Chứng khoán Mỹ đã giảm mạnh vào thứ Hai và nhà sản xuất chip Nvidia mất gần 600 tỷ USD vốn hóa thị trường sau một bước tiến bất ngờ từ một công ty trí tuệ nhân tạo của Trung Quốc có tên là DeepSeek đã đe dọa hào quang của nền công nghiệp công nghệ Mỹ.
Ảnh: www.tehrantimes.com/
Startup “1 năm tuổi” DeepSeek đã tiết lộ một khả năng đáng kinh ngạc vào tuần trước: Họ đã giới thiệu một mô hình AI giống ChatGPT có tên là R1, với tất cả các tính năng quen thuộc, hoạt động với chi phí chỉ bằng một phần nhỏ so với các mô hình AI phổ biến của OpenAI, Google hoặc Meta. Công ty cho biết họ chỉ chi 5,6 triệu USD cho sức mạnh tính toán cho mô hình cơ sở, so với hàng trăm triệu hoặc hàng tỷ USD mà các công ty Mỹ chi cho công nghệ AI.
Sóng gió ập tới thị trường chứng khoán đặt biệt là lĩnh vực công nghệ vào hôm thứ Hai (ngày 27/01/2025).
Sàn chứng khoán thiên về công nghệ Nasdaq đã giảm 3,1% và S&P 500 giảm 1,5%. Cổ phiếu Dow được thúc đẩy bởi các công ty chăm sóc sức khỏe và tiêu dùng có thể bị tổn hại bởi AI, đã tăng 289 điểm, cao hơn khoảng 0,7%. Chứng khoán giảm sâu hơn nhiều vào đầu ngày.
Meta tuần trước cho biết họ sẽ chi hơn 65 tỷ USD trong năm nay cho việc phát triển AI. Sam Altman, Giám đốc điều hành của OpenAI, năm ngoái cho biết ngành công nghiệp AI sẽ cần đầu tư hàng nghìn tỷ USD để hỗ trợ phát triển các chip theo yêu cầu cần thiết để cung cấp năng lượng cho các trung tâm dữ liệu ngốn điện, nơi vận hành các mô hình phức tạp.
Marc Andreessen, một người ủng hộ Tổng thống Donald Trump và là một trong những nhà đầu tư công nghệ hàng đầu thế giới đã gọi DeepSeek là "một trong những đột phá tuyệt vời và ấn tượng nhất mà tôi từng thấy" trong một bài đăng trên X.
Thành tựu đáng kinh ngạc từ một startup AI tương đối ít tên tuổi càng trở nên sốc hơn khi xét đến việc Hoa Kỳ trong nhiều năm đã nỗ lực hạn chế nguồn cung chip AI hiệu suất cao cho Trung Quốc, đưa ra các mối lo ngại về an ninh quốc gia. Điều đó có nghĩa là DeepSeek đã có thể đạt được mô hình chi phí thấp của mình trên các chip AI hiệu suất thấp hơn.
Cổ phiếu công nghệ lao dốc
Cổ phiếu công nghệ Mỹ đã bị ảnh hưởng nặng nề vào hôm thứ Hai.
Nvidia nhà cung cấp chip AI hàng đầu đã giảm gần 17% và mất 588,8 tỷ USD vốn hóa thị trường, tính đến thời điểm hiện tại, đây là cổ phiếu rớt giá nhiều nhất trên thị trường chứng khoán, hơn gấp đôi kỷ lục trước đó là 240 tỷ USD của Meta gần 3 năm trước.
Để có cái nhìn toàn cảnh, giá cổ phiếu Nvidia đã giảm nhiều trên thị trường vào thứ Hai hơn tất cả trừ 13 công ty có giá trị nói chung. Nvidia bắt đầu ngày giao dịch với tư cách là cổ phiếu giao dịch công khai có giá trị nhất trên thị trường, trên 3,4 nghìn tỷ USD, sau khi cổ phiếu của họ tăng hơn gấp đôi trong mỗi hai năm qua. Họ đã kết thúc phiên ở vị trí thứ ba sau Apple và Microsoft.
Cổ phiếu Meta và Alphabet công ty mẹ của Google cũng giảm mạnh. Các đối thủ của Nvidia như Marvell, Broadcom, Micron và TSMC đều giảm mạnh. Oracle, Vertiv, Constellation, NuScale và các công ty năng lượng và trung tâm dữ liệu khác cũng giảm.
Điều đó đã kéo thị trường chứng khoán đi xuống, do cổ phiếu công nghệ chiếm một phần đáng kể, khoảng 45% S&P 500, theo Keith Lerner - nhà phân tích tại Truist cho biết.
