Carborane acid có công thức tổng quát dạng HB₁₁CX₁₁ (X=F,Cl, CF₃...) vừa là siêu acid có tính acid mạnh nhất nhưng cũng thật kì diệu khi siêu acid này lại ăn mòn rất yếu so với những acid mạnh khác.

TÍNH ACID

- Là siêu acid mạnh nhất.

- Là siêu acid proton hóa được CO₂ thành sản phẩm dạng cầu đôi [H(CO₂)]⁺, điều mà hệ "magic acid" HSO₃F-HF không làm được.

- Proton hóa benzene C₆H₆ ở nhiệt độ phòng thành cation C₆H₇⁺, proton hóa Fullerene C₆₀ thành cation C₆₀⁺ bền vững.

TÍNH ĂN MÒN

- Lưu trữ được trong bình thủy tinh, điều mà các siêu acid chứa F khác không thể lưu trữ được do chúng tấn công trực tiếp và ăn mòn ngay lập tức thủy tinh.

- Mặc dù có tính acid rất mạnh, nhưng carborane acid lại có tính ăn mòn yếu bởi anion còn lại sau khi cho proton, chứa một cụm bao gồm 11 nguyên tử boron B và một 1 nguyên tử carbon được sắp xếp thành một cấu trúc gọi là icosahedron. Cấu trúc này bền vững tới mức khiến cho anion tạo ra cực kì "trơ" về mặt hóa học, từ chối tham gia thêm bất cứ phản ứng nào nữa.

Carborane acid là nhóm hợp chất cực kì kì diệu, vừa có tính acid mạnh mẽ nhưng cũng lại rất ít ăn mòn, dễ bảo quản hơn so với các siêu acid khác, hứa hẹn những ứng dụng mạnh mẽ trong tương lai.

Nguyễn Như Mai Hương
Giáo viên Hóa học - Trường Quốc tế Á Châu