Cựu tổng thống Donald Trump may mắn thoát nạn trong một vụ ám sát làm chết một người và làm ba người bị thương, trong đó có Trump, vào chiều ngày 13/7. Thủ phạm - tay súng 20 tuổi - bị bắn hạ sau khi nổ 8 phát súng tại buổi vận động tranh cử của Trump ở Butler, Pennsylvania.
Trump nhanh chóng được đưa khỏi bục phát biểu ở buổi vận động tranh cử hôm 13/7 tại Butler, Pennsylvania - Ảnh: Getty Images
Cựu tổng thống ôm lấy tai mình và được đội đặc vụ che chắn, hộ tống khỏi sân khấu rồi đưa vào xe riêng. Có thể thấy máu rỉ một bên mặt ông. Sau đó Trump đăng trên Truth Social vào tối 13/7 rằng một viên đạn xuyên qua phần trên tai phải của mình.
Bài đăng có đoạn: “Tôi lập tức thấy bất ổn khi nghe tiếng súng, rồi thứ gì đó sượt qua, cảm thấy viên đoạn xuyên qua da mình. Lúc máu chảy ròng ròng, tôi mới nhận thức được chuyện gì vừa xảy ra. Cầu chúa phù hộ nước Mỹ!”
Cơ quan Mật vụ cho biết Trump đã được đưa đến bệnh viện địa phương an toàn và nhanh chóng xuất viện vài giờ sau đó. Tay súng cũng đã bị các đặc vụ triệt hạ. FBI cho rằng thủ phạm hành động một mình và vụ ám sát bất thành đang được điều tra, có thể là một vụ khủng bố nội địa.
Ảnh Google Maps cho thấy: 1) nơi tay súng ngắm bắn và bị bắn hạ; 2) nơi các lính bắn tỉa liên bang được bố trí; 3) nơi Trump diễn thuyết. Theo CBS, khoảng cách giữa (1) và (3) là khoảng 125 mét - Ảnh: telegraph.co.uk
Ai đã bắn ông Donald Trump?
Sáng 14/7, FBI xác nhận kẻ bắn Trump là tay súng 20 tuổi Thomas Matthew Crooks sinh sống tại Bethal Park, Pennsylvania. Giới chức trách cho hay Crooks mang theo khẩu súng trường kiểu AR bán tự động được mua hợp pháp năm 2013 và được đăng ký dưới tên cha Crooks, ông Matthew Crooks.
Ảnh chụp kỷ yếu (trái) và ảnh tốt nghiệp của tay bắn súng Thomas Matthew Crooks - Ảnh: CBS News
Thomas Crooks tốt nghiệp trường cấp 3 Bethal Park High School (BPHS) năm 2022. Nhà trường đồng ý hợp tác với cảnh sát điều tra, đồng thời ngỏ lời chia buồn đến những nạn nhân của vụ xả súng.
Jameson Myers, trước đây là bạn cùng lớp Crooks cũng như thành viên hội súng trường tại BPHS, cho biết Crooks có tham gia hội năm đầu cấp 3 nhưng không được vào nhóm đại diện trường, và cũng không tham gia những lần tuyển thành viên sau đó. Myers nhận xét: “Crooks là một cậu bé tốt bụng chưa bao giờ nói xấu người khác. Tôi không nghĩ cậu ta có thể làm chuyện kinh khủng như những gì xảy ra mấy ngày qua.”
Jason Koehler, từng học chung lớp với Crooks, lại có suy nghĩ khác. Anh cho rằng Crooks là kẻ cô độc lúc nào cũng bị bắt nạt vì ngoại hình của mình và hay thường mặc quần áo lính/rằn ri đi vào lớp học. Koehler nói Crooks thường ngồi một mình tại căn tin trước giờ học và là một người rất cẩn thận trước đại dịch Covid-19, tiếp tục mang khẩu trang cả sau khi không còn bắt buộc.
Mark Sigafoos, học sinh BPHS tốt nghiệp cùng khoá và học hai lớp chung với Crooks năm cuối, nói anh chưa từng thấy người này bị bắt nạt. Sigafoos mô tả Crooks cực kỳ thông minh và thân thiện, rất chú tâm vào bài giảng và tích cực giơ tay trả lời câu hỏi: “Đây là chi tiết tôi thấy không đúng mà nhiều người cứ nói mãi - Crooks không phải kiểu người đơn độc mặc áo khoác ngồi thu vào một góc. Cậu ta là mọt sách chính hiệu, nhưng không phải theo kiểu lầm lì đến đáng sợ như những tay xả súng trường học mà kiểu hiền như cục bột ấy.”
Thiên hướng chính trị của Crooks không thật sự rõ ràng. Tuy đăng ký là thành viên ủng hộ đảng Cộng hoà tại Bang Pennsylvania, y từng góp 15 USD cho một tổ chức liên quan đến Đảng Dân chủ, theo hồ sơ Uỷ ban Bầu cử Liên bang. Giới chức trách xác nhận Crooks không có quan hệ với bất cứ hội nhóm quân sự nào.
