Elon Musk vừa chi 44 tỷ USD để mua lại Twitter hôm 25/4 vừa qua, nắm quyền kiểm soát mạng xã hội có hàng triệu người dùng, trong đó có nhiều nhà lãnh đạo thế giới.
CEO của Tesla, Elon Musk, hôm 13/6/2019 - Ảnh: Mike Blake/Reuters
Giao dịch này đã được ban giám đốc công ty phê duyệt, hiện đang chờ quyết định từ phía các cổ đông. Theo các nhà phân tích, thương vụ diễn ra xuôi chèo mát mái, không vấp phải bất cứ rào cản quy định nào. Đây là cột mốc quan trọng cho mạng xã hội với tuổi đời 16 năm này, đồng thời mở ra một kỷ nguyên mới đầy thách thức.
Trong một thông báo, Musk có viết: “Tự do ngôn luận là nền tảng của chế độ dân chủ, và Twitter chính là quảng trường số nơi các vấn đề hệ trọng đối với tương lai nhân loại được mang ra bàn bạc.” Musk từng nhiều lần chỉ trích cách Twitter kiểm duyệt nội dung. Tự nhận là một người theo chủ nghĩa tuyệt đối về tự do ngôn luận, Musk có lần yêu cầu Twitter công khai thuật toán ưu tiên tweet và chỉ trích mạng xã hội này trao quá nhiều quyền lực cho các tập đoàn chạy quảng cáo.
Các nhà hoạt động chính trị hy vọng khi Musk lên nắm quyền, chế độ kiểm duyệt cũng được nới lỏng và một số nhân vật bị cấm sóng trước đây như cựu tổng thống Donald Trump sẽ trở lại. Trong khi giới bảo thủ hoan nghênh các thay đổi trên, các nhóm nhân quyền lại rất dè chừng khả năng các dòng tweet kích động thù hằn sẽ lại bùng nổ. Ngoài vấn đề tự do ngôn luận, Musk cũng đề xuất thêm nút “sửa” cho các dòng tweet và kế hoạch ngăn các tài khoản “spam” các dòng tweet không mong muốn.
Vào tuần thứ ba của tháng 4, thương vụ vẫn chưa có dấu hiệu sẽ được thực hiện; nhưng đến cuối tuần, tiến độ được đẩy nhanh vượt bậc khi các cổ đông bắt đầu lắng nghe lời chào mua của Musk. Dưới áp lực, Twitter bắt đầu thương thảo Musk mua lại với mức giá do Musk đề xuất -54,20 USD một cổ phiếu.
Giá trị cổ phiếu của Twitter thấp hơn nhiều so với các đối thủ (đơn vị: tỷ USD) - Ảnh: www.reuters.com
Cổ phiếu Twitter tăng 5,7% hôm 25/4, chạm mốc 51,70 USD cuối phiên - gần 40% giá chốt vào ngày Musk thông báo đã mua 9% cổ phần Twitter. Tuy vậy, giá chào bán của Musk vẫn thấp hơn mức 70 USD/cổ phiếu mà Twitter đạt được vào năm ngoái.
Jonathan Boyar, giám đốc quản lý tại Tập đoàn Boyar Value, một trong số các cổ đông của Twitter, cho biết: “Tôi cho rằng nếu có thời gian phát triển hơn, Twitter sẽ đưa được mức giá cao hơn những gì Musk đề xuất. Nhưng dù sao đi nữa, công ty không được định giá bởi thị trường, mà bởi bên mua lại.”
Daniel Ives, một nhà phân tích, nhận xét ban giám đốc của Twitter bị “dồn vào chân tường” khi chỉ có duy nhất Musk đưa ra một lời chào giá rõ ràng, chi tiết.
Twitter cho biết Musk đã nắm chắc 25,5 tỷ USD tiền nợ và khoản vay ký quỹ đồng thời cam kết 21 tỷ USD khoản vốn. Theo Forbes, tổng tài sản Musk hiện nắm giữ là 268 tỷ USD. Musk cũng cho biết ông không quan tâm lắm về vấn đề tài chính: “Tôi không quan tâm về chuyện tài chính. Có được một nền tảng mạng xã hội đáng tin cậy, rộng mở với tất cả mọi cá nhân, mới là chuyện hệ trọng đối với tương lai văn minh nhân loại.”
Ở vị trí tổng giám đốc điều hành công ty sản xuất xe điện Tesla lẫn công ty khám phá không gian SpaceX, Musk có thể sẽ không có nhiều thời gian dành cho Twitter. Giám đốc điều hành Twitter, Parag Agrawal, phát biểu hôm 25/4: “Khi thương vụ được chốt, chúng tôi cũng không biết tương lai Twitter rồi sẽ ra sao.” Hiện tài khoản 84 triệu lượt theo dõi của Tesla là kênh quảng bá và quan hệ khách hàng miễn phí của công ty.
Mặc dù lượng người sử dụng chỉ bằng 1/10 Facebook, Twitter lại là mạng xã hội có sức ảnh hưởng, được cho là đã góp phần không nhỏ vào sự kiện Mùa xuân Ả Rập diễn ra trong năm 2010-2012 cũng như vụ tấn công Đồi Capitol hôm 06/01/2021. Sau khi Twitter cấm sóng Trump vì lo ngại ông sẽ kích động thêm nhiều cuộc bạo loạn như vụ Đồi Capitol, Musk đăng dòng tweet: “Giới công nghệ Bờ Tây đang nắm giữ quyền tài phán về tự do ngôn luận; nhiều người sẽ không vui khi biết được sự thật này.”
Ông Trump, hiện tại đang xây dựng mạng xã hội Truth Social cho riêng mình, có trả lời Fox News hôm 25/4 rằng ông không bao giờ quay lại Twitter.
Cũng trong ngày 25/4, Nhà Trắng từ chối bình luận về thương vụ giữa Musk và Twitter, song lại cho hay Tổng thống Joe Biden rất quan tâm về sức mạnh của các trang mạng xã hội. Jen Psaki, phát ngôn viên Nhà Trắng, phát biểu: “Lo ngại này không mới. Tổng thống từ lâu đã lo rằng các trang mạng xã hội như Twitter có thể trở thành nơi phát tán thông tin sai lệch.”
Thương vụ của Musk là sự kiện mới nhất trong chuỗi các thương vụ giữa những nhà tỷ phú hàng đầu thế giới và các trang truyền thông, như việc Jeff Bezos mua lại tờ Washington Post năm 2013 chẳng hạn.
Huỳnh Trọng Nhân
(Lược dịch)