Giải thưởng Viện Hàn lâm (Oscar) lần thứ 95 rũ bỏ cú tát chấn động năm trước, thay bằng chiến thắng bất ngờ, người nhận giải xứng đáng, và nhà sản xuất độc lập đại tài.
Khoảnh khắc đáng nhớ hằn sâu trong tâm trí mọi người về Giải thưởng Viện Hàn lâm năm 2022 chắc chắn là cú tát Will Smith dành cho Chris Rock. Năm nay, đêm trao giải có nhiều khoảnh khắc trọng đại, làm nên lịch sử hơn, như những chiến thắng vô cùng ngoạn mục của “Everything Everywhere All at Once” - bộ phim ra mắt tại liên hoan South by Southwest, gây được tiếng vang, từ đó trở thành “chiếc bánh vòng” hút mọi tâm điểm chú ý vào nó.
Những chiến thắng của ứng cử viên vừa bất ngờ vừa không có gì đáng bàn cãi này khiến mùa Oscar thứ 95 hay hơn hẳn tất cả những lùm xùm mùa trước. Lễ trao giải do Jimmy Kimmel dẫn chương trình không những tránh được các vụ tranh chấp không đáng mà còn trở về nguyên bản: chạy đúng thời lượng, không cắt phần này bỏ phần kia, và không còn những “khoảnh khắc xứng đáng hoan nghênh” trông không khác gì dàn xếp nữa; chỉ còn các tiết mục trao giải cho những cá nhân xứng đáng nhất. Kết thúc buổi lễ, Kimmel nhẹ nhõm điền số “1” vào tấm bảng “Những buổi trực tiếp Oscar không có sự cố nào xảy ra”. Nhiều người trong thính phòng đồng tình với anh.
Jimmy Kimmel, người dẫn chương trình Oscar lần thứ 95, thực hiện tiết mục lấy cảm hứng từ điệu nhảy trong phim “Rise Roar Revolt” tối 12/3/2022 ở Los Angeles, California, Mỹ - Ảnh: Kevin Winter/Getty Images
Trước đó, Kimmel mở đầu đêm trao giải bằng màn độc thoại “cà khịa” truyền thống: “Nếu ai hành xử bạo lực vào bất kỳ lúc nào trong suốt chương trình, người đó sẽ mang về giải Oscar cho Nam chính xuất sắc và được phép phát biểu tận 19 phút.” Đây là trò đá xoáy đầu tiên dành cho Will Smith được khán giả hưởng ứng. Trò đùa đồng thời giải quyết được câu hỏi liệu Oscar có dám đối diện với sự cố năm ngoái mà không gây thêm bất cứ scandal nào không. Để Kimmel khơi trò quả là một lựa chọn sáng suốt.
Có thể nói lần dẫn thứ ba này của Kimmel cho thấy anh là MC tuyệt vời nhất cho Oscar (nếu không tính huyền thoại Billy Crystal). Kimmel năm nay còn dùng tình tiết phim để có màn chào sân thú vị như Crystal (Kimmel đã “nhảy dù” xuống Nhà hát Dolby, nhại lại phân đoạn trong “Top Gun: Maverick”). Anh pha một chút trò đùa nhắm vào một số gương mặt nổi tiếng dưới khán giả, rồi dẫn ngay vào phần chính buổi lễ.
Xúc động nhất trong các bài phát biểu nhận giải là của Quan Kế Huy ở hạng mục Nam phụ xuất sắc. Anh nói về thời thơ ấu phải tị nạn, về khoảng thời gian dài trượt dần vào quên lãng sau khi tham gia một số bộ phim nổi tiếng vào những năm 1980, từ đó khơi nguồn cảm xúc cho các hạng mục sau, khiến đây là đêm Oscar ngập tràn những giọt nước mắt hạnh phúc, cũng là đêm Oscar chứng kiến cảnh “Everything Everywhere All at Once” càn quét nhiều giải thưởng lớn.
Mỗi giải thưởng dành cho “Everything Everywhere All at Once” lại mang dấu ấn riêng. Jamie Lee Curtis đạt giải Nữ phụ xuất sắc sau hàng thập kỷ cống hiến, phần lớn tham gia vào những dòng phim mà Viện Hàn lâm không mảy may đoái hoài (điều được Curtis nêu rõ khi lên nhận giải).
