Từ đầu, vụ kiện xoay quanh quyền sở hữu bản chép tay lời bài hát “Hotel California” nức tiếng của ban nhạc Eagles rất bất thường khi là một vụ hình sự. Hồi kết còn thú vị hơn.
Cựu giám tuyển Đại sảnh Danh vọng Rock & Roll Craig Inciardi mỉm cười rời khỏi toà án tại New York hôm 06/3 - Ảnh: Mary Altaffer/apnews
Hôm 06/3 vừa qua, phía công tố New York bất ngờ bãi đơn kiện đối với 3 nhà sưu tập bị cáo buộc chiếm giữ trái phép và cố gắng bán lại các trang ghi chép quá trình sáng tác được cho là ăn cắp từ Don Henley, nhạc sĩ đồng sáng lập Eagles.
Nhạc sĩ Don Henley trở lại toà làm chứng cho vụ kiện đòi lại bản chép tay lời nhạc “Hotel California” - Ảnh: Seth Wenig/apnews
Giải thích quyết định này, các công tố viên đồng ý phía luật sư bào chữa bị “đánh úp” bởi 6.000 trang văn bản liên lạc qua lại giữa Henley và các luật sư cũng như cộng sự của ông. Nhóm công tố và bị đơn chỉ nhận được chúng vài ngày trước phiên toà, sau khi phía Henley chấp nhận từ bỏ quyền bảo mật trao đổi riêng giữa luật sư và thân chủ.
Aaron Ginandes, Phó công tố viên Manhattan, phát biểu trước toà: “Bằng chứng tung ra muộn như thế này thì bên bào chữa không thể nào có cơ hội xem xét kỹ càng.”
Nhờ quyết định bãi đơn kiện mà chủ hiệu sách hiếm Glenn Horotwitz, cựu giám tuyển Đại sảnh Danh vọng Rock & Roll Craig Inciardi, và người bán hàng sưu tập nhạc rock Edward Kosinski đều trắng án. Một trong số các cáo buộc bị bãi bỏ là âm mưu chiếm đoạt tài sản thuộc sở hữu người khác.
Edward Kosinski, người bán hàng sưu tập, một trong những bị đơn trong vụ kiện, quay lại toà - Ảnh: Seth Wenig/apnews
Trọng tâm vụ kiện là 100 trang giấy dạng sổ lật ghi chép lại quá trình sáng tác của ban nhạc. Được biết “Hotel California” của Eagles phát hành năm 1976 là album bán chạy thứ ba trong lịch sử ngành âm nhạc Mỹ. Nổi tiếng nhất trong số các bản nhạc trong album là bài hát cùng tên, viết về một nơi “bạn đến lúc nào cũng được, nhưng chẳng bao giờ có thể rời đi”.
Công tố viên Stacey Richman (áo hồng), đại diện cho Craig Inciardi, đứng cạnh các luật sư khác phía bị đơn khi trả lời báo chí - Ảnh: Mary Altaffer/apnews
Phía công tố buộc tội bị đơn biết rõ tình trạng quyền sở hữu những trang ghi chép trên không rõ ràng song vẫn giữ và còn cố gắng rao bán chúng bằng cách giả mạo xuất xứ để qua mặt ban kiểm định các đơn vị đấu giá đồng thời phớt lờ yêu cầu hoàn trả từ Henley.
Luật sư thay mặt bị đơn cho rằng thân chủ họ là chủ sở hữu hợp pháp và các trang giấy trên không bị ăn cắp gì cả. Inciardi phát biểu trong một thông báo sau khi vụ kiện bị bãi bỏ: “Chúng tôi phải gầy dựng lại thanh danh cho mình.” Kosinski cho biết ông “rất hài lòng” về kết cục trên. Scott Edelman, một trong những luật sư của Kosinski, cũng cho hay “đang suy tính các động thái tiếp theo”. Horowitz xúc động ôm chặt người thân rời toà án mà không bình luận gì thêm.
Dan Petrocelli, luật sư của Henley, cho biết vị nhạc sĩ đang cân nhắc chuyển vụ kiện sang toà dân sự: “Là bên bị hại trong vụ việc lần này nhưng cuối cùng ông Henley vẫn phải nhận lấy bất công.”
