Đức tính tốt đẹp của mỗi con người luôn được đề cao trong mọi giai đoạn phát triển, từ thời xa xưa, các giá trị tốt đẹp đã không ngừng phát huy và xây dựng nó đến ngày nay. Và tính tự chủ ngày càng được xã hội đòi hỏi cao trong đức tính tốt của mỗi người. Để hiểu rõ vấn đề về tự chủ, chúng ta cần hiểu được khái niệm tự chủ là gì?
Tự chủ là làm chủ bản thân, được hiểu cụ thể “tự” nghĩa là tự mình làm điều gì, tự mình suy nghĩ, tự mình đưa quan điểm ở đây nói cách khác bản thân là yếu tố tự tác động tới mọi vấn đề còn “chủ” ở đây hiểu là chủ quyển, dân chủ. Nói tóm lại tự chủ là khả năng tự bản thân mình đưa ra quyết định sáng suốt, không bị ép buộc, tự chủ trong lời nói, suy nghĩ, tình cảm, tự chủ với hành vi của mình trong mọi hoàn cảnh. Tự chủ thể hiện khái niệm ở nhiều lĩnh vực khác nhau trong cuộc sống và trách nhiệm của bản thân trong việc tự chủ mọi tình huống phải được nâng cao. Tự chủ là đức tính tốt cần phải rèn luyện trong quá trình hoàn thiện bản thân khi các bạn còn đang học tập trên ghế nhà trường.
Tự chủ là đức tính tốt mà mỗi người cần phải phát huy và hoàn thiện nó, tự chủ trong những quyết định dù đơn giản hay phức tạp, từ mọi lĩnh vực trong cuộc sống. Để biết được người có tính tự chủ cần xem xét qua các biểu hiện sau:
+ Người có tính tủ chủ thì trong mọi trường hợp, mọi vấn đề đều có thái độ bình tĩnh, tự tin. Tự tin vào khả năng, năng lực của bản thân, tin vào điều bản thân sẽ làm và tin vào kết quả mình mang lại. Một học sinh có tính tự chủ trong học tập biểu hiện qua việc tự giác ý thức trong hành động, chủ động làm bài tập về nhà, trên lớp với tinh thần tự học tập cao, tự nắm bắt thời cơ học hỏi để trau dồi bản thân. Một người nhân viên hay công nhân viên chức tự chủ trong công việc của mình biểu hiện ở việc tự bản thân làm những công việc được giao và hoàn thành công việc trước kỳ hạn, tự chủ trong suy nghĩ đưa ra ý kiến của bản thân, bĩnh tĩnh trước những vấn đề khó để có hướng giải quyết tốt nhất.
+ Người có tính tự chủ còn biểu hiện ở việc biết tự điều chỉnh hành vi của mình, biết khi nào mình sai để nhận sai và sửa chữa lỗi lầm. Đó là việc làm cần thiết, đôi khi lời nói khi nói ra không đúng rất dễ mất lòng người khác nhưng nếu biết thừa nhận hành vi của mình sai và có cách sửa sai đúng đắn thì mọi sai trái đều được bỏ qua hết. Người ta thường có câu “đánh kẻ chạy đi đánh kẻ chạy lại”. Khi mà ý thức được việc làm sai rồi thì người ta sẽ biết mình nên làm gì để sửa sai và đôi khi sự góp ý của mọi người xung quanh là lúc giúp các bạn học hỏi được nhiều thứ, biết quý trọng những thứ đang có ở xung quanh mình hơn.
+ Tự đánh giá, tự kiểm tra bản thân cũng là biểu hiện của tính tự chủ. Đánh giá được bản thân là lúc các bạn hiểu bản thân mình hơn, hiểu được bản thân các bạn đang thiếu sót gì cần bổ sung các kỹ năng yếu tố gì. Kiểm tra bản thân bằng những kết quả bản thân đạt được, chỉ có tính tự chủ mới giúp các bạn có đủ bản lĩnh để đánh giá chất lượng của chính mình, không ai là không mong muốn mình hoàn hảo nhưng để hoàn hảo cần có thời gian và sự kiên trì cao. Đúng thế, tính tự chủ biểu hiện ở việc học là các bạn trẻ tự đánh giá được kiến thức của bản thân và thể hiện khả năng đó một cách hoàn hảo cũng như tự đánh giá năng lực bản thân trong công việc để có thể đòi hỏi quyền lợi về bản thân mình sao cho xứng đáng với công sức các bạn bỏ ra.
+ Biểu hiện tính tự chủ còn được thể hiện qua cách cư xử ở môi trường cuộc sống bên ngoài, từ sự khéo léo trong câu nói, ngôn ngữ sử dụng trong giao tiếp, đến biểu hiện xử lý tình huống gặp phải một cách nhẹ nhàng nhưng hiệu quả đem lại sự hài lòng cao.
Trần Thị Thanh Hoa
Giáo viên Giáo dục công dân - Trường Quốc tế Á Châu