Bộ đôi Daniel Kwan và Daniel Scheinert, biên kịch và đạo diễn bộ phim, mang về giải Kịch bản gốc xuất sắc và Đạo diễn xuất sắc, đánh bại nhiều đối thủ già dặn hơn ở cả hai hạng mục. Cả hai vui mừng khi được công nhận một cách xứng đáng nhờ tâm huyết dành cho đứa con tinh thần này, cũng là thành quả quá trình học hỏi cần mẫn sau nhiều lần hợp tác làm video ca nhạc.
Dương Tử Quỳnh trở thành nữ diễn viên Châu Á đầu tiên nhận giải Nữ chính xuất sắc, khép lại đợt tái xuất màn bạc thành công trong thời gian gần đây (hoặc rất có thể đây chỉ là khúc dạo đầu cho một chương mới trong sự nghiệp).
Nữ diễn viên Dương Tử Quỳnh nhận được cúp Oscar danh giá đầu tiên trong sự nghiệp - Ảnh: Todd Heisler/The New York Times
Năm 2022, “Everything Everywhere All at Once” dường như không có cơ hội được đề cử ở bất kỳ giải nào. Tuy nhiên, đến lúc Harrison Ford - từng đóng vai chính trong “Temple of Doom”, bộ phim có sự góp mặt của Quan Kế Huy - xướng tên Bộ phim xuất sắc, có lẽ không cần nói cả tên, ai cũng biết đó là phim gì.
Vậy là siêu phẩm do hãng A24 phân phối đã thắng ngoạn mục 7/11 đề cử. Nam chính xuất sắc, hạng mục lớn mà “Everything Everywhere All at Once” không có đề cử, thuộc về Brendan Fraser, góp mặt trong bộ phim khác cũng do A24 phân phối - “The Whale”. Đây là lần tái xuất hoành tráng nhất của anh sau gần chục năm vắng bóng. Fraser xúc động, nhòe lệ khi nhận giải, phát biểu như thế đáp lại lời mở cũng đầy cảm xúc của Quan Kế Huy trước đó.
Cũng trong đêm trao giải, John Travolta không kìm được nước mắt khi đọc danh sách tưởng nhớ những tên tuổi đã mất năm vừa qua, trong đó có Olivia Newton-John, bạn diễn của ông trong bom tấn một thời.
Vậy là một chương sử mới của Hollywood đã khép lại, mở đường cho chương tiếp theo. Kimmel có nhắc đến hai bộ phim đã lỡ hẹn kỳ Oscar lần này: “Till” và “The Woman King”. Cả hai đều có đạo diễn lẫn toàn bộ các diễn viên tham gia là người da đen. Sarah Polley thắng giải Kịch bản chuyển thể xuất sắc cho “Women Talking”, song lại không được đề cử cho hạng mục đạo diễn. Có thể nói, tuy “Everything Everywhere All at Once” là một bước tiến lớn về tính đa dạng của Oscar năm nay, cơ hội cho các cộng đồng, sắc tộc thiểu số vẫn còn là dấu hỏi lớn chưa có giải pháp thỏa đáng.
Năm ngoái, hai nền tảng truyền hình trực tuyến Apple TV+ và Netflix cùng nhau tranh giành Oscar. Tình hình năm nay lại khác hẳn.
Hai ứng viên được cho là nặng ký nhất của Apple TV+ - “The Greatest Beer Run Ever” và “Emancipation” - không gây tiếng vang và cũng không được đề cử. Song, Apple vẫn có giải Oscar hạng mục Hoạt hình ngắn xuất sắc cho “The Boy, the Mole, the Fox and the Horse”.
Netflix khá khẩm hơn nhiều với hoạt hình “Guillermo del Toro’s Pinnochio” và phim chính kịch “All Quiet on the Western Front”. Đây là bản chuyển thể mới nhất tác phẩm phản chiến của Erich Maria Remarque, xứng đáng với 4 giải Oscar: Phim Quốc tế xuất sắc, Kỹ xảo điện ảnh, Nhạc phim, và Thiết kế sản xuất. Tuy ít được ai chú ý lúc mới phát hành, bộ phim dần được đón nhận hơn sau khi giành nhiều giải lớn, trở thành đối thủ đáng gờm của “Everything Everywhere All at Once”. Có thể ở một vũ trụ khác, “All Quiet on the Western Front” vượt mặt “Everything Everywhere All at Once”, trở thành tâm điểm mùa giải thứ 95. Nhưng ở vũ trụ này, những phần thắng xứng đáng đều thuộc về câu chuyện người mẹ nhập cư vừa lao đao với tiệm giặt, vừa cố hàn gắn gia đình đang rạn nứt của mình”.
Huỳnh Trọng Nhân
(Lược dịch)