Hàng trăm người trong một phum (làng) ở Campuchia tham gia lễ rước thần phù hộ nhằm cầu nguyện phước lành, mưa thuận gió hoà, cây trái sinh sôi nảy nở. Đây là truyền thống độc đáo của người Khmer.
Người đàn ông vẽ mặt thành hồn ma để tham gia lễ He Neak Ta hôm 11/6 tại Phum Boeung ở phía Tây Bắc, thủ đô Phnom Penh, Campuchia - Ảnh: Heng Sinith/apnews
Gọi là “He Neak Ta” trong tiếng Khmer, lễ hội được tổ chức cách thủ đô Phnom Penh 25 km về phía Tây Bắc. Trai trẻ trong phum tô lên mặt và người những phân cảnh trong các câu chuyện dân gian, hoá trang thành các hồn ma, mặc khố cỏ; trong khi các cô gái trẻ diện trang phục truyền thống.
Bên cạnh Phật giáo, người Campuchia cũng thờ tự nhiên, tin rằng linh hồn tồn tại khắp nơi, không chỉ ở những loài đang sống mà còn ở bất kỳ đồ vật nào.
Nghi thức cổ truyền diễn ra mỗi mùa mưa này được người dân Phum Boeung truyền từ đời này sang đời khác, đến nay đã hàng trăm năm. Tuy đúng là từ xưa đến nay nơi nào trên cả nước cũng đón lễ He Neak Ta, ngày càng hiếm có phum nào cử hành các nghi thức truyền thống.
Người đàn ông lớn tuổi tham gia điệu nhảy nghi lễ He Neak Ta tại Phum Boeung ở phía Tây Bắc, thủ đô Phnom Penh, Campuchia - Ảnh: Heng Sinith/apnews
Dân làng 35 tuổi Sem Pum chia sẻ: “Từ lúc sinh ra đến giờ phum tôi luôn tổ chức lễ. Ông tôi rồi cha tôi đều cử hành các nghi thức. Giờ đến lượt chúng tôi giữ gìn truyền thống quý của ông cha.”
Cách hoá trang thành ma trong lễ hội He Neak Ta - Ảnh: Heng Sinith/apnews
Người dân tại phum cả già lẫn trẻ nối nhau thành hàng dài đến 3 km hướng đến đền thờ thần phù hộ. Tiếng nhạc cổ truyền vang lên, dòng người bắt đầu tiến về phía trước, có người còn ngồi cưỡi ngựa.
Một người (đứng) hoá trang thành hồn ma tham gia lễ He Neak Ta hôm 11/6 - Ảnh: Heng Sinith/apnews
Tại đền, dân làng thắp hương, dâng mâm quả, mâm cỗ, cúng vài chai nước, vài chung rượu nguyện cầu phước lành, cầu trời mưa cho cây trái sum suê, cầu cho người dân trong phum bệnh tật tiêu trừ, tai qua nạn khỏi. Nghi lễ kết thúc bằng động tác hất nước thần vào người dân mừng lễ.
Các em nhỏ hoá trang để chuẩn bị tham gia He Neak Ta - Ảnh: Heng Sinith/apnews
Meth Sokry, thợ rèn 30 tuổi trong phum, tô vẽ mặt và người rồi mặc khố cỏ hoá trang thành hồn ma tham gia buổi lễ. Trước đó, anh đã xin nghỉ phép vào hôm 11/6 để có thể đón lễ cùng bà con. Anh nhớ lại: “Khi xin phép ông chủ, tôi có nói đây là nghi lễ đặc biệt quan trọng với tôi nên dù ông có cho nghỉ hay không, tôi vẫn sẽ không đi làm ngày đó.”
Nhiều người đi đến đền Neak Ta tham gia nghi lễ - Ảnh: Heng Sinith/apnews
Với hơn 60% dân số sinh sống tại vùng đồng quê, Campuchia dựa nhiều vào các ngành nông - lâm - ngư nghiệp để phát triển sinh kế cho người dân. Lễ He Neak Ta thường trùng đợt gió mùa vào những tháng hè, lúc nông dân chuẩn bị cho vụ lúa mới, vốn là loại cây trồng cần rất nhiều nước.
Người tham gia biểu diễn trong nghi lễ nhận tiền từ một cụ bà - Ảnh: Heng Sinith/apnews
Theo số liệu từ Liên đoàn Lúa gạo Campuchia, trong năm 2023 nước này xuất khẩu hơn 656.000 tấn gạo trắng, tăng 3% so với năm 2022.
Người trong phum đổ xô dự lễ - Ảnh: Heng Sinith/apnews
Huỳnh Trọng Nhân
(Lược dịch)