"Điểm mấu chốt là sự vượt trội của Mỹ được thúc đẩy bởi công nghệ và vị trí dẫn đầu là các công ty AI," Lerner cho biết. "Việc triển khai mô hình DeepSeek đang khiến các nhà đầu tư đặt câu hỏi về vị trí dẫn đầu mà các công ty Mỹ có và họ đang chi bao nhiêu và liệu có đem lại lợi nhuận (hoặc chi quá mức) hay không".
Tuần này bắt đầu bằng việc một loạt các công ty công nghệ báo cáo thu nhập, vì vậy phản ứng của họ đối với cú sốc DeepSeek có thể dẫn đến những biến động thị trường trong thời gian sắp tới. Trong khi đó, các nhà đầu tư đang cân nhắc các công ty AI Trung Quốc.
Charu Chanana, trưởng chiến lược gia đầu tư tại Saxo, cho biết: "Các công ty công nghệ Trung Quốc bao gồm cả những công ty mới tham gia như DeepSeek đang giao dịch với mức chiết khấu đáng kể do những lo ngại địa chính trị và nhu cầu toàn cầu yếu hơn. Sự trỗi dậy của DeepSeek có thể khơi dậy sự quan tâm của nhà đầu tư vào các công ty AI Trung Quốc bị định giá thấp, mang đến một câu chuyện tăng trưởng khác".
Một sự xoay chuyển lớn ra khỏi các khoản cược AI
Tin tức này cũng gây ra một sự thay đổi lớn trong việc đầu tư vào các công ty không thuộc lĩnh vực công nghệ trên Phố Wall.
Các công ty năng lượng được giao dịch cao hơn đáng kể trong những năm gần đây vì lượng điện khổng lồ cần thiết để cung cấp năng lượng cho các trung tâm dữ liệu AI. Nhưng tất cả đều giảm mạnh vào thứ Hai. Constellation Energy, công ty đứng sau kế hoạch hồi sinh nhà máy hạt nhân Three Mile Island để cung cấp năng lượng cho AI, đã giảm 21% vào thứ Hai. Các đối thủ cạnh tranh như Vistra giảm 28% và GE Vernova giảm 21%.
Hợp đồng tương lai về khí đốt tự nhiên, được sử dụng để cung cấp năng lượng cho máy phát điện đã giảm 5,9%. Dầu giảm hơn 2%.
Bitcoin và các loại tiền điện tử khác cũng giảm.
Điều này có thật không?
Một thành tựu, mặc dù đáng kinh ngạc, có thể không đủ để chống lại nhiều năm tiến bộ trong sự dẫn đầu về AI của Mỹ. Và một sự thay đổi lớn của khách hàng sang một công ty khởi nghiệp Trung Quốc là khó có thể xảy ra. Vì vậy, việc bán tháo thị trường có thể hơi quá hoặc có lẽ các nhà đầu tư đang tìm cớ để bán.
"Thời gian sẽ trả lời liệu mối đe dọa DeepSeek có thật hay không, cuộc đua đang diễn ra về công nghệ nào hoạt động và các ông lớn phương Tây sẽ phản ứng và phát triển như thế nào" Michael Block, chiến lược gia thị trường tại Third Seven Capital, cho biết. "Thị trường đã quá tự mãn vào đầu kỷ nguyên Trump 2.0 và có thể đang tìm cớ để rút lui và họ đã có một lý do tuyệt vời ở đây".
Ngành công nghiệp cũng đang tin vào lời của công ty rằng chi phí rất thấp. Không ai thực sự tranh cãi điều đó, nhưng sự hoảng loạn của thị trường phụ thuộc vào tính trung thực của một công ty duy nhất và gần như chưa được biết đến.
Mặc dù việc tiết kiệm chi phí rất đáng kể, nhưng mô hình R1 là đối thủ cạnh tranh với ChatGPT, một mô hình ngôn ngữ lớn tập trung vào người tiêu dùng. Nó vẫn chưa chứng minh được khả năng xử lý một số khả năng đầy tham vọng của AI cho các ngành mà hiện tại vẫn yêu cầu đầu tư cơ sở hạ tầng lớn.
"Nhờ nền tảng nhân tài và vốn phong phú, Hoa Kỳ vẫn là “sân nhà” đầy hứa hẹn nhất, từ đó chúng tôi kỳ vọng sẽ thấy sự xuất hiện của AI tự cải tiến đầu tiên," Giuseppe Sette, Chủ tịch của công ty nghiên cứu thị trường AI Reflexivity, cho biết.
Việt An
(Lược dịch)