1. Các thể ngũ ngôn Đường luật

Gồm ngũ ngôn tứ tuyệt và ngũ ngôn bát cú.

- Thể ngũ ngôn bát cú có 4 phần (đề, thực, luận, kết).

- Số tiếng (5), bát cú (8) dòng, tứ tuyệt thì (4) dòng.

- Vần (độc vận).

- Nhịp lẻ 2/3.

- Hài thanh luân phiên bằng – trắc hoặc bằng – bằng, trắc – trắc ở tiếng thứ hai và thứ tư.

Ngũ ngôn tứ tuyệt

Thực chất chính là một bài thất ngôn tứ tuyệt nhưng đem bỏ đi 2 chữ đầu ở mỗi câu; các chữ và luật sử dụng còn lại vẫn giữ nguyên luật bằng trắc, niêm và vần.

Ngũ ngôn bát cú

Cũng là biến thể từ thể thất ngôn bát cú nhưng bỏ 2 chữ đầu ở mỗi câu mà thành, vẫn giữ nguyên luật bằng trắc, niêm và vần ở các chữ còn lại.

2. Các thể thất ngôn Đường luật.

Gồm thất ngôn tứ tuyệt và thất ngôn bát cú.

- Thất ngôn tứ tuyệt

+ Tiếng: 7 tiếng, 4 dòng.

+ Vần chân, độc vận, vần cách.

+ Nhịp 4/3.

- Thất ngôn bát cú

+ 7 tiếng, 8 dòng (4 phần gồm đề, thực, luận, kết).

+ Vần chân, độc vận.

+ Nhịp 4/3.

+ Hài thanh đối xứng giữa các tiếng 2,4,6 và phải niêm dính giữa các dòng 2,3; 4,5; 6,7 và 1,8.

Thất ngôn bát cú

Thơ thất ngôn bát cú chính là một thể loại thơ cổ xuất hiện rất sớm ở Trung Hoa, đến thời Đường đã được các nhà thơ đặt lại quy tắc rõ ràng, cụ thể hơn và bắt đầu phát triển mạnh mẽ từ đó. Đặc điểm của thể loại thơ này chính là mỗi bài thơ sẽ có 8 câu và mỗi câu có 7 chữ, đồng thời tuân theo một quy tắc rất chặt chẽ.

Thất ngôn tứ tuyệt

Thực chất chính là một bài “thất ngôn bát cú” nhưng đem bỏ đi 4 câu đầu hoặc 4 câu cuối. Luật bằng trắc và niêm, vần… vẫn được giữ nguyên, tuy nhiên có thể bỏ luật đối ở hai câu 3, 4 hoặc 5, 6. Lúc này sẽ trở thành một bài thơ “4 câu 3 vần”.

Khi làm thơ Đường Luật thì chúng ta phải giữ cho đúng niêm luật. Nếu không tuân theo đúng quy tắc thì dù nội dung bài thơ có hay đến mấy đi nữa thì cũng không được chấp nhận.

Huỳnh Thị Mai
Giáo viên Văn học - Trường Quốc tế Á Châu