Hãy đến Pháp, nơi có lễ hội trứng chiên, tiệc 4 món làm từ quả vả, hay buổi diễu hành toàn chanh với cam.
Bức tượng làm bằng hàng nghìn quả canh và cam tại La La Fête du Citron, Menton, là điểm nhấn của lễ hội này - Ảnh: Max PP/Alamy
La Fête du Citron ở Menton (11-26/02)
Thị trấn đầy nắng Menton ở Pháp, khu vực Côte d’Azur, là nơi quả chanh sinh sôi nảy nở. Cứ mỗi hai tuần vào tháng 2 hàng năm, người dân nơi đây lại tập hợp 150 tấn chanh và cam làm thành bức tượng khổng lồ. Cuối lễ hội, phần chanh cam đó sẽ được bán cho dân địa phương làm mứt. Chủ đề lễ hội năm 2023 là nhạc rock và opera. Du khách tham quan sẽ được dẫn đi xem vườn cam, chanh, vườn thực vật, hay ghé các gian hàng, tiệm ăn ở địa phương. Dù làm gì đi nữa, du khách cũng không nên bỏ qua buổi diễu hành hoa quả với sự góp mặt của các vũ công đến từ khắp nơi trên thế giới.
Foire au Boudin ở Mortagne-au-Perche, Normandy (16-19/3)
Những ai thích nghệ thuật chế biến thịt của Pháp nên ghé qua lễ hội đồng quê ở vùng Normandy này. Foire au Boudin tại Mortagne-au-Perche là sự kiện tập hợp nhiều đầu bếp tại Châu Âu đến chế biến những thức ngon khó cưỡng như xúc xích huyết - đặc sản vùng - hay xúc xích trắng, bao tử bò, cùng nhiều món từ thịt khác. Bên cạnh thịt, du khách còn có thể thưởng thức những loại phó-mát, vang, rượu ngọt, cùng nhiều loại rượu khác. Nhưng điểm nổi bật nhất trong các ngày lễ chính là cuộc thi ăn xúc xích huyết: đám đông cổ vũ khi mỗi thí sinh cố gắng ăn hết 1 mét xúc xích trong thời gian ngắn nhất có thể.
Fête de l’Omelette Géante ở Bessières, Occitanie (08-10/4)
Tương truyền lễ hội trứng chiên tại Bessières lấy cảm hứng từ lần Napoleon đến một quán rượu gần thị trấn. Thấy món ăn quá ngon, vị tướng này yêu cầu chủ quán làm một mẻ trứng chiên to đãi cả đội quân của mình. Chuyện nghe hoang đường là thế, nhưng trứng chiên khổng lồ lại là một truyền thống có thật. Ngày lễ chính rơi vào thứ Hai, tức đúng Lễ Phục Sinh (ngày 10/4). Các tình nguyện viên, phần đông thuộc “Hội Ái hữu Hoàn cầu Thực hiện Món Trứng chiên Khổng lồ”, sẽ đập 15.000 quả trứng, nêm nếm, đánh lên, rồi đổ vào một cái chảo đường kính 4 mét đặt trên lửa củi. Sau đó họ đảo đi đảo lại trứng trong chảo, tạo thành một món trứng chiên tuyệt hảo đãi 2.000 khách tham gia buổi lễ. Nếu thích sự kiện này, thực khách cũng có thể tham gia 6 sự kiện tương tự ở những nơi khác, từ vùng New Caledonia phía đông New Zealand cho tới Bỉ.
