Cồn kế chính là thiết bị dùng để xác định độ cồn hay độ rượu. Nó hoạt động dựa trên nguyên lý tỷ trọng, có nghĩa là tỷ trọng của nước trong dung dịch càng thấp thì độ cồn càng cao, độ chìm của cồn kế trong dung dịch sẽ cho biết được độ cồn của dung dịch.

Cồn kế có cấu tạo khá đơn giản và nhỏ gọn. Bên ngoài chiếc cồn kế này thường sẽ là chất liệu có màu trắng để người dùng có thể nhìn rõ thông số trên vạch tỉ lệ được khắc bên ngoài một cách dễ dàng và chính xác như thủy tinh.

Cấu tạo của cồn kế gồm 3 phần như sau:

1. Phần đầu: đây là nơi hiển thị các vạch chia độ cho biết nồng độ cồn trong dung dịch đang kiểm tra là bao nhiêu.

2. Phần bầu chân không: nhờ bộ phận này giúp cho cồn kế có thể nổi trên mặt nước.

3. Phần đáy bầu: là nơi lưu giữ các hạt chì giúp cho cồn kế có độ chìm trong dung dịch, rượu tùy vào nhiệt độ của rượu.

Có rất nhiều loại cồn kế khác nhau như: cồn kế thí nghiệm, cồn kế điện tử, cồn kế bán tự động, cồn kế bơm tay,… Phổ biến nhất là loại chia vạch độ từ 0-100° (cồn kế bách phân). Ngoài ra là các loại 0-40, 0-70, 30-70, 50-100, 70-100,… Loại chia vạch khoảng 60-100° thường gọi là cồn kế (đo cồn), còn loại có vạch ở mức thấp hơn thường gọi là rượu kế (đo rượu).

Để sử dụng cồn kế, các bạn cần lưu ý một số điều sau đây:

- Cồn kế phải được làm sạch trước khi sử dụng.

- Dung dịch cần đo phải được đong đầy vào cồn kế.

- Cồn kế phải được đặt trên một bề mặt phẳng để đọc giá trị nồng độ chính xác.

- Nên sử dụng dung dịch chuẩn để kiểm tra độ chính xác của cồn kế.

- Cần lưu ý về nhiệt độ khi sử dụng cồn kế vì nhiệt độ có thể ảnh hưởng đến giá trị nồng độ của dung dịch.

Cao Thị Ngát
(Giáo viên Hóa học - Trường Quốc tế Á Châu)