Ngày lễ Thánh Patrick được tổ chức hàng năm vào ngày 17 tháng 3. Người Ireland đã cử hành lễ hội tôn giáo vào ngày này trong hơn 1.000 năm.
Ngày lễ Thánh Patrick rơi vào mùa Chay Thiên chúa giáo, các gia đình Ireland thường đến nhà thờ vào buổi sáng và ăn mừng vào buổi chiều. Luật cấm ăn thịt của tháng chay được miễn và mọi người sẽ nhảy múa, uống bia và tiệc tùng trong bữa ăn truyền thống gồm thịt xông khói và bắp cải.
Thánh Patrick
Thánh Patrick, sống ở thế kỷ thứ 5, là vị thánh bảo trợ và tông đồ quốc gia của Ireland. Sinh ra ở La Mã, ông bị bắt cóc và đưa đến Ireland làm nô lệ ở tuổi 16. Sau đó, ông trốn thoát, trở về Ireland và được công nhận với việc truyền bá Thiên chúa giáo đến cho người dân.
Trong những thế kỷ sau cái chết của Thánh Patrick (được cho là vào ngày 17 tháng 3 năm 461), thần thoại xung quanh cuộc sống của ông ngày càng ăn sâu vào văn hóa Ireland: Truyền thuyết được biết đến nhiều nhất là việc ông sử dụng cỏ ba lá bản địa Ireland, cỏ shamrock, để giải thích về Ba Ngôi (Cha, Con và Chúa Thánh Thần).
Kể từ khoảng thế kỷ thứ 9 hoặc thứ 10, người dân ở Ireland đã tổ chức ngày lễ Công giáo La Mã của Thánh Patrick vào ngày 17 tháng 3. Cuộc diễu hành đầu tiên được tổ chức để tôn vinh Ngày Thánh Patrick diễn ra không phải ở Ireland mà là ở Hoa Kỳ. Vào ngày 17/3/1762, những người lính Ireland phục vụ trong quân đội Anh diễu hành qua thành phố New York. Cùng với âm nhạc của họ, cuộc diễu hành đã giúp những người lính kết nối lại với những người có nguồn gốc Ireland, cũng như với những người đồng bào Ireland phục vụ trong quân đội Anh.
Sự phát triển của các hoạt động kỷ niệm ngày lễ Thánh Patrick
Trong 35 năm tiếp theo, chủ nghĩa yêu nước Ireland của những người nhập cư Mỹ phát triển mạnh mẽ, thúc đẩy sự gia tăng của những đoàn thể “Viện trợ Ireland” mà điển hình là the Friendly Sons of Saint Patrick và the Hibernian Society. Mỗi nhóm sẽ tổ chức các cuộc diễu hành hàng năm có kèn túi và trống.
Vào năm 1848, một số đoàn thể “Viện trợ Ireland” ở New York đã quyết định hợp nhất các cuộc diễu hành của họ để thành lập một cuộc diễu hành chính thức của Ngày lễ Thánh Patrick ở thành phố New York. Ngày nay, cuộc diễu hành đó được công nhận là cuộc diễu hành lâu đời nhất và lớn nhất ở Hoa Kỳ với hơn 150.000 người tham gia. Mỗi năm, gần 3 triệu người xếp hàng trên tuyến đường diễu hành dài 1,5 dặm để theo dõi đám rước mất hơn 5 giờ. Boston, Chicago, Philadelphia và Savannah cũng kỷ niệm ngày này với các cuộc diễu hành liên quan từ 10.000 đến 20.000 người tham gia.
Người Ireland tại Mỹ
Cho đến giữa thế kỷ 19, hầu hết người nhập cư Ireland ở Mỹ là thành viên của tầng lớp trung lưu Tin lành. Khi nạn đói khoai tây tấn công Ireland vào năm 1845, gần 1 triệu người Công giáo Ireland nghèo và vô học bắt đầu đổ vào Mỹ để thoát khỏi nạn đói.