Crooks cũng đăng ký thành viên tại câu lạc bộ súng ống Clairton Sportsmen’s tại khu vực trong vòng một năm, theo Chủ tịch CLB Bill Sellitto.
Hôm 14/7, một quan chức phát biểu Cơ quan Mật vụ và FBI đang điều tra lý lịch nghi phạm và trao đổi với gia đình y. Hiện nhà riêng tay súng ở Pittsburgh đã bị FBI phong toả và bị cảnh sát liên bang lùng sục. Gia đình Crooks tích cực hợp tác với phía điều tra, theo thông tin từ FBI.
Phía an ninh hôm 14/7 cho biết nhiều thiết bị đáng ngờ được tìm thấy trong xe của tay súng cùng vật có khả năng kích hoạt những thiết bị này. Đội gỡ bom mìn sau đó được điều động đến hiện trường nhằm bảo vệ khu vực và điều tra chúng thực chất là gì.
Động cơ của tay súng là gì?
Tại buổi họp báo tối muộn 13/7, Kevin Rojek, đặc vụ FBI quản lý khu vực Pittsburgh, từ chối bình luận về động cơ gây án: “Hiện chúng tôi đang tích cực lần theo tất cả đầu mối, khảo cung, và theo dấu những phương tiện, địa điểm… khả nghi có liên quan đến sự việc. Tôi không thể xác nhận hay bác bỏ bất cứ thông tin nào ngay lúc này.”
Rạng sáng 14/7, một viên cảnh sát cho biết đã loại trừ khả năng khủng bố quốc tế và nghi phạm cũng không nằm trong tầm ngắm của bất kỳ cơ quan an ninh nào. Song, họ vẫn tiếp tục đào sâu tìm hiểu lý lịch tay súng.
Phía FBI cũng đang điều tra cái bài đăng mạng xã hội cùng email của nghi phạm song vẫn chưa tìm ra động cơ cụ thể. Điện thoại nghi phạm cũng được chuyển tới phòng lab ở Quantico, Virginia để được điều tra bởi FBI, Cơ quan Mật vụ, cùng các cơ quan an ninh liên bang và địa phương.
Hiện tại ông Trump thế nào?
Trong thông báo công bố hôm 13/7, bên Trump cho biết cựu tổng thống “vẫn ổn”. Trump cảm ơn phía mật vụ và các cơ quan an ninh khác đã nhanh chóng ứng phó, đồng thời chia buồn cùng gia đình người qua đời.
Sáng 14/7, Trump đăng trên Truth Social: “Người dân Mỹ cần kiên cường với Đức tin và Bất khuất trước Tội ác. Đây là thời khắc quan trọng nhất mà người dân Mỹ cần Đồng lòng, chung tay thể hiện Bản sắc Mỹ, Mạnh mẽ và Kiên định, không để Cái ác Chiến thắng. Tôi yêu Tổ quốc mình vô cùng, và cũng quý mến các bạn, hy vọng có thể trò chuyện với Đất nước Vĩ đại trong tuần tại Wisconsin.” Đó là nơi diễn ra Đại hội Đảng Cộng hoà vào ngày 15/7.
Video do phụ tá Trump đăng trên Truth Social ngày 14/7 cho thấy cựu tổng thống bình tĩnh bước khỏi chuyên cơ mà không cần người hỗ trợ sau khi đáp xuống Sân bay Quốc tế Newark Liberty ở New Jersey.
Theo thông tin thân cận, Trump đã đến Milwaukee, nơi các đảng viên Cộng hoà sẽ chính thức đề cử ông làm ứng viên tổng thống. Sáng 14/7, Trump viết trên Truth Social rằng chuyến bay đến Wisconsin không thể trì hoãn: “Tôi không cho phép ‘tay súng’ hay bất cứ kẻ ám sát nào làm suy chuyển lịch trình của mình hay tác oai tác quái.”
Vị trí tay súng cách nơi Trump phát biểu bao xa?
Buổi vận động tranh cử hôm 13/7 được tổ chức ở Butler, thủ phủ Hạt Butler tại Thành phố Pittsburg, Pennsylvania. Tay súng chờ sẵn trên mái một kho chứa nằm ngoài phạm vi an ninh do Cơ quan Mật vụ thiết lập, cách bục đứng nơi Trump phát biểu khoảng 125 mét, theo phía an ninh.
Hai cảnh sát an ninh cho biết họ đã phát hiện tay súng nằm ngoài phạm vi bảo vệ trong lúc hàng trăm người ùa đến sân khấu. Có một khán giả gọi đến Cảnh sát trưởng Hạt Butler báo động về tên lạ mặt. Tay súng cũng được cảnh sát đưa vào diện nghi ngờ. Nhiều người tham gia buổi vận động đã báo cảnh sát túc trực rằng họ nhìn thấy tay súng trước khi các phát súng nổ ra.
