Ngoài Stonehenge, nhiều khu vực ngoài trời khác cũng có hoạt động thú vị đón mừng ngày có đêm dài nhất trong năm - rơi vào ngày 21/12 trong năm 2024.
Newgrange, Hạt Meath, Ireland
Đứng nhìn từ xa, công trình tường trắng và mái vòm này không khác gì một chiếc UFO ẩn mình dưới cỏ xanh. Dưới màng xanh đó là một trong những kiến trúc ấn tượng nhất châu Âu đã tồn tại từ khoảng 3200 năm TCN (còn cổ xưa hơn cả kim tự tháp Ai Cập).
Newgrange tại Ireland được cho là đã có mặt từ khoảng 3200 năm TCN - Ảnh: Bryan Hanna/Tourism Ireland
Được phát hiện năm 1699 nhưng chỉ đến những năm 1960 mới được khai quật, Newgrange nằm trong Thung lũng Boyne là khu mộ cổ được xây dựng hoàn mỹ đến nỗi trước nay chưa bao giờ bị thấm dột.
Nhưng đây mới là điểm ấn tượng nhất: phần vòm cong và nội thất được thiết kế sao cho mỗi năm, vào đúng thời điểm đông chí (vài phút sau khi mặt trời mọc ngày 21/12/2024), các tia nắng sẽ chiếu qua lối vào, thắp sáng lăng tẩm trong vòng 17 phút. Chỉ người may mắn trong trò quay số tổ chức hàng năm mới có cơ hội chiêm ngưỡng cảnh tượng trên. Song, du khách hoàn toàn có thể đứng bên ngoài đợi lúc mặt trời ló dạng hay trải nghiệm bản mô phỏng khoảnh khắc đó nếu lỡ bỏ qua.
Đồi Glastonbury, Somerset
Mỗi năm, các tín hữu và tu sĩ pagan giáo kéo nhau đến vùng đổi 158 mét này (còn gọi là “Đảo Avalon”) để ngắm bình minh ngày đông chí (cũng như bình minh ngày hôm sau). Đối với họ, đây là “ngày đầu năm” bởi từ thời điểm này trở đi, ngày sẽ bắt đầu dài trở lại.
Tháp St. Michael trên Đồi Glastonbury - Ảnh: Lee Thomas/Alamy
Du khách có thể hoà cùng không khí lửa trại, đánh trống, hát hò quanh toà tháp St. Michael bỏ hoang. Chưa hết, tiệc tùng ngoài trời, lễ đốt lửa, thiền định, hay dạo quanh các cửa hàng gần Chalice Well cũng là những hoạt động không nên bỏ qua. Đặc biệt nhất là sự kiện tại phòng hội nghị chung diễn ra vào lúc 7:30 tối, với các tiết mục hát xướng, kể chuyện, ngâm thơ mà ai cũng đều có thể tham dự miễn phí.
Lễ đốt đồng hồ, Brighton
Hàng năm, tại trung tâm Brighton vào những ngày cuối tháng 12, du khách có thể hoà cùng đoàn người mang đèn lồng làm bằng giấy với khung bằng nhánh liễu từ nhà đến tham dự lễ đốt đồng hồ, chào đón ngày ngắn nhất trong năm.
Hội đốt đồng hồ - Ảnh: James Boardman/Alamy
Sự kiện do SameSky - quỹ nghệ thuật do cộng đồng tạo lập - tổ chức đến nay đã được 30 lần. Đoàn người bắt đầu diễu hành từ Royal Pavilion lúc 6 giờ tối, len lỏi qua các con phố đến trung tâm, rồi kết thúc tại Kemptown lúc 8 giờ. Để phản đối xu hướng vật chất hoá ngày lễ Giáng sinh, các lồng đèn được đốt tại đống lửa lớn, tiếp sau là màn trình diễn pháo hoa báo hiệu năm mới. Những hoạt động trên đều miễn phí nhưng nếu du khách hào phóng thì người dân cũng không quá khách sáo.
Tường Hadrian, Northumberland
Vào thời La Mã cổ đại, thay vì làm lễ đông chí, người ta thường cử hành lễ Saturnalia để tỏ lòng kính cẩn trước Thần Nông (tức Saturn), đánh dấu thời điểm kết thúc mùa vụ và bắt đầu năm mới. Tuy mới đầu diễn ra vào ngày 17/12 hàng năm, sự kiện này dần được lùi đến ngày 23. Cả nô lệ cũng được cho phép nghỉ ngơi dịp Saturnalia. Tương truyền binh lính canh giữ Tường Hadrian vào buổi lễ ăn no nê, uống rượu say khướt rồi hát múa thâu đêm.
Tường Hadrian - Ảnh: Peter Barritt/Alamy
Năm 2022, nhằm kỷ niệm 1900 năm ngày bức tường được xây dựng, một buổi lễ đặc biệt được tổ chức dài ngày, trong đó có cả đông chí. Giờ đây, khi 3 gốc cây tại Sycamore Gap bị chặt phá ngày nào đã nhú chồi non trở lại, có lẽ đã đến lúc du khách đến nơi đây để một lần thưởng cảnh bình minh dần vươn mình từ sau bờ tường cũ kĩ.
Bryn Celli Ddu, Anglesey
Tương tự Stonehenge, khu chôn cất xuất hiện từ thời Đồ Đá Mới, đến nay đã 4000 năm tuổi này được dựng trên nền công trình Stonehenge cũ và là nơi các tín hữu pagan giáo tề tựu mỗi dịp hạ chí để chứng kiến ánh bình minh xuyên qua lối vào, tương tự Newgrange nói trên.
Du khách ngắm bình minh tại Bryn Celli Ddu - Ảnh: PSC Photography/Alamy
Song, “nấm đất trong rừng sâu” (“Bryn Celli Ddu” khi dịch qua tiếng Việt) vẫn là điểm đến lý tưởng vào tháng 12, khi giáo hội pagan vùng Anglesey bắt đầu làm lễ đánh dấu những chuỗi ngày có ngày ngắn hơn đêm. Các tu sĩ cùng dân địa phương tập trung tại lối vào ngay lúc những tia sáng cuối ngày dần tắt hẳn để thể hiện một lòng thờ phụng đất đai, biển trời, và những vị thần xứ Wales được lưu truyền trong các tác phẩm dân gian như Mabinogion.
Huỳnh Trọng Nhân
(Lược dịch)