Dân ca quan họ Bắc Ninh là một sản phẩm trong nền văn hóa dân gian cổ truyền Việt Nam. Quan họ là loại dân ca nhiều giọng điệu, có lề lối, nghi thức nhất định và đòi hỏi người hát phải có sự luyện tập công phu, được tập hơp trong một tổ chức nhất định. Sinh hoạt hát Quan họ có những lề lối và đặc điểm riêng. Quan họ thường hát vào những ngày hội đình, hội chùa, những đám cưới. Hát như vậy mang ý nghĩa thăm hỏi, hát chúc mừng. Hát vào những lễ hội, tết, có hoặc không ăn giải gọi là hát thi. Khi gặp nhau thường gọi nhau bằng liền anh, liền chị.

Trong những dịp quan trọng, khi hát Quan họ nam thường mặc áo lụa, áo the, quần ống sớ, khăn xếp. Quan họ nữ cầm nón quai thao, mặc áo tứ thân,...

Hát quan họ có bốn chặng:

Chặng 1: Hát lề lối.

Chặng 2: Trước khi kết thúc chặng 1 và bước sang chặng 2, người ta sẽ hát một hoặc hai câu thuộc giọng sống. Có tính chất gần giống với những bài thuộc giọng lề lối.

Chặng 3: Hát vặt.

Chặng 4: Hát kết.

Ngày nay, số bản nhạc Quan họ được ghi chép hơn ba trăm bài.

Nguyễn Thị An Vy
Giáo viên môn Âm nhạc – Trường Quốc tế Á Châu