Mehregan là một trong hai lễ hội cổ xưa nhất được biết đến ở Iran. Từ "Mehr" (trong Mehregan) trong tiếng Ba Tư có nghĩa là lòng tốt. Mehr đại diện cho tri thức, tình yêu, ánh sáng và tình bạn.
Mehregan được tổ chức nhằm thể hiện lòng tôn kính vị thần Mặt Trời Mithra cũng như các mối quan hệ giữa con người với nhau như tình bạn, tình thương và tình yêu.
Lễ hội rơi vào ngày 196 của năm Iran. Có rất nhiều dị bản về nguồn gốc của Mehregan. Các bản kinh thánh Avesta chia một năm Iran thành hai phần bằng nhau hay còn gọi là mùa. Mùa đầu tiên là mùa hè và mùa thứ hai là mùa đông. Người Iran lần lượt tổ chức lễ hội Norouz và Mehregan để đánh dấu các mùa này.
Lễ hội Mehregan diễn ra vào ngày 16 của tháng thứ bảy, đây là thời điểm thu hoạch và bắt đầu mùa đông. Lễ hội kéo dài trong 6 ngày, bắt đầu vào ngày 16 (Mehr Rouz) và kết thúc vào ngày 21 (Raam Rouz).
Ngày đầu tiên được gọi là Mehregan-e Khord và ngày cuối cùng là Mehregan-e Bozorg. Vào những ngày này, nông dân tiến hành thu hoạch mùa màng và cầu nguyện với Đức Chúa trời.
Tháng thứ bảy trong lịch Ba Tư được đặt tên là Mehr và là tháng tưởng nhớ Nữ thần Mặt Trời Mithra. Những người tôn thờ Nữ thần tin rằng chính bà đã đánh bại cái ác và bóng tối.
Trong cuốn sách viết vào thế kỷ 11 của Al-Biruni, nhà thiên văn học này quan sát thấy rằng một số người thích lễ hội Mehregan hơn là Norouz bởi họ thích mùa thu hơn mùa xuân. Al-Biruni cũng lưu ý rằng "người dân xem Mehregan như là dấu hiệu của sự hồi sinh và kết thúc của thế giới, bởi vì vào dịp Mehregan mùa màng chờ thu hoạch."
Tại cố đô Persepolis, Mehregan được tổ chức khá hoành tráng bởi nó không chỉ là thời điểm thu hoạch mà còn là thời điểm nộp các khoản thuế. Khách từ các nơi khác khi đến tham dự lễ hội thường mang quà tặng cho nhà vua, góp phần làm cho lễ hội thêm sống động.
Giai đoạn tiền Hồi giáo Iran, Mehregan được tổ chức chu đáo và trang trọng tương tự Norouz. Theo phong tục, tất cả dân chúng đều chuẩn bị quà để dâng cho nhà vua. Người giàu thường tặng vàng và tiền, các dũng sĩ và chiến binh tặng ngựa trong khi những người khác tặng quà theo khả năng của họ, thậm chí trái cây.
Trong suốt lễ hội Mehregan, nhà vua mặc một chiếc áo choàng lông thú và cho đi tất cả quần áo mùa hè của mình.
Dù có nhiều cách giải thích khác nhau về nguồn gốc của lễ hội, người Ba Tư cũng chỉ tổ chức lễ hội này vào mùa thu nhằm đánh dấu mùa thu hoạch và tạ ơn. Một dịp để bạn bè, người thân thăm hỏi nhau. Lễ hội cũng là một lời nhắc nhở về nền tảng tôn giáo tốt đẹp của nhà tiên tri Zoroaster - lời tốt, việc tốt và những suy nghĩ tốt.
Theo truyền thống lâu đời, người dân tập hợp để ăn mừng và hoan nghênh mùa xuân và mùa đông sắp đến. Lễ kỷ niệm kết thúc bằng lửa mừng, pháo hoa và sự hân hoan trong dịp vui này.
Những người Iran theo Hỏa giáo vừa ăn mừng sự kiện tốt đẹp này hôm 02/10 vừa qua.
Ngày nay, người tham gia lễ hội sẽ mặc quần áo mới, trang trí và bày bàn ăn nhiều màu sắc để chào mừng Mehregan. Các mép khăn trải bàn được trang trí bằng kinh giới hoang dã khô. Một bản sao của kinh Khordeh Avesta (Little Avesta), một tấm gương và một bình sormeh-dan (loại kẻ mắt truyền thống - theo wikipedia) được đặt trên bàn cùng với nước hoa hồng, kẹo, hoa, rau và trái cây, đặc biệt là lựu, táo và các loại hạt như hạnh nhân hoặc quả hồ trăn.
Một vài đồng xu bạc và hạt sen được đặt trong một đĩa nước thơm chiết xuất từ cây kinh giới. Trầm hương và hạt cây cửu lý hương Syria được ném vào ngọn lửa.
Vào giờ ăn trưa, tất cả thành viên trong gia đình đứng trước gương để cầu nguyện. Sau đó cùng thưởng thức một loại nước trái cây mát. Nắm kinh giới và hoa sen được ném trên đầu trong khi các thành viên trong gia đình trao nhau những cái ôm.
Ít nhất là đến giữa những năm 1960, những người theo Hỏa giáo Yazd vẫn giữ phong tục giết mổ một con cừu vào ngày này. Con vật này bị làm thịt giữa thời điểm bình minh và buổi trưa, rồi từ từ nướng bằng xiên cho đến tối. Sau đó sẽ được ăn trong một bữa ăn tập thể.
Vào buổi tối, lửa mừng được thắp sáng và người ta tiến hành cầu nguyện để nhận phước lành từ Thiên Chúa. Tiếng pháo hoa vang lên, cả gia đình quây quần bên nhau cùng thưởng thức một bữa ăn tối xa hoa.
Đăng Thư
Theo iranreview.org