Pelé là biệt danh của Edson Arantes do Nascimento (sinh ngày 23/10/1940 tại Três Corações, Brazil), ông là cầu thủ bóng đá người Brazil. Trong những năm 60, Pelé là vận động viên bóng đá nổi tiếng nhất và được trả lương cao nhất thế giới. Ông là nhân tố quan trọng của đội tuyển quốc gia Brazil khi giành 3 chức vô địch World Cup (năm 1958, năm 1962 và năm 1970).
Pelé - Ảnh: www.blackpast.org
Sau khi thi đấu cho một câu lạc bộ nhỏ tại Bauru, bang São Paulo, Pelé bị các đội bóng lớn ở thành phố São Paulo từ chối. Tuy nhiên, vào năm 1956, ông gia nhập Câu lạc bộ bóng đá Santos, ông cùng câu lạc bộ giành 9 chức vô địch giải đấu São Paulo, Cup Libertadores (năm 1962) và Cup bóng đá Liên lục địa (năm 1963).
Được người hâm hộ ưu ái gọi là Pérola Negra (ngọc trai đen), ông trở thành người anh hùng dân tộc Brazil. Ông có khả năng dự đoán chính xác cách di chuyển của đối phương. Sau World Cup 1958, Pelé được chính phủ Brazil tuyên bố là báu vật của quốc gia nhằm tránh các đề nghị lớn từ các câu lạc bộ Châu Âu và đảm bảo rằng ông sẽ ở lại Brazil. Vào ngày 20 tháng 11 năm 1969, trong trận đấu lần thứ 909, anh đã ghi bàn thắng thứ 1.000 trong sự nghiệp của mình.
Ảnh: thesefootballtimes.co
Pelé ra mắt quốc tế vào năm 1957 ở tuổi 16 và một năm sau đó, ông đá trận đầu tiên trong trận chung kết World Cup ở Thụy Điển. Ông đã có một cú hat-trick trong trận bán kết với Pháp và 2 bàn thắng trong trận chung kết, Brazil đánh bại Thụy Điển với tỷ số 5-2.
Tại chung kết World Cup 1962, Pelé bị rách cơ đùi trong trận đấu thứ hai và không tham gia phần còn lại của giải đấu. Tuy nhiên, Brazil tiếp tục khẳng định danh hiệu World Cup lần thứ hai. Lối chơi thô bạo và chấn thương đã biến World Cup 1966 trở thành thảm họa cho cả Brazil và Pelé khi Brazil bị loại ở vòng đầu tiên. Trở lại vào World Cup 1970, ông phối hợp cùng với các ngôi sao trẻ Jairzinho và Rivelino để giành danh hiệu World Cup thứ ba cho Brazil và sở hữu chiếc Cúp Jules Rimet. Pelé kết thúc sự nghiệp World Cup khi ghi 12 bàn sau 14 trận.
Lối chơi đầy mê hoặc của Pelé và cách ghi những bàn thắng ngoạn mục khiến ông trở thành một ngôi sao khắp thế giới. Năm 1967, ông và đội của mình tới Nigeria, nơi một cuộc ngừng bắn đã kéo dài 48 giờ để cho tất cả mọi người gặp gỡ cầu thủ vĩ đại này.
Pelé tuyên bố nghỉ hưu vào năm 1974, nhưng năm 1975 đã đồng ý hợp đồng 3 năm trị giá 7 triệu USD với New York Cosmos của Liên đoàn bóng đá Bắc Mỹ để quảng bá môn thể thao này ở Hoa Kỳ. Ông chính thức nghỉ hưu sau khi dẫn dắt Cosmos giành chức vô địch giải đấu năm 1977.
Pelé là người nhận Giải thưởng Hòa bình Quốc tế năm 1978. Năm 1980, ông được bình chọn là Vận động viên Thế kỷ bởi ấn phẩm thể thao của Pháp - L’Equipe, và ông đã nhận được vinh dự tương tự vào năm 1999 từ Ủy ban Olympic Quốc tế. Ngoài những thành tựu trong thể thao, ông đã xuất bản một số cuốn tự truyện và đóng vai chính trong một số bộ phim tài liệu. Ông cũng sáng tác nhiều tác phẩm âm nhạc, bao gồm nhạc phim cho bộ phim Pelé (năm 1977).
Trần Bảo Tâm Nhật
(Lược dịch)