Ngành nông nghiệp Malaysia đang chật vật trước các ảnh hưởng tiêu cực do nhiệt độ cao và thiếu hụt nguồn cung nước gây ra cho cả hoạt động trồng trọt lẫn chăn nuôi.

Bí thư Hiệp hội Chăn nuôi Gia cầm Johor (vừa và nhỏ) cho biết thời tiết nóng nực ảnh hưởng đến sự phát triển của gà - Ảnh: Kua Chee Siong/Straight Times

Chủ tịch Liên hiệp Nông dân Trồng rau (VFA) Lim Ser Kwee nói nông dân hiện rất lo lắng “tác động kép” có thể gây mất mùa, làm gián đoạn chuỗi cung ứng.

Ông cho hay: “Trong hai tuần cuối tháng 3/2024, trời không có lấy một hạt mưa, nên mực nước sông hạ xuống rất thấp. Trong khi các trại rau thượng nguồn vẫn còn đủ nước tưới, chủ các vườn rau hạ nguồn đang đau đầu vì tình trạng thiếu nước.”

Nông dân ngao ngán nghĩ đến viễn cảnh sản lượng rau giảm đi 10% nếu tình trạng như trên cứ tiếp diễn mà trời vẫn không mưa. Ông Lim nhận định các khu vực chịu tác động lớn nhất là Johor, Penang, và Melaka; nắng nóng gay gắt khiến ngay cả những vườn rau gần sông tại những khu vực trên cũng bị thiếu nước, khó thu hoạch vào đúng mùa.

Ông giải thích: “Các loại rau xanh cần 30 ngày để trưởng thành nhưng thời gian thu hoạch giờ có thể lâu hơn tới 5 ngày do thiếu nước. Tình trạng này kéo dài có thể làm rau bị héo lá.”

Theo ông Lim, nhu cầu nước tưới của các loại rau củ là khác nhau: rau xanh cần rất nhiều nước, dưa leo cần tưới 2 lần/ngày; đậu bắp chỉ cần tưới cách ngày; và bắp cải cần ít nước hơn thế.

Ông cho biết chính quyền thiếu các chính sách hỗ trợ nông dân địa phương ứng phó trước tác động biến đổi khí hậu nhưng lại dựa dẫm quá nhiều vào nguồn rau nhập nên sẽ khiến giá cả tiêu dùng leo thang.

Cao nguyên Cameron, vốn là khu vực có khí hậu ôn hoà quanh năm, giờ đây cũng phải đối mặt với tình trạng nắng nóng, khô hanh. Lau Weng Soow, Chủ tịch Hội Trồng rau Cao nguyên Cameron, phát biểu vì thiếu mưa trong hai tuần qua nên nguồn cung nước trong khu vực sụt giảm, mà mực nước sông cũng hạ đáng kể. Ông cho rằng biến đổi khí hậu trong những năm gần đây đã dẫn đến các kiểu thời tiết thất thường như nắng nóng gay gắt ngay mùa khô.

Lau Ka Leng, Bỉ thư Hiệp hội Chăn nuôi Gia cầm (vừa và nhỏ), nói trời nóng cũng ảnh hưởng đến nhịp độ sinh trưởng của gà: “Thời tiết nóng thế này nên gà thường ăn ít và uống nước nhiều hơn.” Ông cũng cho biết nhiều chủ trại gà đã phải lắp thêm quạt và vòi phun nước để hạ nhiệt chuồng trại. Ông cho biết thêm, may mắn là sản lượng có vẻ không bị ảnh hưởng và vẫn đáp ứng nhu cầu thị trường.

Benedict Lim Chin, Chủ tịch Hội Phát triển Thuỷ sản Malaysia, cho biết các trại tôm và cá cũng đang chịu tác động tiêu cực từ thời tiết thất thường. Nhiệt độ nước tăng cao đột ngột sẽ khiến chúng gặp áp lực và dễ có nguy cơ chết hàng loạt hơn.

Theo ông: “Kể từ giữa tháng 02/2024, nhiệt độ cao kết hợp với các trận mưa lớn kỷ lục đã làm độ pH và nồng độ amoniac trong nước mất cân bằng đột ngột, làm tôm cá dễ mắc bệnh hơn.” Ông cũng khuyên người nuôi tôm cá cần cẩn thận theo dõi sát sao chất lượng nước trại nuôi hơn.

Ông cũng tiết lộ nhiều hội viên đã báo lỗ trong vài tuần trở lại đây, song lại nói số lượng thất thoát cụ thể vẫn chưa được xác định. Theo Lim Chin Khian, mặc cho tình hình xấu, Malaysia vẫn đủ nguồn cung đáp ứng nhu cầu về tôm cá nuôi, bao gồm cá mú đỏ và cá vược biển.

Khảo sát mới đây của Viện Nghiên cứu Khazanah cho thấy lượng mưa thay đổi trong 5 năm vừa qua có ảnh hưởng đến sản lượng trồng trọt, tác động hơn 75% hộ nông nghiệp quy mô nhỏ.

Cũng theo khảo sát, các vườn lương thực/thực phẩm quy mô nhỏ tại Sarawak, Kelantan, Pahnang, Perak, và Sabbah đều có nguy cơ chịu ảnh hưởng xấu từ các hiện tượng thời tiết cực đoan cao hơn hẳn hoạt động chăn nuôi và nuôi trồng thuỷ sản.

Dữ liệu được thu thập từ bảng khảo sát 58 câu hỏi phát cho hơn 3.000 hộ nông nghiệp quy mô nhỏ tham gia trồng trọt, chăn nuôi, hay nuôi trồng thuỷ sản. Số điểm dữ liệu tổng hợp được lên tới 135.300. Chia theo từng khu vực, tổng số hộ dân thực hiện trồng trọt, chăn nuôi, và nuôi trồng thuỷ sản lần lượt là 2.100, 816, và 702.

Theo Cơ quan Khí tượng Malaysia, thời tiết nắng nóng dự kiến sẽ còn kéo dài đến giữa tháng 4/2024 do số lượng mây gây mưa thấp và Trái Đất đang còn trong tiết xuân phân nên nền nhiệt chung ấm hơn bình thường.

Huỳnh Trọng Nhân
(Lược dịch)