đá và những nguồn năng lượng có thể tái tạo như diesel sinh học), những loại hàng hóa mềm và ngũ cốc (lúa mì, yến mạch, ngô, gạo, đậu nành, cà phê, cacao, đường, vải bông, nước cam đông lạnh…), thịt và các loại hàng hóa tài chính như trái phiếu.

Thị trường công nghiệp và thị trường hàng hóa trọng yếu

Thị trường hàng hóa trọng yếu giúp cho những doanh nghiệp có thể mua được những hàng hóa bền bỉ có thể sử dụng được cho quy trình sản xuất công nghiệp. Rất nhiều dịch vụ có liên quan đến những mặt hàng hóa này. Giao dịch có xu hướng buôn bán với số lượng lớn với giá thành thấp.

Trần Đình Phú
(Lược dịch)