Ảnh: Foriskak

Nhắc đến sách hẳn chúng ta sẽ nghĩ ngay đến những cuốn sách dày cộm hoặc trong thời đại công nghệ máy tính ngày nay là sách điện tử. Tuy nhiên, cuốn sách lớn nhất thế giới lại không mang hình dạng như trên mà nó được làm bằng đá. Sách có 729 "lá" và 1.458 "trang" nằm trong chùa Kuthodaw ở Mandalay, Myanmar. Thật ra, "lá" ở đây là những phiến đá cẩm thạch có khắc chữ ở cả hai mặt. Các phiến đá này được đặt trong những tòa nhà nhỏ trông giống những hang động được gọi là kyauksa gu. Mỗi phiến đá có kích thước 1,5m x 1m.

Ảnh: Wagaung

Vào năm 1857, chùa được xây dựng nhằm đánh dấu sự thành lập của thành phố Mandalay. Đức vua Mindon Min lo lắng về sự xâm lăng của Anh vào miền Nam và cũng mong muốn để lại một công trình kiến trúc ấn tượng nhằm truyền bá Phật giáo cho đời sau. Ngoài ra, ông còn cho khắc toàn bộ Tam Tạng Kinh Pali của Phật giáo Nguyên thủy bằng vàng trên những phiến đá khổng lồ.

Ảnh: SarahDepper

Đây là một nhiệm vụ không hề đơn giản. Những người chép thuê đã phải mất 3 ngày để viết chữ lên hai mặt của phiến đá và sau đó, các thợ xây phải mất cả ngày để khắc được 16 dòng và cuối cùng là mạ vàng.

Ảnh: SarahDepper

Khi Anh xâm chiếm miền Bắc, quân xâm lược Anh đã tiếp quản nhiều địa danh tôn giáo, trong đó có cả chùa Kuthodaw. Quân Anh đã đệ đơn với Nữ hoàng Victoria để lấy hết những gì quý báu trong chùa. Thỉnh cầu này đã được chấp thuận. Tuy nhiên, có một điều không may là trước khi quân Anh kịp đến thì hầu hết vàng bạc, đá quý đã bị lấy khỏi các phiến đá và mái nhà của chùa.

Ảnh: SarahDepper

Như là truyền thống ở Miến Điện vào lúc bấy giờ, khi chùa bị hư hỏng và cần được sửa chữa thì cơ hội này được giao cho thân nhân của những người ban đầu đã cống hiến (thời gian và kỹ năng để xây chùa). Tuy nhiên, đáng buồn thay là quyển sách lớn nhất của thế giới vẫn chưa được khôi phục lại vẻ lộng lẫy như ban đầu.

Ngọc Trâm
Theo Environmental Graffiti