Chúng ta thường nghe, mọi người hay bảo nhau về tuổi của vàng. Hỏi nhau về vàng đeo có đúng tuổi hay non tuổi. Để hiểu được điều này, đầu tiên, chúng ta phải hiểu rằng tuổi vàng được xác định dựa trên phần trăm vàng nguyên chất có trong hợp chất vàng. Có những loại vàng phổ biến với những độ tuổi khác nhau gồm: vàng 10K, vàng 14K, vàng 18K, vàng 24K (hay còn gọi là vàng ròng, vàng 9999).

Chữ K mang ý nghĩa gì?

Người ta sử dụng thang đo karat – K nhằm chỉ độ tinh khiết của vàng trong hợp kim. Thang đo này được xếp từ 1 đến 24. Với cách tính nhất, ta có: Vàng 24K có nghĩa là lượng vàng chiếm 24 miếng/ 24 miếng. Tương tự như vậy: 18K là lượng vàng chiếm 18 miếng/24 miếng; 14K là lượng vàng 14/24. Ngoài ra, vàng 24K dùng để chỉ loại vàng có độ tinh khiết lên đến 99.99% nên còn có tên gọi khác là Vàng 9999, Vàng ròng, Vàng ta.

Vàng 10K có chứa khoảng 41.7% vàng, 58.3% còn lại bao gồm: bạc, đồng và các kim loại khác. Trong vàng 14K có chứa khoảng 58.5% là vàng và 41.5% là kim loại khác. Đối với vàng 18K, tỉ lệ này là: vàng 75% và 25% cho hợp kim kim loại khác. Cuối cùng là vàng 24K với tỉ lệ vàng lên đến 99.99%.

Tuổi của vàng?

Tuổi vàng là cách gọi phổ thông, là đơn vị đo độ tinh khiết của vàng. Với quy ước vàng 10 tuổi là vàng tinh khiết 99.99%. Như vậy vàng 1 tuổi bằng 9.999% tính theo trọng lượng.

Ngoài ra, trong mua bán vàng trang sức hàng ngày các bạn sẽ thường gặp đơn vị Karat (Kara – K), nó được tính bằng lượng vàng tinh khiết có trong trong toàn bộ hợp kim vàng. 1 Kara bằng 1/24 độ tinh khiết tính theo trọng lượng. Vì thế vàng 24K là vàng tinh khiết (99.99%).

Bảng quy đổi giữa tuổi vàng, kara và hàm lượng vàng:

10 tuổi – 24k – 99.99%

9 tuổi 17 – 22k – 91.7%

8 tuổi 33 – 20k – 83.3%

7 tuổi 50 – 18k – 75.0%

6 tuổi 67 – 16k – 66.7%

5 tuổi 83 – 14k – 58.3%

5 tuổi 50 – 12k – 55.0%

4 tuổi 17 – 10k – 41.7%

3 tuổi 75 – 9k – 37.5%

Trong ngành hoàn kim, người ta thường sử dụng vàng 18k và 22k để làm vàng trang sức. Để trang sức có thêm nhiều màu sắc, các thợ kim hoàn có thể bổ sung thêm bạc (giúp hợp kim vàng có màu lục), đồng (tạo màu đỏ hay hồng), niken (trắng sáng),…

Đối với thị trường vàng quốc tế, đơn vị được sử dụng phổ biến là Ounce.

Quy đổi:

1 Ounce = 8.3 chỉ = 31.103gram

Ở Việt Nam chúng ta quen nghe đơn vị chỉ, cây, lượng vàng, …

1 Cây = 1 lượng = 10 chỉ = 37.5 gram

1 Chỉ = 10 phân = 100 ly = 1000 zem = 10000 mi

1 mi = 0.000375 gram.

Vàng non tuổi và vàng đúng tuổi là gì?

Vàng non tuổi là vàng ít tuổi, không đủ tuổi vàng. Ví dụ, với vàng 18K chuẩn quốc tế phải có tới 75% là vàng tinh khiết tuy nhiên, nhiều tiệm bán trang thức thường chỉ chế tác 68% vàng tinh khiết và thêm nhiều hội (kim loại khác). Đáng nói hơn nữa khi rất nhiều nơi bán vàng giá rẻ thường lợi dụng yếu tố này để quảng bá ưu thế về giá và không thông báo thông tin hàm lượng vàng đến khách hàng. Khi đó quyền lợi khách hàng bị xâm phạm nghiêm trọng.

Vàng đúng tuổi là loại có chứa hàm lượng vàng đạt mức yêu cầu.

Có nên mua vàng non hay không?

Với những đặc điểm không đạt chất lượng, những trung tâm kim hoàn hoặc tiệm vàng uy tín sẽ không bán vàng non.

Sau một thời gian sử dụng, các trang sức vàng non sẽ bị hư hỏng, xỉn đen không được đẹp mắt. Có một số người có làn da nhạy cảm cũng có thể bị kích ứng, nổi mẩn đỏ khi đeo loại trang sức này. Vì thế, khi đã lựa chọn những điểm nhấn được chế tác từ loại vàng non, bạn nên cân nhắc kỹ lưỡng dựa trên mục đích sử dụng. Nếu để tích trữ dưới dạng của cải, vàng non không phải là sự lựa chọn lý tưởng. Trong trường hợp, mua sắm vàng non để đeo trang sức, cần lưu ý việc bảo quản cũng như đảm bảo mình không bị kích ứng da trong quá trình sử dụng.

Nguyễn Như Mai Hương
Giáo viên Hóa học - Trường Quốc tế Á Châu