Đã hai năm trôi qua kể từ khi Ý trở thành quốc gia đầu tiên tại phương Tây ban lệnh phong tỏa toàn quốc. Khi du lịch mở cửa trở lại, nhiều tín đồ du lịch bỗng thấy nước Ý trở nên lạ lẫm và khác xưa. Họ ít thân thiện hơn, tại các chốn công cộng cũng ít người xởi lởi chào hỏi, ôm hôn nhau hơn. Tuy nhiên, những đặc sản thu hút mọi người đến Ý - thức ăn, rượu vang, lịch sử, nghệ thuật, khung cảnh, và con người - vẫn còn đó, vẫn chờ được khám phá nếu du khách tìm đến những địa điểm ít được tham quan.
Bãi biển Is Arutas gần Oristano, Sardinia - Ảnh: Ivan Canavera/Getty Images
Oristano và Bán đảo Sinis, Sardinia
Nằm ở phía Tây Đảo Sardinia, tỉnh Oristano ít hiện diện trên bản đồ du lịch hơn so với Alghero hay Cagliari. Tuy nhiên, những người yêu phong cảnh chắc chắn sẽ không muốn bỏ lỡ Vườn Quốc gia Arci và bãi biển ít người lui tới ở Bán đảo Sinis.
Oristano có nhà thờ kiến trúc baroque lớn nhất tại Sardinia. Song, điểm nhấn của thị trấn này chắc chắn là Quảng trường Roma, với tháp phòng thủ xây dựng từ thế kỷ 13, và Quảng trường Eleonora, đặt tên theo nhà nữ quyền hết mình bảo vệ môi trường - Eleonora d’Arborea. Là một trong những nữ thẩm phán ít ỏi sống ở thế kỷ 14, bà từng đưa ra những quyết định quan trọng về quyền phụ nữ và nhiệm vụ bảo vệ môi trường có hiệu lực trong 400 năm song lại bị vô hiệu năm 1827.
Về phía Tây thị trấn, bên kia Phá Cabras, là nơi ở của hơn 800 con hồng hạc và cũng là nơi sản xuất bottarga (trứng cá muối) tuyệt nhất thế giới - Bán đảo Sinis. Đây là khu vực bằng phẳng, thưa dân, nhiều bãi biển, kéo dài từ Is Arenas ở phía Bắc đến San Giovanni di Sinis ở phía Nam. Bãi biển đẹp nhất là Arutas nằm về phía Bắc. Giữa những tảng đá vàng đất lấp lánh các hạt “cát” - thực chất là các viên thạch anh cực nhỏ, như hạt cơm risotto vậy. Còn vách núi tại bãi biển phía Nam là nơi du khách có thể đến tham quan Tharros mỗi ngày trong tháng 4 - tháng 10. Cảng biển thời La Mã này đã bị bỏ hoang từ năm 1070 sau nhiều lần bị cướp biển tấn công.
Từ bán đảo đi xe vào đất liền khoảng nửa tiếng, ta sẽ tới Santu Lussurgiu - ngôi làng 1.000 năm tuổi trên miệng một núi lửa đã tắt. Du khách thích thú với các công cụ và vật dụng nghề nông có thể tham quan Bảo tàng Công nghệ Nông nghiệp (mở cửa từ thứ Tư đến Chủ nhật với mức phí 5 Euro).
Một phòng ngủ tại Antica Dimora del Gruccione - Ảnh: www.theguardian.com
Urbino, Le Marche
Cảnh chụp hướng đến Điện Ducal, Urbino - Ảnh: Veniamin Kraskov/Alamy
Trong khi Umbria ngày càng đông khách du lịch, khu vực Le Marche kế bên lại vắng lặng hơn nhiều mặc dù không thiếu những bãi biển, những đồi dốc, và bầu không khí cổ kính. Ẩn mình tại đây là viên ngọc Urbino, một trong những địa điểm từng được UNESCO xướng tên, cũng là cái nôi của thời kỳ Phục Hưng.
Từ xa, ta đã có thể thấy những mái ngói đỏ, những đường đi bộ lượn quanh các nhà thờ, đền đài xây từ thế kỷ 15, vắt qua con dốc và thung lũng. Dân số nơi đây cũng chỉ vỏn vẹn 14.000 và nếu không có những sinh viên từ ngôi trường đại học lâu đời nhất tại Ý - Università di Urbino - cả khu vực có lẽ không khác gì một bảo tàng.
