Sanchez viết: “Dòng Fougère, về sau nổi tiếng với những sản phẩm dành cho phái mạnh như Brut, Drakkar Noir, hay Cool Water, lúc bấy giờ chứng tỏ nó là phụ kiện không thể thiếu cho các quý ông muốn chứng tỏ mình ‘chuẩn men’.”

Đến những năm 1930, quảng cáo cho Fougère Royale có dòng “Hãy để nước hoa hương hoa cho phụ nữ dùng” đặt cạnh hình ảnh quý ông mặc đồ tuxedo, ngậm điếu xì gà, tay nâng ly cocktail. (Nước hoa hương hoa ở đây tất nhiên là dòng Quelques Fleurs, cũng của Houbigant - tổng hợp hương lài, huệ, hoa tím, hoa hồng, và ngọc lan tây, dành cho những quý bà “lựa chọn nước hoa cũng kỹ lưỡng như cách họ chọn trang sức cho mình vậy.”)

Lúc được phát hành, những mùi hương này mang đậm dấu ấn thời Victoria - đầy điểm nhấn riêng biệt cho từng giới phái, thể hiện vai trò giới cứng đến rập khuôn lúc bấy giờ.

Còn ngày nay thì sao? Thử nhìn dòng sản phẩm mới dành cho mọi giới phái của Billie Eilish - ra mắt vào mùa thu năm 2021 trong chiếc lọ thiết kế giống nửa trên thân người phụ nữ. Mục tiêu dòng nước hoa này là “tạo cảm giác bất kỳ ai cũng có thể dùng nó, kể cả bạn”, theo đúng lời cô ca sĩ 20 tuổi. Sau khi CK One đặt ra ý tưởng nước hoa dùng cho cả hai giới, thế hệ trẻ ngày nay tiếp tục tiến xa hơn, phá vỡ cả bức tường nhị nguyên giới trong những dòng nước hoa sắp ra đời.

Mùi hương, về bản chất, chẳng mang giới tính nào - theo quảng cáo mới nhất cho dòng Hero từ Burberry, với hình ảnh người mẫu Adam Driver hoá thân chàng nhân mã.

Adam Driver hoá thân thành nhân mã trên quảng cáo Burberry Hero - Ảnh: Burberry

Anita Lal là nhà sáng lập LilaNur Parfums tại Delhi - thương hiệu với 10 sản phẩm linh hoạt giới sử dụng nguyên liệu đặc trưng của Ấn Độ, trong đó có Malli Insolite tỏa sáng với hương lài. Theo Lal: “Vấn đề giới phái chưa bao giờ là trọng tâm cuộc trao đổi xoay quanh những loại hoa, gia vị, gỗ hương, và thảo dược sử dụng trong nước hoa cả.” Cũng theo Lal, lài là loại nguyên liệu đắt đỏ thường gắn liền với nữ tính; song lại được dùng để làm thơm không gian nhà cửa tại Ấn Độ, và vì vậy được mọi người nơi đây trân quý, bất kể họ là nam, nữ hay một giới phái khác.

Tương tự, Sanchez cho rằng hoa hồng cũng thường bị bó buộc vào phái nữ: “Nhưng dòng Une Rose của Frédéric Malle đôi khi được cả những quý ông Ả Rập mua sạch về dùng.” Thực tế, phái nam tại Ả Rập không ngần ngại đắm chìm trong mùi nước hoa hương hoa của Malle.

Barnabé Fillion, cha đẻ của dòng Rōzu 2020 thuộc Aesop, từng nói: “Bỏ đi màu sắc và chiến dịch quảng cáo, bạn có thể tập trung tạo ra những điều khác biệt.” Được biết ông sử dụng hương hoa hồng trên nền cỏ hương lau để khám phá “không gian giới hạn phân chia mọi giới phái”.

Khoảng không đó ngày càng thu hẹp dần. Patrick Kelly, nhà sáng lập Sigil, dòng nước hoa độc lập với nguyên liệu tự nhiên và mùi hương phi giới tính, trong đó có Aqua Viridi phảng phất biển cả, cho biết: “Chúng ta đang đứng trước một bước ngoặt lớn. Lằn ranh lưỡng phân trắng - đen ngày càng mờ nhạt hơn, và thật hay là nước hoa cũng theo kịp xu hướng đó.”

Rất có thể giới trẻ yêu mùi hương là những người tiên phong “khai hoang”, theo Ben Gorham, nhà sáng lập Byredo, cũng là người tích cực thay đổi truyền thống quảng bá nước hoa kể từ những sản phẩm không phân biệt giới tính đầu tiên của hãng từ tận năm 2006. Ông cho rằng: “Nước hoa không cần phải phân chia giới phái mới có thể làm phụ kiện của một cá nhân.”

Giới trẻ hiện tại sử dụng nước hoa như một lời khẳng định chắc nịch về bản thể của mình hơn là để quyến rũ, theo Fillion. Nhà sáng tạo sắp cho ra mắt Arpa - với bảy mùi hương khác nhau giúp người sử dụng có những trải nghiệm đầy đủ nhất, đánh thức nhiều giác quan cùng lúc - nhận xét: “Trải nghiệm mới chính là thứ giới trẻ tìm kiếm.”

Alberto Morillas, nhà sản xuất nước hoa đại tài của Firmenich, đồng thời sở hữu khứu giác cực nhạy làm nên tên tuổi của CK One, cho rằng nước hoa cũng khuyến khích ta không nên quá gò bó hay gắn một mùi hương với nhóm đối tượng cụ thể nào.

Được biết gần đây Morillas cũng được Alessandro Michelle tin tưởng uỷ thác cho các sản phẩm thương hiệu Gucci, với đặc trưng phá bỏ mọi ranh giới cứng nhắc giữa các giới phái.

Morillas bày tỏ: “Khi được tự do, không phải nghĩ về một người tiêu dùng nhất định trong tâm trí, ta có thể tập trung tìm hiểu làm sao để các nguyên liệu nước hoa gợi lên một cảm xúc nhất định. Có thể nói nước hoa phản ánh những gì mà người dùng muốn cảm nhận được.”

Huỳnh Trọng Nhân
(Lược dịch)