Vị Công nương Diana quá cố, đáng lẽ bước sang tuổi 60 năm nay, vẫn là đề tài được công chúng và giới nghệ sĩ bàn tán sôi nổi.
Sau khi thể hiện xuất sắc thế giới nội tâm của Jacqueline Kennedy Onassis trước cái chết của chồng bà, cố Tổng thống Kennedy, trong bộ phim “Jackie” vào năm 2016, đạo diễn Pablo Larraín quay trở lại màn ảnh lớn với câu chuyện bán hư cấu về Công nương Diana mang tên “Spencer”.
Bộ phim với sự góp mặt của Kristen Stewart ở vai nữ chính thuật lại bước ngoặt trong cuộc đời của cố Công nương - buổi lễ Giáng sinh thường niên tại Sadringham House, Norfolk, Anh. Kéo dài trong 3 ngày từ Đêm Giáng sinh đến Ngày Tặng quà, câu chuyện xoáy vào những khó khăn Diana gặp phải trong đời tư. Bị cận thần hoàng gia giám sát liên tục, bị giam cầm trong một cuộc hôn nhân gần như đã vụn vỡ, cũng như liên tục phải nở nụ cười trước công chúng trong khi bản thân mắc chứng rối loạn ăn uống, quả thực cố Công nương Diana không hề có cuộc đời như cổ tích.
Larraín dự định bộ phim sẽ như một câu chuyện ngụ ngôn về mặt tối của hoàng gia, mạnh dạn khám phá những gì khiến thiết chế này đứng vững. Tuy cuộc đời bà ngày càng hỗn loạn, Diana vẫn phải giữ trọng trách của một vị công nương sống trong một cung điện sang trọng. Sự tương phản này chính là điểm nhấn của bộ phim.
Chuẩn bị phục trang cho nhà Windsor quyền quý cũng đồng nghĩa với việc Larraín, nhà thiết kế Jacqueline Durran, và Stewart phải thống nhất với nhau. May mắn là họ có trợ thủ đắc lực: Chanel. Trong email của mình, Stewart viết: “Tôi, Pable, Jacqueline, và Chanel phối hợp ăn ý đến từng công đoạn.”
Ảnh: Suzie Riemer, Courtesy of Chanel
Chanel tái hiện và cho đoàn làm phim mượn những bộ cánh vintage được hãng lưu trữ và khoác lên Stewart mà khán giả có thể chiêm ngưỡng suốt bộ phim. Nhờ vậy, Durran có thể góp phần tạo nên bầu không khí sang trọng phù hợp với tầm nhìn của đạo diễn Larraín và thiết kế sản xuất Guy Hendrix Dyas. Cô cho biết: “Về phương diện phục trang, đợt hợp tác lần này đã giúp bộ phim thành hình như các bạn có thể thấy. Những bộ cánh Chanel tôn lên thần thái của Công nương Dinana, hài hoà với bầu không khí của cảnh quay.”
Tư liệu về phong cách của Công nương không hề hiếm, nhưng đó cũng là một con dao hai lưỡi. Durran, được giao nhiệm vụ chú ý đến trang phục của Diana trong khoảng thời gian từ năm 1988 đến năm 1992, cho hay: “Quả thực tôi có hơi chùn chân lúc bắt đầu bởi số lượng hình ảnh quá lớn. Tôi muốn tìm hiểu điểm cốt lõi trong tư duy phối đồ của Công nương trong giai đoạn ấy. Ta có thể bắt gặp nhiều chi tiết lặp đi lặp lại ở các ảnh - màu khối, khuy vàng, áo len cổ lọ, quần jeans cao quá hông và ống hơi cắt ngắn cùng đôi giày đế phẳng.”