Du khách có thể ghé thăm Điện Ducal - tác phẩm gồm hai tòa tháp đẹp như trong truyện cổ tích, các cổng vòng cung, cùng các sửa sổ chắn song của Federico da Montefeltro - nghệ nhân tạo nên vẻ hào nhoáng cho Urbino. Ông đã dành 30 năm cuộc đời để xây nên kiến trúc tuyệt mỹ này. Nơi đây giờ là một bảo tàng nghệ thuật quốc gia, với tranh vẽ của các hoạ sĩ nổi tiếng như Raffaello (sinh ra tại Urbino), Tiziano, và Uccello.
Tuy nhiên, không phải thứ gì ở Urbino cũng phủ một lớp màu thời gian. Casa della Poesia, kiến trúc được dựng ở Điện Renaissance, là nơi các buổi diễn âm nhạc, các buổi triển lãm tranh ảnh, hội thơ hay hội sách được tổ chức.
Quảng trường Rinascimento, Urbino - Ảnh: Alamy
Ẩm thực tại Urbino khó mà làm du khách thất vọng, nhưng đã đến đây thì không thể bỏ qua Trattoria del Leone, với đặc sản passatelli, loại “mì” làm từ vụn bánh mì, trứng, và phô-mai parmesan, ăn kèm với rau.
“Menfishire”, Tây Nam Sicily
Các cánh đồng nho trải dài đến bãi biển tại phía Nam Menfi - Ảnh: Frederick Millett/Alamy
Từng sản xuất rượu cho Julius Caesar khét tiếng, Sicily vẫn nắm giữ đẳng cấp làm rượu suốt 6.000 năm. Song, đến thời hiện đại, vì công nghệ sản xuất hàng loạt mà số lượng dần lấn át chất lượng.
May thay, nhiều nơi vẫn còn kiên trì với quy trình làm rượu truyền thống, như vùng Menfi đầy nắng phía Tây Nam hòn đảo - nơi được người dân gọi là “Menfishire”, sánh ngang với vùng Chiantishire ở Tuscany. Những vườn nho tại đây cung cấp nguyên liệu cho ít nhất 15 loại rượu vang đạt chuẩn DOC, từ vang trắng như grecanico và catarratto (nho trồng ở đất nhiều khoáng gần biển) cho tới vang đỏ như merlot và nero d’avolas (nho trồng ở vùng đồi núi). Du khách có thể ghé các lò rượu như Cantine, Barbera, Mandrarossa,… để nhấm một ngụm.
Tàn tích kiến trúc Hy Lạp tại Selinunte - Ảnh: Getty Images
Là một thành phố nhỏ có tuổi thọ lâu đời từng trải qua trận động đất tàn phá năm 1968, Menfi ngày nay là một khu vực ít du khách ghé qua, nhưng lại ẩn tàng rất nhiều toà nhà cổ kính, lộng lẫy. Địa điểm đáng tham quan nhất có lẽ là Maharía - nhà hàng kiêm quán rượu và cửa hàng nằm trong kiến trúc gần 300 năm tuổi.
Thưởng thức cùng với rượu không thể thiếu dầu ô liu, mì làm từ các hạt ngũ cốc ngàn năm tuổi, các loại rau đặc sản quý hiếm, cùng các loại phô-mai như tuma hay vastedda. Tất cả đều được bán tại các chợ nông sản ở Menfi thứ Tư mỗi tuần.
Ngoài ăn uống, du khách còn có thể tản bộ ở bãi biển dài gần 10 km phía Nam Menfi. Các bãi biển tại đây đều miễn phí đỗ xe và sẽ vắng người nhất vào khoảng đầu tháng 6. Tại một khu vực có tên Lido Fiori, du khách có thể khám phá một con suối nhỏ hay ghé lại nghỉ chân ở nhà hàng Salisà.
Cũng xứng đáng đưa vào lịch trình là tàn tích ở Agrigento, hay tuyệt vời hơn, tàn tích Selinunte cách đó khoảng 20 phút đi xe - một địa điểm ít nổi tiếng hơn nhiều. Được biết thành phố Hy Lạp xây trên vách đồi đâm thẳng ra biển này bị bỏ hoang sau khi quân Carthage tràn qua đây cướp phá vào năm 409 TCN.
Huỳnh Trọng Nhân
(Lược dịch)