Các Bộ trưởng Thương mại của Liên minh châu Âu (EU) đã nhất trí áp mức thuế quan cấm cửa ngũ cốc cùng nhiều loại lương thực nhập từ Nga và Belarus kể từ ngày 01/7.

Lúa mì thu hoạch được đổ vào xe tải tại huyện Cherlasky, tỉnh Omsk, Nga - Ảnh: Alexey Malgavko/Reuters

Thuế quan được quyết định ở mức 95 euro (hay 102,76 USD) đối với mỗi tấn ngũ cốc hay 50% giá trị nhập khẩu các loại hạt dầu. Viên bã củ cải và đậu khô cũng chịu thuế quan. Quyết định được đưa ra sau đề xuất của Ủy ban châu Âu vào ngày 22/3 và nhanh chóng bị Nga phản đối mạnh mẽ.

Maria Zakharova, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nga, phát biểu trong cuộc họp báo tuần: “Tuy thông điệp từ EU vẫn chưa được phân tích kỹ, họ đã thể hiện rõ mưu đồ gạt Nga ra khỏi mọi chuyện.”

Còn ông Vincent van Peteghem, Bộ trưởng Tài chính Bỉ kiêm Chủ tịch EU luân phiên, giải thích mức thuế quan mới “thực tế là” nhằm ngăn chặn hoàn toàn ngũ cốc Nga và Belarus nhập vào EU.

Theo ông: “Quyết định này hy vọng sẽ giúp thị trường ngũ cốc EU không gặp bất ổn, đồng thời ngăn Nga xuất khẩu ngũ cốc trưng thu bất hợp pháp tại vùng đất Ukraina đang chiếm đóng. Mức thuế trên xem như lời từ chối rót thêm tiền cho Nga tiếp tục cuộc xung đột với Ukraina.”

Uỷ ban châu Âu bày tỏ lo ngại trước thực tế lượng ngũ cốc xuất khẩu từ Nga đã tăng lên 50 triệu tấn thay vì con số 35 triệu tấn thông thường. Các bộ trưởng cho rằng mức thuế quan vừa quyết định sẽ không tác động xấu đến an ninh lương thực toàn cầu bởi nó không áp dụng đối với các loại nông sản quá giang lãnh thổ EU trước khi đến quốc gia đích.

Lượng ngũ cốc từ Moskva nhập khẩu vào EU bắt đầu tăng từ khi xung đột Nga-Ukraina nổ ra hồi tháng 02/2022. Theo Eurostat, giá trị ngũ cốc nhập vào EU năm 2020 chỉ là 120 triệu euro, nhưng đã tăng lên 290 triệu euro trong năm 2021 và sau đó lên 440 triệu euro năm 2023.

Tính trong năm 2023, Nga xuất khẩu tổng cộng 4,2 triệu tấn ngũ cốc cùng nhiều loại nông sản khác sang EU, trị giá 1,3 tỷ euro, tức khoảng 1% thị trường EU.

Huỳnh Trọng Nhân
(Lược dịch)