Phẩm màu thường dùng để sơn, ngoài việc được dùng để trang trí đồ dùng trong nhà, nó còn được sử dụng rộng rãi trong công nghiệp! Phẩm màu bao gồm phẩm màu vô cơ và phẩm màu hữu cơ. Phẩm màu vô cơ có: calcium carbonate màu phấn trắng, lead carbonate có màu chì, mercury sulfide màu đỏ, lead(II) chromate có màu vàng của chromium, ... Phẩm màu hữu cơ có: phẩm màu azo, triarylmethane, ...

Đa số phẩm màu không tan trong nước hoặc dầu, nhưng khả năng che phủ rất tốt, một chiếc xe hơi quân dụng nếu sơn một lớp phẩm màu mới, thì giống như biến thành một chiếc xe mới, có thể che đậy hết các vết hỏng. Phẩm màu không chỉ được sử dụng làm nguyên liệu sơn, còn được dùng làm nguyên liệu in dầu, cũng như làm các chất tạo màu cho cao su, men sứ, giấy, ...

Còn thuốc nhuộm, có rất nhiều điểm trái ngược với phẩm màu. Thuốc nhuộm và phẩm màu đều nằm trong “kho màu”, nhưng “tính khí” hoàn toàn không giống nhau. Thuốc nhuộm chủ yếu được dùng trong ngành dệt may, thường dùng cùng với các môi chất nhuộm, dùng môi chất nhuộm để làm dung môi, có thể giúp phẩm màu lưu lại chắc chắn trên quần áo, giúp các sản phẩm dệt may đẹp long lanh. Thuốc nhuộm đa số là chất hữu cơ, có tác dụng cực lớn đối với sợi tự nhiên và sợi nhân tạo. Đa số thuốc nhuộm đều có thể tan trong nước. Ngay cả một số thuốc nhuộm không tan trong nước, thì qua xử lí hóa học nhất định (như acid hóa, hoàn nguyên), thì nó cũng tan trong nước. Điều này hoàn toàn đúng, vì nếu không tan trong nước thì làm sao có thể nhuộm quần áo? Khả năng nhuộm màu của thuốc nhuộm rất mạnh, một chút thuốc nhuộm cũng đủ để nhuộm cả một miếng vải màu sắc rực rỡ.

Phẩm màu và thuốc nhuộm đều có khả năng riêng, không thể thay thế: nếu dùng thuốc nhuộm để sơn bề mặt, thì các vết hỏng sẽ không được che kín, giống như việc dùng mực đỏ không thể che được vết mực xanh; dùng phẩm màu để nhuộm quần áo cũng không được, quần áo sẽ chỉ bị nhuốm màu chứ không phải là nhuộm sang một màu sắc khác.

Phan Thị Ngọc Trinh
Giáo viên Hóa học - Trường Quốc tế Á Châu