Chamonix là một ngôi làng nằm dưới chân núi Mont Blanc ở Pháp với khoảng 10.000 cư dân trú ngụ. Chamonix còn được biết đến vì sở hữu những sườn dốc để trượt tuyết tốt nhất và những khu thể thao mùa đông lâu đời nhất trên thế giới. Những người yêu thích thể thao mạo hiểm, các nhà leo núi và những người trượt tuyết chuyên nghiệp từ khắp nơi trên thế giới thường đổ xô về thị trấn nhỏ này để trải nghiệm những thách thức từ địa hình độc đáo nơi đây.

Với những sườn dốc đầy thử thách nên không có gì ngạc nhiên khi Chamonix được Ủy ban Olympic chọn làm nơi tổ chức Thế vận hội Mùa đông đầu tiên vào năm 1924.

Tuy nhiên, tại thời điểm đó, hội thao không được gọi là Thế vận hội Mùa đông mà được gọi là “Tuần lễ thể thao mùa đông quốc tế”. Tên gọi này được xem là kỳ lạ khi được dùng để đặt cho một sự kiện không kéo dài đến một tuần, nhưng thực chất nó đã diễn ra trong 11 ngày. 

Từ năm 1901, Na Uy, Thụy Điển và Phần Lan đã tổ chức rất thành công hội thao của riêng họ tại khu vực miền Tây Bắc châu Âu. Vì vậy, ban tổ chức tại Chamonix đã phải thuyết phục rất nhiều để thu hút sự tham gia của các quốc gia thuộc vùng Xcăng-đi-na-vi này.

Các quan chức sau đó đã quyết định thành lập một tổ chức để đứng ra chịu trách nhiệm và Liên đoàn trượt tuyết thế giới (Federation Internationale de Ski, FIS) được ra đời. Một năm sau đó, Liên đoàn đã đổi tên sự kiện thể thao mùa đông tại Chamonix thành Thế vận hội Mùa đông.

Tổng cộng có 16 quốc gia tham gia thi đấu tại thế vận hội đầu tiên với 285 vận động viên tranh tài ở 16 nội dung. Trong tổng số các vận động viên tham gia chỉ có 11 vận động viên nữ. Các nội dung thi đấu tại Thế vận hội Mùa đông đầu tiên gồm:

• Trượt ván săn súng (vừa trượt ván vừa bắn các mục tiêu trên đường trượt)
• Bi đá trên băng
• Đua xe trượt tuyết
• Trượt băng nghệ thuật (nội dung đơn nam)
• Trượt băng nghệ thuật (nội dung đơn nữ)
• Trượt băng nghệ thuật (nội dung trượt đôi)
• Đua ván trượt (cự ly 15km và 50km)
• Khúc côn cầu
• Đua ván trượt kết hợp
• Trượt băng tốc độ (500m, 1.500m, 5.000m, 10.000m, kết hợp)

Các quốc gia thuộc vùng Xcăng-đi-na-vi chiếm ưu thế lớn tại Thế vận hội Mùa đông đầu tiên. Phần Lan và Na Uy giành tổng cộng 28 huy chương. Kết quả xếp hạng huy chương tại kỳ Thế vận hội Mùa đông đầu tiên như sau:

• Na Uy: 17
• Phần Lan: 11
• Anh: 4
• Hoa Kỳ: 4
• Áo: 3
• Thụy Sĩ: 3
• Pháp: 3
• Thụy Điển: 2
• Ca-na-đa: 1

Thế vận hội Mùa đông đầu tiên chứng kiến nhiều màn trình diễn tuyệt vời của các cá nhân và đội tuyển. Mặc dù, Ca-na-đa chỉ giành được 1 huy chương nhưng họ đã để lại trong lòng người hâm mộ một phong cách thi đấu rất ấn tượng. Đội tuyển khúc côn cầu của Ca-na-đa đã thống trị nội dung này tại thời điểm đó và đã giành huy chương vàng một cách ngoạn mục với 5 trận toàn thắng, ghi được 110 bàn và chỉ để lọt lưới 3 bàn.  

Người đầu tiên giành huy chương vàng tại Thế vận hội Mùa đông là vận động viên trượt băng tốc độ người Mỹ Charles Jewtraw. Ông là người chiến thắng bất ngờ ở nội dung trượt băng tốc độ cự ly 500m đầu tiên.

Thế vận hội Mùa đông đầu tiên cũng chứng kiến nhiều câu chuyện thú vị. Vận động viên trượt tuyết người Mỹ Anders Haugen ban đầu được xác định về thứ 4 nhưng sau đó được xác định là về thứ 3. Câu chuyện thú vị ở chỗ là mãi đến năm 1974 ông mới được xác định là người giành huy chương đồng vì những sai sót trong cách tính điểm đã được phát hiện. Cuối cùng, Haugen nhận được huy chương đồng ở tuổi 83.   

Trần Đình Phú
(Lược dịch)