Bài viết dưới đây tóm tắt lại các nguồn nghiên cứu về vị trí dẫn đầu của Việt Nam trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) - lĩnh vực ngày càng phát triển và mở rộng.
Ảnh: Getty Images
Theo Bộ Thông tin và Truyền thông, doanh thu ngành Công nghệ Thông tin và Truyền thông (ICT) trong năm 2021 đạt 136 tỷ USD, tăng trưởng mạnh từ con số 124,6 tỷ USD năm 2020. Tỷ trọng giá trị ngành ICT tại Việt Nam cũng tăng lên 24,65%, cao hơn hẳn so với một năm trước đó. Hiện có hơn 64.000 doanh nghiệp công nghệ kỹ thuật số tại Việt Nam, nhiều hơn 5.600 doanh nghiệp so với năm 2020. Số lượng sản phẩm, dịch vụ ICT tại Việt Nam gần đạt con số 1.000.
Ước tính tại Việt Nam có hơn 1 triệu nhân công IT, hơn 80.000 sinh viên tốt nghiệp đại học, cao đẳng ngành ICT. Trung tâm Nghiên cứu Phát triển Quốc tế tại Canada và Đại học Oxford tại UK nhất trí Việt Nam đứng thứ 6 tại ASEAN và thứ 62 trên toàn cầu trong năm 2021 về Chỉ số Chính phủ sẵn sàng cho Trí tuệ nhân tạo.
Đó cũng là lần đầu tiên Chỉ số sẵn sàng cho AI của Việt Nam đạt 51,82/100, vượt qua mức trung bình 47,72 và đẩy Việt Nam lên 14 bậc. Chỉ số này dựa trên ba khía cạnh - chính phủ, công nghệ, và hạ tầng dữ liệu.
Chính phủ đầu tư ngày một lớn vào AI và các công nghệ số khác, như học máy, chuỗi khối, phân tích dữ liệu lớn, Internet vạn vật (IoT), và điện toán đám mây. Gần đây, Việt Nam cũng phê duyệt Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Nước đi đầy tự tin này chính là bệ phóng giúp Việt Nam trở thành cường quốc đứng đầu về AI trong nhiều năm tới.
Nhiều tín hiệu tích cực là vậy, nước ta vẫn phải đối mặt với vô vàn thử thách, cấp thiết nhất là sự thiếu hụt về nguồn nhân lực chuyên môn cao có khả năng làm việc trong lĩnh vực AI. Theo Tổ chức Sở hữu Trí tuệ Thế giới (WIPO), số sinh viên theo học và làm việc trong các ngành nghề có liên quan đến AI chưa đến 2.000 người; và số chuyên viên AI chưa đến 300. Tính trên toàn quốc, số đại học và học viện có mở các ngành và chuyên ngành liên quan đến AI chỉ khoảng 50.
Một trong những doanh nghiệp đi đầu về nghiên cứu và phát triển sản phẩm AI là vinAI. Nhà sáng lập và CEO của công ty là TS. Bùi Hải Hưng. Ông từng là nhân viên làm việc cho Google DeepMind và từng phát triển thành công một trong top 25 cơ sở nghiên cứu AI nhằm phát triển các sản phẩm, dịch vụ đẳng cấp thế giới. Với đội ngũ nhân viên hơn 200 người tận tuỵ, tay nghề cao, trong đó có 180 nhà khoa học AI, vinAI thúc đẩy nghiên cứu về AI, tạo ra các giải pháp công nghệ ảnh hưởng lớn đến thị trường toàn cầu.
Kết luận
Việt Nam đặt ra nhiều tham vọng cho vị trí dẫn đầu AI, hướng đến danh sách top 4 cường quốc AI tại Châu Á về mặt phát triển trí tuệ nhân tạo với FPT Software đóng vai trò đầu tàu.
FPT Software là một bộ phận của Tập đoàn FPT, nhà cung cấp công nghệ, dịch vụ và giải pháp IT hàng đầu có trụ sở tại Việt Nam, với 1,6 tỷ USD doanh thu và 54.000 nhân công tại 28 quốc gia.
FPT Software cũng chú trọng đầu tư vào mảng nghiên cứu, phát triển AI, hướng tới mục tiêu đưa Việt Nam lọt vào top 30 toàn cầu về nghiên cứu và phát triển AI cùng các ứng dụng phần mềm. Đây cũng là doanh nghiệp đầu tiên tại Đông Nam Á gia nhập mạng lưới đối tác MILA, hệ thống cơ sở nghiên cứu chuyên về học sâu lớn nhất thế giới.
MILA được Giáo sư Yoshua Bengio thành lập năm 1993. Đến nay tổ chức này đã tập hợp được hơn 1.000 nghiên cứu sinh và 100 giáo sư từ các cơ sở giáo dục danh tiếng như Université de Montréal, McGill University, École Polytechnique, và HEC Montréal.
Đến năm 2030, trí tuệ nhân tạo sẽ đóng góp 13 triệu USD vào nền kinh tế thế giới, tức 1,2% GDP toàn cầu. Sẵn có các chính sách hỗ trợ nghiên cứu và phát triển AI và các ứng dụng liên quan, Việt Nam chắc chắn sẽ thực hiện bước nhảy vọt về công nghệ trong thời gian tới. OpenGov Asia cho biết trong năm 2022, nước ta là đứng thứ 6 tại ASEAN và thứ 55 toàn cầu về Chỉ số Chính phủ sẵn sàng cho Trí tuệ nhân tạo, tăng 7 bậc so với năm 2021. Điểm trung bình cũng tăng từ 51,82 lên 53,96.
Việt Nam nắm chắc tầm nhìn chiến lược cho các phát minh AI và lĩnh vực này ngày càng lớn mạnh.
Huỳnh Trọng Nhân
(Lược dịch)