Tìm hiểu phong cách phối đồ của Công nương Diana là vô cùng quan trọng. “Tôi phải tạo được tương phản giữa kiểu trang trọng, bó buộc mà cô ấy phải thể hiện trong cuộc sống hoàng gia với phong cách bình thường khi cô được là chính mình. Khán giả cần thấy được những điểm tương phản này khi theo dõi câu chuyện.”
Ảnh: Suzie Riemer, Courtesy of Chanel
Durran sử dụng nhiều bộ trang phục đắt giá từ kho lưu trữ của Chanel để kiến tạo nên cả hai diện mạo tương phản trên: từ chiếc áo khoác đỏ chói thuộc bộ sưu tập may sẵn Patrimoine mà Diana mặc vào năm 1988 khi bị dàn thợ ảnh săn đuổi, cho đến chiếc đầm nhung đen thuộc bộ sưu tập mùa thu năm 1983 và 1988, cùng nhiều bộ vintage khác. Bộ phim cũng sử dụng nhiều thiết kế hiện đại hơn; trong một phân cảnh, Stewart diện chiếc váy thuộc bộ sưu tập haute couture mùa xuân 2020 của Virgine Viard.
Chanel chiếm một vị trí đặc biệt trong tủ quần áo của cố Công nương. Sinh thời, Công nương Diana là người hâm mộ của những bộ quần áo đặc trưng cùng túi vải khâu của hãng và thường xuyên xuất hiện trước công chúng với những thiết kế Chanel. Stewart cho biết trang phục của Diana gây nên ấn tượng mạnh mẽ: “Trong một số bức ảnh, Công nương Diana trông như bị bắt khoác lên người bộ quần áo mà cô đang mặc. Cho dù chúng có đẹp đến đâu, Công nương Diana vẫn như bị cầm tù trong chính trang phục của mình. Trong khi đó, qua nghiên cứu, tôi thấy rõ Công nương Diana luôn là chính mình mỗi khi diện thiết kế của Chanel. Đó là những lúc cô ấy quyền uy nhất.”
Stewart chuyển tải quan sát của mình thành hành động trên màn ảnh: “Khi xem phim, bạn sẽ thấy trong những lúc Công nương Diana cần giúp đỡ, trang phục cô chọn luôn là Chanel. Khi cảm thấy ngột ngạt hay bị đe doạ, Công nương Diana sẽ khoác lên người bộ Chanel như rào chắn bảo vệ, nâng đỡ mình. Vậy là mặc dù cảm thấy không ổn, cô vẫn có thể đứng vững và toả sáng trong những thời khắc đó.”
Bản thân Stewart cũng rất gắn bó với nhãn hiệu này. Là đại sứ của hãng từ năm 2013, cô luôn tìm ra kiểu phối đồ phá cách với những thiết kế đặc trưng của hãng. Tuy phong cách cô khác xa cố Công nương, Stewart vẫn cho rằng kho trang phục vintage có những đóng góp quan trọng vào câu chuyện được kể: “Nếu không thân thiết với Chanel, có lẽ chúng tôi đã phải cầu cạnh hãng; nếu vẫn không được cho phép, có lẽ chúng tôi phải nhại lại những thiết kế đó. Nhân vật chính cần chúng, chúng là một phần trong đời sống của Công nương. Công nương chân thật nhất khi mặc những trang phục đó, bạn có thể thấy cô ta yêu thích chúng đến nhường nào.”
Vấn đề là những khoảnh khắc Công nương Diana xuất hiện với Chanel hoành tráng nhất lại là lúc cô sắp rời khỏi hoàng gia, trong khi câu chuyện trong “Spencer” lại xảy ra vào lúc các cận thần kiểm soát cách ăn mặc của cô. Durran cho biết: “Chúng tôi phải xét đến những ràng buộc này. Cố Công nương chỉ mặc Chanel thường xuyên hơn vào những năm cuối đời.”
