Torii là công trình xây dựng truyền thống của Nhật Bản thường được nhìn thấy tại lối vào của đền thờ Shinto (sandō), nó là biểu tượng cho thấy sự chuyển tiếp từ thế giới phàm tục đến thế giới thần linh. Những cánh cổng được sơn đỏ và có cấu trúc đơn giản này từng được xây dựng bằng gỗ và đá nhưng ngày nay nó đã được thay thế bằng bê tông, thép không gỉ và những vật liệu khác. Các tài liệu tham khảo cho thấy những cánh cổng này có từ năm 922 nhưng nguồn gốc của chúng vẫn là một bí ẩn.
Ảnh: muza-chan.net
Có rất nhiều giả thuyết khác nhau về nguồn gốc của những cánh cổng Torii. Một giả thuyết nói rằng chúng có nguồn gốc từ những cánh cổng Torana được sử dụng tại các đền thờ đạo Hindu ở Ấn Độ. Những cánh cổng Torana được sử dụng lần đầu tiên bởi Phật giáo sau đó được du nhập vào Nhật Bản. Các nhà nghiên cứu khác lại nghiêng về giả thuyết những cánh cổng Torii có nguồn gốc từ Trung Quốc bởi vì chúng rất giống các Pailou của Trung quốc hay Hàn Quốc (đây là giả thuyết đáng tin cậy nhất). Những cánh cổng Hongsalmun của Hàn Quốc giống với những cánh cổng Torii về cấu trúc và màu sắc. Tương tự như những cánh cổng Torii, những cánh cổng này cũng được đặt gần nơi linh thiên để đánh dấu ranh giới.
Ảnh: visithiroshima.net
Đền thờ Sando được dành riêng cho các thần Inari và tại lối vào đền thờ, có hàng trăm cánh cổng Torii được kính tặng bởi các gia đình thương nhân nhằm tỏ lòng biết ơn. Fushimi Inaritaisha ở Kyoto có hàng ngàn cánh cổng Torii và mỗi cánh cổng được mang tên của nhà tài trợ.
Ảnh: muza-chan.net
Cổng Torii nổi tiếng nhất ở Nhật Bản là cánh cổng tại đền thờ Itsukushima nằm trên đảo Miyajima thuộc thành phố Hatsukaichi. Khu liên hợp này được liệt kê vào danh sách di sản thế giới của UNESCO. Ngoài việc được xem như là một báu vật quốc gia thì hình ảnh cánh cổng Torii trước núi Misen được coi là một trong 3 quang cảnh tiêu biểu của Nhật Bản.
Ảnh: www.thehistoryhub.com
Cánh cổng được xây dựng vào năm 593 và được trùng tu vào năm 1168. Phiên bản hiện tại được xây dựng từ năm 1875. Cổng Torii cao 16 mét và được xây dựng bằng gỗ long não. Khi thủy triều cao, cánh cổng trông như đang nổi trên mặt nước. Du khách thường chèn đồng tiền vào vết nứt dưới chân cánh cổng vì họ tin rằng những điều ước sẽ thành hiện thực. Đây là một phong tục rất phổ biến tại đây.
Đền thờ Itsukushima được dành riêng cho ba cô con gái của Susano-o no Mikoto, anh trai của Amatarasu - vị thần giám hộ của Hoàng gia và vị thần Shinto của biển cả và những cơn bão. Toàn bộ hòn đảo được xem là nơi linh thiêng nên thường dân không được phép đặt chân lên đảo. Do đó, một cánh cổng Torii đã được xây dựng trên mặt nước để cho những người hành hương đi qua trước khi bước vào không gian linh thiêng của hòn đảo.
Ảnh: visithiroshima.net
Ngoài ra, để giữ sự thanh khiết cho ngôi đền, những trường hợp tử vong và sinh nở không được phép xảy ra gần ngôi đền kể từ năm 1878. Ngày nay, thậm chí những người phụ nữ mang thai gần ngày sinh, những người già và những người mắc bệnh nan y bị buộc phải di chuyển vào đất liền.
Trần Đình Phú
(Lược dịch)