Festival International de la Soupe ở Lille (3 giờ chiều - 10 giờ tối ngày 01/5)
Khu phố Wazemmes tại Lille là nơi giao lưu của nhiều nền văn hóa, ẩm thực khác nhau. Từ những món ăn mang đậm dấu ấn Mỹ Latin, cho đến đặc sản của người Liban vùng Trung Đông, tất cả đều được tìm thấy tại đây. Mỗi mùa xuân sang, người dân tại đây lại tổ chức Festival International de la Soupe ở khu vực quảng trường. Du khách sẽ có dịp vãng lai 60 gian hàng, đắm chìm trong hương vị của hàng chục nền ẩm thực khác nhau, thành hình qua bàn tay điêu luyện của các thành viên gia đình, các hội nhóm thiện nguyện, cùng nhiều tổ chức khác. Món ăn ấn tượng nhất sẽ giành được “La Louche d’Or” - chiếc vá vàng. Không thích ăn nữa, du khách có thể nhấm chút bia rót trực tiếp từ thùng hay thưởng thức các ban nhạc đến từ nhiều nước trình diễn.
Féria du Melon ở Cavaillon, Provence (giữa tháng 7)
Dưa lưới vùng Cavaillon - Ảnh: Antoni Bastien/Alamy
Khối núi Luberon mỗi dịp hè về lại có đầy hoa quả, nhưng được tán tụng nhiều hơn cả là dưa lưới Cavaillon. Loại dưa lưới này bắt đầu được gieo trồng tại thị trấn từ thế kỷ 15. Tới mỗi dịp Féria du Melon, du khách ghé thăm lại được nhấm nháp dưa hay đi thăm các trang trại, các buổi triển lãm, các cuộc thi đấu, và lễ diễu hành trung tâm. Trong khi đó, “Hội Ái hữu Dưa lưới Cavaillon” tại địa phương sẽ nếm qua những quả dưa lưới ngọt lịm hấp thụ tinh túy đất trời để chọn ra nông dân trồng dưa xuất sắc nhất.
Lễ hội hành tây Roscoff ở Brittany (giữa tháng 8)
Lễ hội hành tây Roscoff là sự kiện tôn vinh văn hóa vùng Breton - Ảnh: Alexandre Lamoureux
Thị trấn cảng Roscoff xinh đẹp phía Bắc Brittany nổi tiếng với đặc sản hành tây. Cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20, các chàng trai từ Pháp thường qua Anh đạp xe và gõ cửa từng nhà để bán hành; hình ảnh vòng hành tây đeo quanh cổ từ đó cũng trở thành biểu tượng gắn liền với người Pháp. Mặc dù truyền thống ngày một lụi tàn và kết thúc với Brexit, hành tây hồng vẫn là nông sản được xem trọng. Vào giữa tháng 8 mỗi năm, người dân địa phương vẫn tổ chức lễ hội tôn vinh nó. Sự kiện bao gồm các cuộc thi kết hành tây thành bím, nhiều chuyến tham quan nông trại, nhạc sống và vũ hội mang âm hưởng Breton. Đặc biệt, du khách sẽ có dịp thưởng thức món hành tây ăn với galette-saucisse, loại xúc xích kẹp trong bánh bột kiều mạch.
La Fête de la Figue ở Solliès-Pont, Provence (25-27/8)
Nói đến vùng Thung lũng Gapeau, ta không thể không nhắc tới quả vả - Ảnh: Hemis/Alamy
Thị trấn Solliès-Pont ở Thung lũng Gapeau gắn liền với quả vả. Nhờ nắng nhiều, gần Sông Gapeau, và được Núi Coudon 700 mét che chắn, Solliès-Pont mỗi năm cung cấp 75% sản lượng vả của toàn nước Pháp. Mùa thu hoạch thường bắt đầu vào tháng 8, cũng là lúc người dân địa phương tổ chức Fête de la Figue. Tham gia lễ hội, du khách có dịp ghé các gian hàng mua vả tươi (chủ yếu là giống Violette), các loại bánh mứt, rượu chè làm từ vả, cùng nhiều đặc sản khác của vùng Provence. Ngoài các gian hàng trổ tài nấu nướng tại chỗ và các cung đường rợp bóng vả, du khách nên trải nghiệm bữa tối ngày 25 được tổ chức tại quảng trường trung tâm thị trấn. Cả bốn món ăn trong tiệc đều có sử dụng vả được chế biến theo nhiều cách khác nhau. Thực khách có thể vừa ăn vừa thưởng nhạc. Nếu muốn, họ có thể nhảy múa với dân địa phương đến đêm khuya.
