Quả bóng vàng FIFA là giải thưởng được trao cho cầu thủ có màn trình diễn xuất sắc nhất trong năm.
Trước đây, giải thưởng có tên gọi là Quả bóng vàng Châu Âu. Từ năm 1956 đến năm 1994, một cầu thủ muốn giành giải thưởng phải hội đủ hai điều kiện: có quốc tịch Châu Âu và thi đấu tại một giải chuyên nghiệp ở Châu Âu.
Năm 1956, ngôi sao của câu lạc bộ Blackpool và đội tuyển Anh Stanley Mathews đã giành được danh hiệu Quả bóng vàng Châu Âu sau khi vượt qua huyền thoại của Real Madrid Alfredo Di Stéfano và ngôi sao của đội tuyển Pháp Raymond Kopa. Tuy nhiên, sau đó không lâu, Alfredo Di Stéfano cũng giành được danh hiệu vào năm 1957 và 1959 và Kopa chiến thắng vào năm 1958.
Quả bóng vàng FIFA được trao cho cầu thủ xuất sắc nhất trong năm
Trong những thập kỷ tiếp theo, rất nhiều tên tuổi lớn của làng túc cầu đã giành được danh hiệu Quả bóng vàng Châu Âu như Eusebio, George Best, Franz Beckenbauer, Zinedine Zidane và Roberto Baggio.
Năm 1995, tạp chí France Football quyết định thay đổi những quy tắc trước đây. Điều này đã mở ra cơ hội giành Quả bóng vàng cho tất cả các cầu thủ (bất kể quốc tịch) đang thi đấu tại các câu lạc bộ chuyên nghiệp ở Châu Âu. Cũng trong năm đó, ngôi sao người Libêria của AC Milan là George Weah đã trở thành cầu thủ đầu tiên không mang quốc tịch Châu Âu giành được danh hiệu Quả bóng vàng.
Năm 2007, France Football đã tiến một bước xa hơn bằng cách mở rộng điều kiện giành giải thưởng cho tất cả các cầu thủ trên thế giới bất kể quốc tịch hay câu lạc bộ chuyên nghiệp mà họ đang thi đấu. Sự thay đổi này có nghĩa Quả bóng vàng Châu Âu đã trở thành một giải thưởng dành cho tất cả các cầu thủ trên thế giới mặc dù nó hoàn toàn khác biệt với giải thưởng tôn vinh cầu thủ xuất sắc nhất thế giới trong năm của FIFA.
Vào năm 2010, sau các cuộc đàm phán giữa FIFA và France Football, hai giải thưởng đã được sát nhập thành một và có tên chính thức là Quả bóng vàng FIFA (FIFA Ballon d'Or). Việc bỏ phiếu cho danh hiệu Quả bóng vàng FIFA sẽ được tiến hành bởi các huấn luyện viên, đội trưởng của các đội tuyển quốc gia và các nhà báo.
Chủ tịch FIFA Sepp Blatter phát biểu trong buổi thông báo chính thức về việc sáp nhập: "Bóng đá đã trở thành một môn thể thao toàn cầu, vì vậy thật tốt khi có một giải thưởng nhằm tôn vinh cầu thủ xuất sắc nhất thế giới."
Nhìn lại lịch sử của giải thưởng, chỉ có duy nhất một thủ môn từng giành danh hiệu Quả bóng vàng, đó là Lev Yashin của đội tuyển Liên Xô năm 1963.
Lev Yashin - thủ môn duy nhất giành danh hiệu Quả bóng vàng
Năm 1972, người hâm mộ lần đầu tiên được chứng kiến một quốc gia (Tây Đức) có đến 3 cầu thủ lọt vào top đầu trong cuộc bầu chọn danh hiệu Quả bóng vàng, đó là Franz Beckenbauer, Gerd Müller và Günter Netzer. Năm 1988, các đồng đội tại câu lạc bộ AC Milan và đội tuyển Hà Lan là Marco van Basten, Ruud Gullit và Frank Rijkaard lập lại thành tích tương tự.
Câu lạc bộ Juventus, AC Milan của Ý và FC Barcelona của Tây Ban Nha là những câu lạc bộ có nhiều cầu thủ giành được danh hiệu Quả bóng vàng nhất. Trong khi đó, Đức và Hà Lan là 2 quốc gia đứng đầu về số cầu thủ giành được danh hiệu cao quý này.
Trần Đình Phú
Theo sportsnet.ca