Trong những năm suy tàn của cuộc Đại Suy thoái ở một cộng đồng nhỏ tại Kansas, phía Đông Nam nước Mỹ, tôi thường đến quầy hàng bên đường của ông Miller để mua nông sản tươi khi vào mùa. Thực phẩm và tiền bạc vẫn còn rất khan hiếm, nên trao đổi hàng hóa được sử dụng rộng rãi.

Một ngày nọ, trong khi ông Miller đang cho mấy củ khoai tây đầu mùa vào túi giúp tôi, tôi nhìn thấy một cậu bé gầy gò, quần áo rách đang nhìn thèm thuồng rổ đậu xanh mới hái còn tươi ngon. Tôi trả tiền khoai tây, nhưng cũng nhìn qua chỗ đậu xanh tươi. Tôi rất mê món đậu kem (creamed peas) và những củ khoai tây tươi. Khi đang cân nhắc mua đậu, tôi nghe lỏm được cuộc trò chuyện giữa ông Miller và cậu bé ăn mặc rách rưới đứng cạnh tôi.

- “Chào Barry, cháu khỏe không?”

- “Dạ chào ông, Miller. Cháu khỏe. Cháu chỉ xem qua rổ đậu này… trông chúng thật ngon.”

- “Chúng ngon đấy, Barry. Mẹ cháu sao rồi?”

- “Dạ khỏe. Mẹ cháu đang bình phục ạ.”

- “Vậy thì tốt. Ta có thể giúp gì cho cháu nào?”

- “Dạ không, thưa ông. Cháu chỉ xem qua rổ đậu này thôi.”

- “Cháu có muốn lấy một ít không?”

- “Dạ không đâu ạ. Cháu không có tiền trả.”

- “Vậy, cháu có gì để đổi lấy một ít không?”

- “Cháu chỉ có viên bi mới thắng được này thôi ạ.”

- “Thế à? Đưa ta xem nào.”

- “Đây ạ. Nó là viên đẹp nhất.”

- “Ta biết rồi. Hmm, chỉ có điều đây là viên bi màu xanh, còn ta thì muốn viên màu đỏ. Cháu có viên nào màu đỏ như thế này ở nhà không?”

- “Cháu không chắc, nhưng gần giống vậy.”

- “Ta nói này, hãy lấy túi đậu này về nhà và lần tới khi ra đây, nhớ đưa ta viên bi màu đỏ nhé.”

- “Dạ, chắc chắn rồi. Cảm ơn ông, Miller.”

Bà Miller, đang đứng cạnh bên, đến giúp tôi. Với một nụ cười trên môi, bà bảo: “Ở đây có hai đứa nữa giống cậu bé này, cả ba đều rất nghèo. Ông Miller chỉ thích mặc cả với chúng để cho đậu, táo, cà chua hay thứ gì khác. Nhưng mỗi khi chúng trở lại với viên bi màu đỏ, ông lại đổi ý không thích màu đỏ nữa, và cho chúng một túi thực phẩm mang về nhà để lần sau đổi lấy viên màu xanh hay màu cam gì đó.”

Tôi rời quầy hàng, mỉm cười một mình, lòng cảm kích người đàn ông này. Không lâu sau, tôi chuyển đến Colorado nhưng không thể nào quên được câu chuyện về người đàn ông, các cậu bé và cuộc trao đổi hàng hóa của họ. Nhiều năm trôi qua, năm này lại qua nhanh hơn năm trước. Chỉ gần đây, tôi mới có dịp trở về thăm vài người bạn cũ. Trong thời gian ở đó, tôi nghe tin ông Miller qua đời.

Buổi lễ viếng ông diễn ra vào tối đó. Biết bạn bè đi dự, tôi cùng đi với họ. Khi đến đám tang, chúng tôi đi thành hàng đến gặp người thân của ông, nói những lời an ủi. Đứng trước chúng tôi là ba chàng trai trẻ. Một người mặc quân phục, hai người kia mặc vest đen, áo sơ mi trắng, tóc tai gọn gàng, trông rất chuyên nghiệp.

Họ tiến đến bà Miller đang đứng điềm tĩnh bên quan tài của chồng. Từng người ôm lấy bà, hôn lên má, nói với bà vài câu rồi đi sang quan tài. Đôi mắt màu xanh nhạt đã mờ của bà dõi theo họ. Trong khoảnh khắc, từng người một dừng lại và đặt bàn tay ấm áp của họ vào bàn tay lạnh lẽo trong quan tài. Sau đó, họ rời đám tang, tay lau nước mắt.

Đến lượt chúng tôi bước về phía bà Miller. Tôi nhắc bà nhớ tôi là ai và cả câu chuyện về những viên bi. Với đôi mắt long lanh, bà nắm lấy tay tôi, dẫn đến quan tài. “Ba chàng trai trẻ vừa đi ra là ba cậu bé mà tôi đã kể với cô. Họ vừa nói với tôi họ rất biết ơn những gì ông Miller đã “trao đổi” với họ. Bây giờ, ông Miller không còn đổi ý về màu sắc hay kích cỡ của những viên bi nữa, họ đến để trả nợ.”

Bà tâm sự: “Chúng tôi chưa bao giờ có nhiều của cải. Nhưng giờ, ông Miller có thể cho mình là người giàu nhất ở đây.” Với vẻ dịu dàng yêu thương, bà nhấc ngón tay của người chồng quá cố lên, bên dưới là ba viên bi đỏ, sáng bóng tuyệt đẹp!

Trần Hồng Điệp
Theo dailylifeinspiration.com