Michael Sloupe, cảnh sát trưởng địa phương, xác nhận có sĩ quan phát hiện tay súng trước khi hắn gây án. Vị sĩ quan cùng nhiều cảnh sát khác ngay sau đó được cảnh báo về nhân vật khả nghi và tiến hành truy lùng.
Theo lời kể của Sloupe, viên sĩ quan được một đồng đội đưa lên mái kho chứa nơi tay súng cố thủ. Tay súng lập tức chĩa nòng về phía sĩ quan khiến người này trượt khỏi mái, đó cũng là lúc tràng súng bất đầu nổ ra. Tay súng nã 6-8 phát đạn từ khẩu súng kiểu AR bán tự động trước khi bị đội bắn tỉa phía mật vụ triệt hạ.
Kevin Rojek cũng như bên FBI “ngạc nhiên” khi hung thủ có thể bắn nhiều phát như thế. Trung tá George Bivens thuộc Cảnh sát Bang Pennsylvania nhận định: “Thật sự rất khó có thể tổ chức sự kiện ngoài trời mà có thể đảm bảo an ninh ở tất cả mọi mặt, nhất là khi tay súng kiên quyết tới cùng.”
Nạn nhân tử vong trong buổi phát biểu là ai?
Nạn nhân tham gia buổi phát biểu không may qua đời được xác định là Corey Comperatore. Người đàn ông 50 tuổi bị trúng đạn khi cố che chở gia đình khi nghe tiếng súng, theo thông tin được Thống đốc Bang Pennsylvania Josh Shapiro công bố tại buổi hợp báo hôm 14/7.
Bài thông báo có đoạn: “Corey là một công dân anh dũng đã lấy thân mình che chắn cho gia đình trong vụ nổ súng chiều qua. Anh là một người bố hết mực yêu thương ‘con gái rượu’, là lính cứu hoả, là người mộ đạo thường xuyên đến nhà thờ làm lễ mỗi Chủ Nhật, và là một người láng giềng được bà con quý mến.”
Marci Mustello, Dân biểu đại diện Bang Pennsylvania, nhận xét Comperatore là một “công chức tận tuỵ từng làm đội trưởng đội chữa cháy tại Công ty Cứu hoả Buffalo, cũng như là công dân Hạt Butler được mọi người yêu quý”.
Mustello bổ sung: “Tình yêu tuyệt đối anh dành cho vợ và hai con gái, cũng như đức tính kiên cường của một người lính cứu hoả càng làm tâm hồn anh thêm đẹp. Một anh hùng người Mỹ đích thực, Corey đã hy sinh cho gia đình anh yêu quý. Cầu chúc hình ảnh của Corey Comperatore sống mãi trong lòng chúng ta, gợi ta nhớ về những hành động quả cảm quên thân mình của anh lính cứu hoả này.”
Hai khán giả bị thương còn lại cũng đã được xác định: một người đàn ông 57 tuổi tên David Dutch ngụ tại New Kensington, Pennsylvania, và một người đàn ông 74 tuổi tên James Copenhaver, ngụ tại thị trấn Moon, Pennsylvania. Mặc dù nhập viện với tình trạng nguy kịch, cả hai đã ổn định hôm 14/7.
Biden nói gì về vụ ám sát bất thành?
Nghe tin về vụ xả súng, Tổng thống Joe Biden nói thật an tâm khi biết Trump vẫn ổn: “Jill và tôi vô cùng cảm kích Cơ quan Mật vụ đã đưa Trump đến nơi an toàn. Không có nơi nào trên đất Mỹ dung túng cho hành động bạo lực này. Chúng ta phải chung tay cực lực lên án.”
Vào 8 giờ tối 13/7, tổng thống phát biểu trước công chúng: “Thật kinh khủng. Đây là một trong những lý do phải cùng nhau hàn gắn đất nước. Chúng ta không được để cho những chuyện tương tự xảy ra, không thể cứ mãi thế này được, không thể tha thứ cho hành động này.”
Vào ngày 14/7, Biden phát biểu ngắn gọn trước Nhà Trắng, tiết lộ đã đích thân hỏi thăm cựu tổng thống vào tối hôm trước. Cuộc trò chuyện được Biden miêu tả là “ngắn gọn, tốt đẹp”.
Nhận được báo cáo sơ bộ từ các quan chức hàng đầu, Biden lập tức mở cuộc điều tra độc lập về tình hình an ninh sự kiện vận động bầu cử ở Pennsylvania nhằm xác định vì sao vụ xả súng lại xảy ra.
Tổng thống cũng kêu gọi người dân đoàn kết hơn và lên án các hành vi bạo lực chính trị: “Đoàn kết là mục tiêu khó thực hiện nhất, nhưng lại là thứ chúng ta cần nhất ngay lúc này. Vâng, chính là đoàn kết.”
Hôm 13/7, chiến dịch tranh cử của Biden cho biết hiện các hoạt động truyền thông đã tạm ngưng và các quảng cáo trên ti vi đã được gỡ xuống nhanh nhất có thể sau vụ xả súng kinh hoàng.
Theo CBS News