Các nhà nghiên cứu ước tính có khoảng từ 700.000 đến 1,6 triệu người ở Hoa Kỳ bị nhiễm COVID-19 bị mất khứu giác kéo dài hơn 6 tháng.
Mất khứu giác là một trong những triệu chứng đầu tiên được biết đến của COVID-19. Và kể từ khi đại dịch lần đầu tiên bắt đầu, nhiều người đã nói về sự thất vọng khi mất khả năng ngửi sau khi nhiễm vi-rút. Mặc dù không phải tất cả những người nhiễm COVID đều bị triệu chứng này, nhưng vẫn có nhiều trường hợp - và việc mất khứu giác có thể kéo dài rất lâu sau khi một người đã khỏi bệnh.
Một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí JAMA Otolaryngology-Head & Neck Surgery vào ngày 18 tháng 11 ước tính rằng có khoảng từ 700.000 đến 1,6 triệu người ở Hoa Kỳ sau COVID-19 bị mất khứu giác - hoặc thay đổi khứu giác - kéo dài hơn 6 tháng.
Do có một số lượng lớn người bị ảnh hưởng bởi sự thay đổi giác quan và những tác động tiềm ẩn của nó đối với sức khỏe và tinh thần, các nhà nghiên cứu gọi chứng mất khứu giác lâu dài - mà y học gọi là rối loạn chức năng khứu giác mãn tính, hoặc COD (chronic olfactory dysfunction) - liên quan đến COVID là một "mối quan tâm về sức khỏe cộng đồng."
Ảnh: GETTY IMAGES - ALEX SANDOVAL
Nghiên cứu đã xem xét số lượng ca nhiễm COVID-19 mới hàng ngày ở Hoa Kỳ từ Dự án Theo dõi COVID, phân tích cụ thể các trường hợp được báo cáo từ ngày 13 tháng 1 năm 2020 đến ngày 7 tháng 3 năm 2021. Các nhà nghiên cứu đã so sánh tỷ lệ lây nhiễm với dữ liệu từ hai các nghiên cứu cho thấy 52,7% những người bị COVID-19 bị mất khứu giác, được gọi là rối loạn chức năng khứu giác (OD), nhưng 95,3% người bị COVID-19 đã lấy lại được khứu giác. Sử dụng tỷ lệ lây nhiễm cũng như tỷ lệ phần trăm từ hai nghiên cứu, các nhà nghiên cứu có thể ước tính có bao nhiêu người bị COVID bị chứng OD nhưng không bao giờ có lại khứu giác - nói cách khác, có bao nhiêu người mắc chứng rối loạn chức năng khứu giác.
Các nhà nghiên cứu viết: “Những dữ liệu này cho thấy mối quan tâm về sức khỏe cộng đồng đang nổi lên của rối loạn chức năng khứu giác và nhu cầu cấp thiết về nghiên cứu tập trung vào việc xử lý rối loạn chức năng khứu giác sau dịch COVID”.
Nhưng tại sao các nhà nghiên cứu thậm chí còn nghiên cứu tỷ lệ rối loạn chức năng khứu giác ở những người nhiễm COVID ngay từ đầu? Đó là bởi vì các nhà nghiên cứu "ghi nhận một số lượng lớn bệnh nhân đang tìm kiếm sự chú ý đối với chứng anosmia liên quan đến COVID [là mất khứu giác toàn bộ hoặc một phần] kéo dài hơn 3 tháng", đồng tác giả nghiên cứu, Jay F. Piccirillo, MD, giáo sư và Phó chủ nhiệm nghiên cứu tại Khoa Tai Mũi Họng - Phẫu thuật Đầu và Cổ tại Trường Đại học Y Washington, phát biểu với Health.
Trước đại dịch, 13,3 triệu người lớn từ 40 tuổi trở lên mắc chứng rối loạn chức năng khứu giác. Con số đó đã tăng lên đáng kể trong thời kỳ đại dịch và có khả năng sẽ tiếp tục tăng, Tiến sĩ Piccirillo cho biết.
Tại sao các chuyên gia coi đây là một 'mối quan tâm sức khỏe cộng đồng mới nổi'?
Một số người coi việc mất khứu giác là ảnh hưởng tương đối nhỏ so với các hậu quả tiềm ẩn khác của COVID-19, bao gồm các vấn đề về phổi và tim lâu dài và thậm chí tử vong. Nhưng Tiến sĩ Piccirillo cho biết ông và các nhà nghiên cứu đã quyết định sử dụng thuật ngữ "vấn đề sức khỏe cộng đồng", "vì tác động của rối loạn chức năng khứu giác có thể ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh khác nhau trong cuộc sống của bệnh nhân." Những tác động này "có thể sẽ chuyển thành các vấn đề y tế và chất lượng cuộc sống," ông nói.
Tiến sĩ Piccirillo giải thích, sự an toàn là một mối quan tâm lớn, đồng thời lưu ý rằng những người bị COD "không thể nhận ra mùi hôi và thực phẩm ôi thiu."
Tiến sĩ Piccirillo nói rằng những người mắc chứng COD cũng có thể chán ăn và sụt cân sau đó vì không cảm nhận được mùi thức ăn.
Bên cạnh những hậu quả y tế, mất khứu giác cũng có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của một người, Tiến sĩ Piccirillo lưu ý rằng "cảm giác thích thú khi ngửi những mùi dễ chịu như hoa " đã không còn nữa.
Mặc dù tác động tiềm tàng mà COD có thể gây ra đối với các cá nhân đang được quan tâm, Tiến sĩ Holbrook nói rằng "theo một cách nào đó, đó là mối quan tâm về sức khỏe cộng đồng dựa trên số lượng người mà chứng rối loạn này gây ảnh hưởng."
Những người bị mất khứu giác sau COVID có thể lấy lại khứu giác không?
Tiến sĩ Holbrook nói rằng huấn luyện khứu giác có thể hữu ích. Điều đó liên quan đến việc ngửi bốn mùi trong khoảng 10 đến 15 giây, hai lần/ngày trong 3 tháng, đồng thời suy nghĩ xem vật cụ thể đó sẽ có mùi như thế nào. Ví dụ, bạn có thể ngửi thấy một thanh quế và cố gắng tưởng tượng bạn nhớ nó có mùi như thế nào cùng một lúc. Ông nói: “Hoạt động đó dường như giúp cải thiện nhanh quá trình tái tạo tự nhiên của các dây thần kinh hoặc làm cải thiện tổng thể. Tuy nhiên, Tiến sĩ Holbrook thừa nhận, "có rất nhiều điều chúng tôi không biết về kỹ thuật này, bao gồm cả cách nó hoạt động và tại sao nó hoạt động."
Nếu bạn bị mất khứu giác kéo dài sau khi dịch COVID-19, bạn nên gặp bác sĩ, Tiến sĩ Holbrook nói.
Thanh Huyền
(Lược dịch)