Các quy định hà khắc của hoàng gia, từ độ dài lai áo cho đến màu sơn móng tay, là những chi tiết không thể phớt lờ. Nhưng khi chiếc đầm xoè không dây từ bộ sưu tập haute couture Chanel mùa xuân năm 1988 lọt vào mắt xanh Durran, cô không thể bỏ qua nó. Durran nói: “Ban đầu tôi lo là mình phải thêm tay áo để che đi đôi tay trần cho hợp quy định. Lúc thử đồ với Kristen và Paolo tại London, Kristen khoác bộ đầm lên và trước mắt chúng tôi là một hình tượng cực kỳ hoàn hảo, đúng nghĩa một công nương quý phái. Chúng tôi còn không ngờ rằng mình sẽ dùng nó trong nhiều phân cảnh đến vậy, nhưng nó lộng lẫy thế kia mà.”
Với những nếp xếp ly và dây đai may dính vào phần eo, xung quanh điểm xuyết những cánh hoa nhỏ tinh tế, bộ đầm đậm chất quý tộc. Tuy nhiên, đã qua 30 năm cất giữ trong kho, bộ đầm nguyên bản hiện đã quá mỏng manh. Durran cho biết: “Bạn còn không thể đưa nó ra ngoài mà không làm rách nó. May thay, Chanel có thể hoàn thiện một bản sao cho chúng tôi.”
Phải mất 1.034 giờ đồng hồ - trong đó 700 giờ chỉ dành riêng cho việc thêu dệt tỉ mỉ - bộ phục trang cao cấp mới được tái hiện. Năm nghệ nhân tại xưởng may Chanel phải làm việc không ngừng nghỉ mới có thể hoàn thành bộ cánh trong chưa tới một tháng. Durran nói: “Chúng tôi vô cùng biết ơn họ. Thời gian gần như không có nhưng họ vẫn có thể tái lập toàn bộ các chi tiết. Điểm khác biệt duy nhất có lẽ là bộ này vừa dáng người Kristen hơn bộ đầu tiên.”
Ảnh: Suzie Riemer, Courtesy of Chanel
Tuy không phải là bộ duy nhất được thiết kế lại để dành riêng cho bộ phim, bộ đầm hiện diện trong nhiều phân cảnh và còn được chọn đưa lên poster - diễn tả cảnh Diana suy sụp, cả người cô đè lên những nếp xếp ly.
Stewart cho rằng bộ đầm thể hiện rõ cuộc sống đầy đặc quyền nhưng cũng lắm đau khổ của Diana: “Bộ đầm lộng lẫy đến nao lòng. Chúng tôi lướt qua kho lưu trữ để tìm bộ cánh phù hợp nhất và rồi đập vào mắt là thứ chúng tôi đang tìm, không thể có gì phù hợp hơn. Một người gục ngã trên sàn nhảy, trên người vẫn diện bộ đầm này sẽ là phân cảnh ấn tượng biết bao. Thật khó tưởng tượng ra bất kỳ ai lại cảm thấy không ổn khi diện một bộ đồ đẹp đẽ và độc đáo đến thế. Thường tôi không xúc động khi nhìn poster bộ phim mình đóng; nhưng đối với “Spenceer” thì khác, mắt tôi luôn nhoè lệ mỗi khi nhìn thấy poster.”
Ảnh: Suzie Riemer, Courtesy of Chanel
Còn đối với Durran, khơi gợi được phản ứng như vậy từ Stewart trước một bộ phục trang là ưu tiên hàng đầu trong sự nghiệp. Durran cho biết: “Công việc của tôi là phụ trợ cô ấy hoàn thành vai diễn. Cảm xúc tôi dâng trào khi được xem bộ phim thành phẩm bởi tôi chỉ muốn lựa chọn của mình giúp Kristen hoàn thiện phần diễn xuất mà cô mong muốn. Tôi hoàn toàn tin tưởng, cô ấy thật cuốn hút khi hoá thân thành Công nương Diana.”
Huỳnh Trọng Nhân
(Lược dịch)