Bị coi thường bởi niềm tin tôn giáo xa lạ và giọng nói lạ lẫm bởi đa số người Tin lành Mỹ, những người nhập cư gặp khó khăn trong việc tìm kiếm ngay cả những công việc thấp kém.
Tuy nhiên, người Mỹ gốc Ireland đã sớm bắt đầu nhận ra rằng số lượng lớn và ngày càng tăng của họ đã ban cho họ một quyền lực chính trị chưa được khai thác. Họ bắt đầu tổ chức bỏ phiếu, và khối bỏ phiếu của họ, được gọi là cỗ máy màu xanh lá, đã trở thành một phiếu bầu bất đoán quan trọng cho những chính trị gia đầy tham vọng. Và từ đó, các cuộc diễu hành Ngày Thánh Patrick hàng năm đã trở thành một chương trình thị uy sức mạnh của người Mỹ gốc Ireland, cũng như là một sự kiện mà một loạt các ứng cử viên chính trị phải tham dự.
Năm 1948, Tổng thống Harry S. Truman đã tham dự cuộc diễu hành Ngày Thánh Patrick của thành phố New York, một khoảnh khắc đáng tự hào cho nhiều người Mỹ gốc Ireland có tổ tiên phải chiến đấu với thành kiến và định kiến chủng tộc để được chấp nhận.
Nhuộm xanh Sông Chicago
Ảnh: John Gress/Reuters/Corbis
Khi những người nhập cư Ireland sinh sống khắp Hoa Kỳ và các thành phố khác nhau đã lưu giữ truyền thống của riêng họ khi ăn mừng ngày lễ Thánh Patrick. Một trong số đó là truyền thống nhuộm màu xanh lá cho sông Chicago hàng năm. Việc thực hành bắt đầu vào năm 1962, khi các công nhân kiểm soát ô nhiễm thành phố đã sử dụng thuốc nhuộm để theo dõi việc xả nước thải bất hợp pháp và nhận ra rằng thuốc nhuộm màu xanh lá có thể được dùng như là một cách độc đáo để ăn mừng ngày lễ. Năm đó, họ đã thả 100 pound thuốc nhuộm thực vật vào dòng sông đủ để giữ màu xanh lá trong một tuần. Ngày nay, để giảm thiểu thiệt hại môi trường, chỉ có 40 pound thuốc nhuộm được sử dụng và dòng sông chuyển sang màu xanh lá chỉ trong vài giờ.
Các hoạt động kỷ niệm ngày lễ Thánh Patrick trên thế giới
Ngày nay, mọi người ở mọi quốc gia đều tổ chức ngày lễ Thánh Patrick, đặc biệt là khắp Hoa Kỳ, Canada và Úc. Mặc dù Bắc Mỹ là nơi có nhiều sự kiện diễn ra nhất, ngày lễ Thánh Patrick được tổ chức ở nhiều địa điểm khác nhau như Ireland, bao gồm cả Nhật Bản, Singapore và Nga.
Ngày nay ở Ireland, ngày lễ Thánh Patrick là một dịp tôn giáo. Trên thực tế, cho đến những năm 1970, luật pháp Ireland bắt buộc các quán rượu phải đóng cửa vào ngày 17 tháng 3. Tuy nhiên, bắt đầu từ năm 1995, chính phủ Ireland đã bắt đầu một chiến dịch xuyên quốc gia để thu hút sự quan tâm đến ngày lễ Thánh Patrick để thúc đẩy du lịch và giới thiệu văn hóa Ireland đến các quốc gia khác trên thế giới. Khoảng 1 triệu người hàng năm tham gia Lễ hội Thánh Patrick ở Dublin, một lễ kỷ niệm nhiều ngày với các cuộc diễu hành, buổi hòa nhạc, các tiết mục biểu diễn ngoài trời và chương trình bắn pháo hoa.
Trần Bảo Tâm Nhật
(Lược dịch)