Thông tin liên lạc - nhân tố khiến vụ kiện bị bãi bỏ - không được công bố. Song, nhóm luật sư bào chữa đầu tháng 3 cho biết hồ sơ cho thấy có nhiều nhân chứng tiềm tàng và đặt ra thêm nhiều nghi vấn cho phía Henley cùng cộng sự của ông.
Thẩm phán Curtis Farber hôm 06/3 cho biết phía nhân chứng và luật sư lợi dụng quyền bảo mật trao đổi luật sư - thân chủ “để làm nhiễu và che giấu thông tin bất lợi cho họ” và nhận xét nhóm công tố “rõ ràng đã bị thao túng”.
Phía bị đơn giữ vững lập luận rằng vài chục năm trước, Henley đã đưa bản chép tay cho một nhà văn viết tiểu sử về Eagles nhưng cuốn sách không bao giờ được xuất bản nên nhà văn sau đó bán lại bản chép tay cho Horowitz. Tới lượt mình, Horowitz bán bản chép cho Inciardi và Kosinski; hai người này bắt đầu đăng tin bán đấu giá các trang giấy vào năm 2012. Stacey Richman, luật sư Inciardi, nhận định: “Ba người này hoàn toàn vô tội.”
Chỉ nhận ra bản chép tay bị mất sau khi thấy tin đấu giá, Henley báo mất cắp. Làm chứng trước toà, ông khai chỉ cho phép nhà văn xem bản chép để làm tư liệu viết sách chứ “không hề tặng, không hề cho phép giữ giùm hay bán đi”. Ed Sanders, nhà văn liên đới, không mắc phải cáo buộc nào và cũng không được mời lên làm nhân chứng. Người này cũng từ chối bàn luận về vụ kiện.
Ngày 04/3 vừa qua, luật sư bào chữa phát biểu trước toà rằng các email mới được trình ra cho thấy Henley từng nghi ngờ bên khác có lỗi và chỉ chú ý đến bị đơn khi được nhắc về dự án tiểu sử dang dở. Họ còn nói từ nội dung email có thể thấy luật sư và thám tử tư của Henley có lúc còn cho rằng các trang chép bị trộm và không hề nhắc gì đến vụ viết tiểu sử vì hướng lý giải này sẽ giúp ích cho vụ kiện. Hợp đồng viết sách được trưng trước toà cho thấy tư liệu Eagles cung cấp cho Sanders vẫn “thuộc sở hữu độc quyền” của nhóm.
Phía công tố hôm 06/3 cho hay họ đã liên tục yêu cầu các nhân chứng tự nguyện từ bỏ quyền bảo mật luật sư - thân chủ nhưng những người này vẫn chần chừ.
Jonathan Bach, luật sư của Horowitz, cho rằng trong khi phía bị đơn bị cáo buộc không truy vấn quyền sở hữu các trang ghi chép dẫn đến cáo buộc ăn cắp thì “bên còn lại dường như mới là những người không chịu điều tra sự việc thấu đáo”.
Trước khi bị bãi bỏ, vụ kiện có nhắc lại nhiều thăng trầm của Eagles trên thị trường âm nhạc. Trong một đoạn ghi âm phát trước toà, quản lý lâu năm của nhóm có nhắc đến “một ngôi sao rock được nuông chiều quá mức”. Tại một phiên khác, Henley bức xúc cầm một số trang giấy nhàu nhĩ chép lời nhạc dang dở cho các bản “After the Thrill is Gone”, “One of These Nights”, và “The Long Run”.
Suốt quá trình đối chất kéo dài 3 ngày, nhạc sĩ kiêm tay trống từng đoạt giải Grammy điểm lại một số điểm nhấn của Eagles khi ban nhạc còn ở đỉnh cao phong độ, như lúc sáng tác “Hotel California”. Bên cạnh đó, ông cũng kể về thời điểm khó khăn trắc trở như khi bị bắt vào năm 1980 do cảnh sát phát hiện thiếu nữ 16 tuổi có dấu hiệu sốc thuốc tại nhà riêng của ông. Vụ việc diễn ra sau khi Eagles tan rã.
Henley hồi tưởng: “Ban nhạc là tất cả đối với tôi, là thứ tôi theo đuổi từ năm 15 tuổi. Đó là thế giới, là cá tính của chính tôi. Và chúng tôi đã gặt hái thật nhiều trong thập kỷ vừa qua.” Eagles tái hợp năm 1994 và tiếp tục lưu diễn từ đó đến nay.
Huỳnh Trọng Nhân
(Lược dịch)