Fête de la Chataigne ở Collobrières, Provence (ngày 15, 22, và 29/10)
Từ Saint-Tropez đi sâu vào đất liền khoảng một tiếng, du khách sẽ đặt chân đến Collobrières, khu vực cổ kính hơn nhiều so với Côte d’Azur hoa lệ. Đặc sản ở đây là hạt dẻ. Cứ đến tháng 10, người dân địa phương lại dành ra ba ngày Chủ Nhật tổ chức hội mùa với đủ các sự kiện từ diễu hành, biểu diễn âm nhạc, đến các phiên chợ bán hàng chục sản phẩm khác nhau làm từ hạt dẻ, từ hạt dẻ tươi cho đến xốt dẻ và rượu hạt dẻ. Nhiều tiểu thương còn nướng dẻ ngay trên lò than, làm dậy mùi hương nồng nàn lan tỏa khắp các con phố. Nhiều nhà hàng sắp bàn ghế dưới các gốc tiêu huyền vàng lá, phục vụ món lợn rừng hầm xốt daube với hạt dẻ cho các thực khách vãng lai.
Fête du Piment ở Xứ Basque, Nouvelle-Aquitaine (28-29/10)
Các dây ớt rủ xuống trước một căn nhà tại Espelette - Ảnh: Pauline Cutler/Alamy
“Dị ứng” với những thực phẩm cay xé lưỡi, người Pháp tìm đến các loại gia vị có độ cay nhẹ nhàng hơn như ớt Espelette. Loại ớt này thực chất bắt nguồn từ Mexico và được mang sang Pháp trồng vào thế kỷ 16. Nhờ khí hậu nóng ẩm dưới chân dãy Pyrénées, ớt Espellette mới sinh trưởng tươi tốt và trở thành đặc sản của vùng. Fête du Piment được tổ chức vào cuối mùa vụ hàng năm. Bên cạnh âm nhạc, vũ điệu Basque, lễ hội còn có các gian hàng cho du khách nếm thử, các tiệc rượu mà họ có thể chung vui. Những ngày này, ta sẽ bắt gặp người dân địa phương diện các trang phục đỏ trắng truyền thống của Xứ Basque.
Fête de la Dinde ở Licques, Hauts-de-France (giữa tháng 12)
Súp gà tây đang được nấu tại một quảng trường ở Liques, gần Calais - Ảnh: Liz Garnett / Alamy
Thị trấn Licques nằm cách bờ biển Calais khoảng nửa tiếng đi xe. Nơi đây có tiếng về chất lượng các món ăn có thịt gia cầm từ thế kỷ 17, khi các mục sư bắt đầu nuôi gà tây trong vùng. Hàng năm, khoảng 1.600 người dân thị trấn, trong đó có 80 nông dân chăn nuôi gà vịt, kỷ niệm lịch sử lâu đời này. Đầu buổi lễ, mọi người sẽ quây quần bên một cái vạc lớn bên trong đổ đầy súp gà tây thanh ngọt, nóng hổi mà các du thách có thể vừa thổi vừa ăn. Các nông dân thị trấn cho bọn trẻ mục đồng lùa đám gà tây mập mạp đến trình làng. Tham gia lễ còn có nông dân các thị trấn lân cận mang theo đặc sản riêng của họ đến góp vui. Những người này, tương tự du khách, có thể nghỉ chân giữa đường nhấm nháp chút rượu ngâm hay gặm vài ba đùi gà nướng cay bày bán tại các gian hàng dọc con phố. Người dân Licques cùng du khách còn xếp hàng dài chờ được ăn món gà tây nướng hảo hạn cùng khoai chiên, hoặc đến tham quan chợ ẩm thực nơi mọi loại đồ ăn từ thịt gà, thịt vịt cho đến phó-mát và rượu vang được bán xuyên lễ.
Huỳnh Trọng Nhân
(Lược dịch)