Tòa án tối cao giữ vững quyết định ngăn cấm với lý do bảo tồn văn hoá, đặt hồi kết cho vụ tranh chấp kéo dài nhiều năm.
Hoàn thành vào thế kỷ 3, khu phức hợp nhà tắm La Mã này gồm vài bể bơi ngoài trời, một ngôi đền, một khu vườn, và một thư viện - Ảnh: Bruce Ingwall/Flickr
Tòa án hành chính tối cao tại Ý vừa ngăn cấm McDonald mở cửa hàng drive-through (hình thức bán mang đi cho xe hơi) gần khu nhà tắm La Mã Caracalla. Dựa trên “tầm quan trọng của việc bảo tồn di sản văn hoá”, tòa án đã đồng ý với quyết định của tòa án cấp dưới, đồng thời hứa hẹn các cơ quan chính phủ sẽ có quyền bãi bỏ các dự án phát triển bất động sản xung quanh các khu di tích khác, theo tờ Art Newspaper.
Theo Encyclopedia Britannica, khu nhà tắm bắt đầu được xây dưới thời Hoàng đế Septimius Severus vào năm 206 SCN và mãi đến thời Hoàng đế Caracalla mới hoàn thành. Vào thời hưng thịnh nhất, có đến 1.600 người đến đây để trải nghiệm các bồn nước nóng và nước lạnh, cũng như bơi trong các hồ bơi ngoài trời.
Xây xong năm 216 SCN, nhà tắm này có lò củi giúp giữ ấm nước trong các bồn, xung quanh có vườn cây, đền thờ, thư viện, và không gian tập thể dục ngoài trời. Khu phức hợp này tọa lạc gần Công viên Caffarella, Appian Way, cũng như cầu dẫn nước thời La Mã và là Di sản Thế giới được UNESCO công nhận, được xem là một phần của Trung tâm Lịch sử Rome cần bảo tồn.
Trang hoàng bởi đá hoa cương, các pho tượng, những bức khảm, cùng nhiều nét chấm phá xa hoa khác, khu nhà tắm được đánh giá cao về cả mặt thẩm mỹ lẫn mức độ thượng hạng. Tuy sau đó bị cướp bóc rồi lại bị động đất tàn phá, các nhà tắm vẫn còn được sử dụng cho đến thế kỷ 6, cụ thể là năm 537 SCN, khi Quân Ostrogoth sang La Mã cướp phá. Thiết kế này sau đó trở thành nguồn cảm hứng cho kiến trúc thời kỳ Phục hưng cũng như Ga tàu Penn ở Thành phố New York - nổi bật với trần nhà chia ô và các cột Corinth.
Theo tờ Daily Beast, vào năm 2019, McDonald dự kiến xây nhà hàng 250 chỗ ngồi trên diện tích khoảng 800 m2 trước đây là một khu vườn.
Hội đồng thành phố Rome ban đầu cấp phép cho dự án vào đầu năm 2019 nhưng thu hồi quyết định sau khi dư luận phản đối kịch liệt. Thời điểm đó, việc xây dựng đã bắt đầu được tiến hành và vì vậy, chuỗi cửa hàng thức ăn nhanh này đệ đơn kháng kiện. Theo tờ Wanted in Rome, vào tháng 6 năm 2020, Tòa Hành chính Khu vực Lazio bác bỏ đơn của McDonald.
Theo quyết định mới nhất từ tòa án tối cao, khu vực Lazio và Bộ Văn hoá Ý có quyền ngăn cấm các dự án xây dựng nhằm bảo vệ cả những khu di sản “văn hoá và cảnh quang chưa được quan tâm công nhận”. Theo tờ Art Newspaper, tổ chức bảo vệ di sản Italia Nostra cho rằng chi tiết này trong quyết định “đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với công tác bảo vệ các di sản văn hoá và khảo cổ của nước Ý” và sẽ góp phần thúc đẩy chiến lược quy hoạch thống nhất hơn trên cả nước.
Cũng theo Art Newspaper, trong thông cáo của mình, McDonald cho rằng bản thân đã giữ “mối quan hệ tốt đẹp” với Rome, thể hiện qua 54 cửa hàng đang hoạt động tại thành phố này. Chuỗi thức ăn nhanh cũng tuyên bố “đảm bảo lúc nào cũng tuân thủ các luật lệ và quy định tại quốc gia, khu vực, và địa phương mà mình hoạt động”.
Hiện McDonald đã mở 54 cửa hàng tại Rome và đây là một trong số đó, toạ lạc tại Quảng trường Spagna - Ảnh: Matt & Cyndi Maxson/Flickr
Song, đây không phải lần đầu tiên McDonald vướng vào những lùm xùm liên quan đến Rome. Theo tờ Reuters, vào năm 2017, một số chủ doanh nghiệp địa phương lên tiếng phản đối ông lớn ngành thực phẩm mở cửa hàng gần Vatican. Còn theo Wanted in Rome, chính quyền thành phố cũng từ chối cho McDonald mở thêm cửa hàng gần điện Panthéon vào năm 2019.
Song, McDonald vẫn còn ấp ủ nhiều dự án khác cho đất nước bên bờ Địa Trung Hải này. Dario Baroni, tổng giám đốc của chi nhánh ở Ý vừa qua có tuyên bố cho đến năm 2025, sẽ mở thêm 200 cửa hàng mới, nâng tổng số cửa hàng McDonald tại đây lên con số hơn 800.
Huỳnh Trọng Nhân
(Lược dịch)