Cờ tướng, tên quốc tế là Xiangqi hay Chinese Chess, là môn thể thao rất phổ biến ở khu vực Đông bán cầu. Ở những quốc gia như Trung Quốc, Đài Loan, Thái Lan, Singapore, Việt Nam, Hồng Kông và các nước châu Á khác, đại đa số người dân đều biết và yêu thích bộ môn cờ tướng. Qua nhiều thế kỷ, Xiangqi vẫn duy trì các nguyên tắc và hình thức ban đầu của nó.
Tên gọi Xiangqi có nguồn gốc rất thú vị. Bốn nghệ thuật truyền thống của Trung Quốc gồm Cầm (qin), Kỳ (qi), Thi (shu), Họa (hua) và thuật ngữ “qi” được dùng làm âm tiết cuối cùng trong từ Xiangqi.
Lịch sử
ờ tướng có lịch sử rất lâu đời nhưng nguồn gốc chính xác thì vẫn chưa xác định được. Tuy nhiên, nếu xét theo những quy tắc của bộ môn này, chúng ta có thể kết luận rằng nguồn gốc của môn cờ tướng có liên quan mật thiết đến những chiến lược quân sự của người Trung Quốc cổ đại.
Trong suốt thời kỳ Xuân Thu và Chiến Quốc, chiến tranh diễn ra triền miên. Một môn cờ được sáng tạo ra dựa trên những chiến lược dàn trận của quân đội, đây chính là nền móng ban đầu của môn cờ tướng. Đến thời kì nhà Ngụy, Tấn và Nam Bắc triều, người dân rất yêu thích một bộ môn cờ. Bộ môn này được xem như là nền tảng hoàn chỉnh nhất của cờ tướng.
Vào thời cổ đại, các bộ môn cờ của Trung Quốc phổ biến với cả hai giới trí thức và lao động. Sau thời nhà Tống, xuất hiện ba bộ môn cờ mới và một trong số chúng, có một bộ môn cờ gồm 32 quân, được chơi trên bàn cờ với 9 đường dọc và 9 đường ngang nhưng chưa có đường biên ở giữa. Sau đó, đường biên giữa được thêm vào và bàn cờ tướng hoàn chỉnh cùng với các quy tắc chơi cờ được hình thành và duy trì đến tận ngày nay.
Ảnh: en.wikipedia.org
Với sự phát triển mạnh về kinh tế và văn hóa dưới thời nhà Thanh, cờ tướng thực sự bước vào một giai đoạn mới. Cờ thủ và giới đánh cờ từ nhiều nơi khác nhau bắt đầu nổi lên. Với sự phổ biến rộng rãi của cờ tướng, nhiều sách hướng dẫn kỹ thuật chơi cờ được xuất bản. Tất cả những yếu tố trên đóng một vai trò rất quan trọng trong việc duy trì và phổ biến bộ môn cờ tướng Trung Quốc cho đến tận ngày nay
Đình Phú
(Lược dịch)