Ngày xửa ngày xưa, vị vua Trung Hoa muốn tìm một người để truyền ngôi nhưng lại không có con trai. Nhà vua là một người rất thích trồng cây. Ngài cho triệu tập tất cả các cậu bé trong vương quốc và ban cho mỗi cậu một hạt giống hoàng gia, ra điều kiện trong 6 tháng, cây ai trồng tươi tốt nhất thì người đó sẽ chiến thắng và được nối ngôi.
Ảnh: Stella Wei
Bọn trẻ nghe vậy liền mừng rỡ, chắc mẩm mình sẽ là người thắng cuộc, làm cho bố mẹ mình tự hào, được sống trong nguy nga, phú quý suốt đời.
Riêng có cậu bé tên Quân không nói gì cả. Cậu biết trồng trọt là thế mạnh của mình. Người dân làng cậu lúc nào cũng muốn mua dưa, mua đậu, mua bắp do cậu tự tay trồng lấy. Suốt những ngày hè, cậu vất vả nhổ cỏ, chuyển cây sang đất mới để nó sinh trưởng tốt hơn.
Hôm vị vua trao hạt giống hoàng gia, mọi cậu bé đổ xô đến kinh thành nhận lấy hạt giống. Trong số đó là Quân, người cầm chặt hạt giống trong tay mình. Về đến nhà, Quân chọn ra chậu đất tốt nhất và đặt một hòn đá to xuống đáy rồi xếp các hòn đá nhỏ lên trên. Xong cậu lấy đất mùn đen lấp đầy cả chậu. Đoạn cậu ấn một lỗ nhỏ trên mặt đất và cho hạt giốngvào đó, lấp đất lại, vỗ nhẹ nhàng.
Những ngày sau đó, Quân tưới nước đều đặn cho chậu đất. Những cậu bé khác cũng làm vậy với hạt giống mình được ban cho. Tất cả cũng giống Quân, hồi hộp chờ ngày cây lên lá mầm đầu tiên.
Cậu Trần trong làng Quân là người đầu tiên có cây mọc lá mầm. Mọi người chúc mừng cậu, trong khi Trần dõng dạc hô to rằng mình sẽ là vị vua tiếp theo.
Tiếp sau Trần là cậu Hán, cậu Vương. Còn Quân, cậu không hiểu sao chậu đất của mình còn chẳng có mầm cây nào huống hồ là lá. Cậu là người giỏi nhất khoản này, ấy vậy mà hạt giống của cậu là hạt duy nhất không chút động tĩnh.
Ảnh: Stella Wei
Rồi các cậu bé trong làng đồng loạt mang cây ra ngoài để hứng ánh nắng. Chúng cần mẫn trông giữ cây của mình. Còn Quân, cậu vẫn đắn đo chẳng hiểu vì sao chậu của mình là chậu duy nhất chẳng có mầm cây nào. Cậu cẩn thận đào hạt giống lên, cho nó qua một chậu đất khác, gieo hạt vào loại đất tốt nhất mình tìm được. Cậu còn cất công giã cho đất thật tơi mịn trước khi gieo trồng. Cậu chăm chú quan sát chậu đất của mình, tưới nước đều đặn cho hạt giống hàng ngày. Nhưng ngạc nhiên thay, vẫn chẳng có mầm cây nào chịu nhú lên.
Rồi chậu cây của các cậu bé khác trong làng cũng lớn mạnh, trong khi chậu của Quân vẫn chỉ toàn đất là đất. Những cậu bé khác chê cười và khinh thường Quân.
Cậu quyết định đổi chậu một lần nữa. Cậu lấy cá giã ra thành bột làm phân bón rải vào chậu đất mới. Song, bao công sức của cậu vẫn chẳng ăn thua.
Thời gian sáu tháng thoắt cái đã qua. Mọi cậu bé khác hí hửng mang chậu cây của mình đến hoàng cung ra mắt đức vua. Trần, Hán, Vương, cùng nhiều cậu bé khác chăm chút lau kỹ lưỡng chậu của mình để cả cây lẫn chậu đẹp nhất có thể. Các cậu chọn bộ quần áo bắt mắt nhất để diện kiến hoàng thượng. Bố mẹ đi cạnh con mình, đảm bảo trẻ nhỏ không sơ ý làm vỡ chậu.
Trong khi nhìn thấy những cậu bạn cùng tuổi lũ lượt mang chậu cây đến kinh thành, Quân vẫn ở nhà, đắn đo hỏi bố mẹ: “Con phải làm gì đây? Chậu cây của con trống không, hạt giống còn chẳng hề nảy mầm.”
Ảnh: Stella Wei
Mẹ cậu khuyên nhủ: “Con cứ mang chậu cây như thế này lên trình hoàng thượng. Dẫu sao con cũng đã cố gắng hết mình.”
Mặt đỏ bừng vì xấu hổ, Quân lẳng lặng mang chậu cây đến hoàng cung. Xung quanh cậu đều là những cậu bé hớn hở với những chậu cây to khoẻ, lá sum sê.
Rồi các cậu bé xếp hàng, nâng chậu cây trên tay, chờ nhà vua đi ra đánh giá. Khoác lên mình bộ hoàng bào long trọng, đức vua bước đến xem từng chậu cây với ánh nhìn vô hồn. Thế rồi khi tiến đến Quân, đức vua mới dừng lại hỏi: “Vậy là như thế nào? Nhà ngươi mang lên một cái chậu toàn đất là đất không thế thôi à?”
Quân sụt sùi, nước mắt chực trào: “Xin bệ hạ tha tội! Tiểu nhân đã chọn đất tốt nhất để trồng cây, đã tưới nước mọi ngày, canh chừng cẩn thận; nhưng hạt giống nhất mực không chịu nảy mầm. Dù đã chuyển chậu nhiều lần, mọi chuyện vẫn như thế. Xin bệ hạ tha tội cho!”
Ảnh: Stella Wei
Nhà vua trầm ngâm một chút rồi quay sang mọi người còn lại, lớn giọng đầy uy nghi: “Ta không biết những cậu bé đứng đây đã lấy hạt giống nào gieo trồng mà thành cây thành cành. Hạt giống ta ban cho các ngươi đều đã được luộc chín cả, làm sao có thể nảy mầm được cơ chứ?” Đoạn nói xong, nhà vua quay sang Quân cười mãn nguyện.
Huỳnh Trọng Nhân
(Lược dịch)