Năm 2023 vừa qua, nhiều thách thức khiến việc mua nhà khó hơn bao giờ hết, tính trong vòng 30 năm trở lại đây.

Bảng rao bán nhà được treo ngoài một bất động sản tại Kennesaw, Georgia, Mỹ. Hôm 19/01, Hiệp hội Môi giới Bất động sản Quốc gia báo cáo lượng nhà bán được trong năm 2023 rơi xuống mức thấp nhất trong gần 30 năm trở lại - Ảnh: Mike Stewart/apnews

Lãi suất vay nợ lên gần 8%. Thường bên bán bất động sản sẽ hạ giá khi lãi suất vay tăng, nhưng vì Mỹ đang thiếu nguồn cung nhà ở, giá nhà tiếp tục leo thang.

Jessica Lautz, Chuyên gia kinh tế của Hiệp hội Môi giới Bất động sản Quốc gia (NAR) nhận xét: “Thực tế giá nhà đất tăng trong 6 tháng liên tiếp. Đợt tăng lãi suất vay năm 2023 khiến cả hệ thống rúng động.” Hôm 19/01, tổ chức này công bố thông tin giá nhà trung bình tại Mỹ năm 2023 là 389.800 USD - mức cao kỷ lục từ trước tới nay. Trong khi đó, số nhà bán được lần đầu tiên chạm đáy kể từ năm 1995.

Không chỉ khiến giá mua nhà thực tế tăng gấp đôi so với vài năm trước, lãi suất cho vay cao còn tác động đến nguồn cung nhà ở trên thị trường. Lautz nói nếu lãi suất cho vay ở mức 2-3% thì những người đã sở hữu nhà ít khi nào rao bán bởi nếu mua một căn mới, họ sẽ phải bị kẹt với lãi suất vay cao hơn.

Lautz cũng giải thích việc mua nhà ở sẽ khó hơn như thế nào: “Bên xây nhà lúc này cũng chịu ảnh hưởng từ mức tăng lãi suất bởi họ cũng phải mua vật tư và trang thiết bị xây dựng mà tất cả đều đắt đỏ.”

Các quy định phân vùng lỗi thời là nguyên do lớn khiến nguồn cung nhà ở hạn hẹp bởi chúng giới hạn số lượng các căn nhà nhỏ, san sát nhau, vốn là loại nhà dễ xây mà cũng dễ mua. Tobias Wolf từ cơ quan vận động luật American Enterprise Institute có phát biểu trước toà: “Quy định phân vùng nghiêm ngặt khiến giới phát triển bất động sản tư nhân không mặn mà khởi công dự án mới, từ đó cung bị hụt so với cầu.”

Tia hy vọng cho năm 2024

Mặc dù tình thế hiện tại rất ảm đạm cho những ai muốn mua bất động sản, phía môi giới dự đoán mọi chuyện sẽ cải thiện trong tương lai. Lawrence Yun, Trưởng ban Kinh tế của NAR, nhận định: “Lãi suất cho vay hiện tại đã giảm đáng kể so với hai tháng trước. Trong những tháng tới, các dự án trống chắc chắn sẽ bắt đầu có mặt trên thị trường.”

Mức lãi suất thế chấp cố định 30 năm tiếp tục giảm trong tuần đầu tiên của 2024 xuống còn 6,6%, theo báo cáo theo dõi hằng tuần của tổ chức tài chính Freddie Mac. Thông tin này là tia sáng giúp bên môi giới có niềm tin vào các tháng tới.

Lautz cho biết: “Đây là thời điểm đáng chú ý. Chúng tôi thật sự thấy mọi người ngày càng lạc quan.” Được biết NAR tiến hành khảo sát niềm tin của các bên tham gia bất động sản mỗi tháng.

Bà cũng chú ý nhấn mạnh những ai mua được nhà trong tháng 12/2023 đã phải chịu mức cho vay 2-3 tháng trước, tức cao hơn hiện tại khá nhiều. Song, kết quả thăm dò từ phía môi giới cho thấy người mua nhà đã bắt đầu quan tâm thị trường này trở lại.

Huỳnh Trọng Nhân
(Lược dịch)