CÂU TRẢ LỜI: Răng được bảo vệ bởi lớp men cứng, dày khoảng 2mm. Lớp men này là hợp chất Ca₅(PO₄)₃OH và được tạo thành bằng phản ứng:

5Ca²⁺ + 3PO₄^3- + OH^- DCa₅(PO₄)₃OH (1)

Quá trình tạo lớp men này là sự bảo vệ tự nhiên của con người chống lại bệnh sâu răng.

Sau bữa ăn, vi khuẩn trong miệng tấn công các thức ăn còn lưu lại trên răng tạo thành các axit hữu cơ như axit axetic, axit lactic. Thức ăn với hàm lượng đường cao tạo điều kiện tốt nhất cho việc sản sinh ra các axit đó. Lượng axit trong miệng tăng, pH giảm, làm cho phản ứng sau xảy ra:

H⁺ + OH^- → H₂O

Khi nồng độ OH- giảm, theo nguyên lí Lơ Sa-tơ-li-ê, cân bằng (1) chuyển dịch theo chiều nghịch và men răng bị mòn, tạo điều kiện cho sâu răng phát triển.

Biện pháp tốt nhất phòng sâu răng là ăn thức ăn ít chua, ít đường, đánh răng sau khi ăn. Người ta thường trộn vào thuốc đánh răng NaF hay SnF₂, vì ion F- tạo điều kiện cho phản ứng sau xảy ra.

5Ca²⁺ + 3PO₄^3- + F^-D Ca₅(PO₄)₃F

Hợp chất Ca₅(PO₄)₃ F là men răng thay thế một phần Ca₅(PO₄)₃OH

Trước đây, ở nước ta một số người có thói quen ăn trầu là tốt cho việc tạo men răng theo phản ứng (1), vì trong miếng trầu có vôi tôi Ca(OH)₂, chứa Ca²⁺ và OH- làm cho cân bằng (1) chuyển dịch theo chiều thuận.

Lê Việt Linh
Giáo viên Hóa học - Trường Quốc tế Á Châu