Vào thế kỷ thứ IV TCN, Aristote nhà triết học vĩ đại người Hy Lạp, người cha đỡ đầu của vật lý học, đã viết quyển “Vật Lý học” đầu tiên của nhân loại. Phương pháp trình bày của Aritxtote trong cuốn sách này khác hẳn ngày nay. Trong sách hoàn toàn không có công thức toán học và không có thí nghiệm. Ông đi đến kết luận bằng cách lập luận và bằng trực giác. Những công trình về sinh học chứng tỏ Aristote là một nhà thực nghiệm giỏi, nhưng xã hội chiếm hữu nô lệ lúc đó coi khinh lao động chân tay của người nô lệ, vì vậy họ không thể coi trọng thí nghiệm, là một loại hoạt động thủ công.

Nội dung chính của tác phẩm:

-Công nhận sự tồn tại khác quan của vật chất. Nhưng vật chất mới chỉ là tiềm năng của vật thật, muốn trở thành vật thật, vật chất phải có thêm hình thức nữa. Mỗi vật thật đều là sự thống nhất của vật chất và hình thức.

-Phủ nhận chân không vì nếu có chân không thì không có sức cản nên tốc độ mọi vật đều lớn vô hạn và mọi vật đều rơi với vận tốc như nhau. Điều đó là vô lý vì theo ông vật nặng phải luôn rơi nhanh hơn vật nhẹ.

-Toàn bộ vật chất trong vũ trụ được tạo thành từ 4 yếu tố ban đầu: đất, nước, lửa, không khí và có thể chuyển hóa lẫn nhau. Các yếu tố này được tác động bởi hai lực: lực hấp dẫn có xu hướng làm chìm xuống đối với đất và nước, lực nâng có xu hướng làm nâng lên đối với không khí và lửa.

-Thế giới từ Mặt Trăng trở lên là thế giới của trời, trên đó các thiên thể thì nhẵn nhụi, tròn trịa, chuyển động theo những đường tròn là đường hoàn thiện nhất. Thế giới dưới Mặt Trăng là thế giới trần tục, ở đây các vật chuyển động theo đường thẳng vì đường thẳng là đường không hoàn thiện.

Như vậy, hệ thống triết học tự nhiên của Aristote đã đề cập đến nhiều vấn đề thực tế hơn, dẫn đến nhiều kết luận phù hợp với thực tại xung quanh. Do đo, nó ảnh hưởng trực tiếp hơn đến khoa học tự nhiên. Tư tưởng của ông vừa có yếu tố duy vật, vừa có yếu tố duy tâm nhưng sau này giáo hội đã tướng bỏ yếu tố duy vật đồng thời tuyệt đối hóa yếu tố duy tâm, biến chúng thành những giáo lý chính thống để giảng dạy chính thức trong nhà thờ và trường học, nhằm mục đích phục vụ cho lợi ích tôn giáo. Lê Nin đã nói: “Giáo hội đã giết chết phần sống của Aristote và làm cho phần chết trở thành bất tử”.Vì vậy, cuộc đấu tranh chống những giáo điều đó đã trở thành cuộc đấu tranh chính trị hết sức khốc liệt.

Hồ Ngọc Thiên Ý
Giáo viên Vật lí - Trường Quốc tế Á Châu