Zaha Hadid là người phụ nữ đầu tiên trong lịch sử thế giới nhận giải thưởng thiết kế Pritzker cao quý vào năm 2004 (giải thưởng được ví như giải Nobel của ngành kiến trúc).
Nữ phù thủy kiến trúc Zaha Hadid
Mỗi khi ngắm nhìn một công trình do nữ phù thủy kiến trúc thiết kế, người xem đều có cảm giác công trình không phải là một tác phẩm tĩnh. Chúng như đang chuyển động không ngừng để cố hòa nhập vào khung cảnh đô thị đang ngày một hiện đại và hoành tráng hơn. Trường phái “giải tỏa kết cấu” của bà đang làm cho những hình hài vốn chỉ xuất hiện trong các bộ phim khoa học viễn tưởng trở thành hiện thực.
Zaha Hadid sinh ngày 31 tháng 10 năm 1950 tại Baghdad. Bà mang cả hai quốc tịch Ả Rập và Anh. Sau khi tốt nghiệp cử nhân toán học tại trường Đại học Beirut Hoa Kỳ, Zaha quyết định theo học ngành kiến trúc tại Trường Kiến trúc Luân Đôn. Bà từng có thời gian làm việc và cộng tác với chính người thầy nổi tiếng của mình là kiến trúc sư Rem Koolhass vào năm 1977. Ba năm sau đó, bà thành lập hãng thiết kế riêng với phong cách “tân hiện đại” (neo-modernism). Kiến trúc mà Zaha xây dựng luôn dựa trên các hình khối có cấu trúc zic zac đa dạng, tạo nên một cơ cấu chuyển động tựa chất lỏng, khiến người xem có cảm tưởng như không gian xung quanh đang dịch chuyển không ngừng. Ngoài các công trình kiến trúc nổi tiếng đã hoàn thành từ rất lâu như Trạm cứu hỏa Vitra (Đức), The Peak Club (Hongkong), Nhà hát Opera (Wales)…, bà còn có những công trình đương đại vừa được hoàn thành hay đang trong giai đoạn xây dựng như:
Maxxi - Bảo tàng nghệ thuật thế kỷ 21 tại Rome, Ý
Toàn cảnh bảo tàng Maxxi
Bảo tàng này được Chính phủ Ý xây dựng từ năm 1998 đến năm 2010 thì hoàn thành. Mẫu thiết kế này được coi là một trong những dấu ấn thành công trong sự nghiệp của Zaha. Bởi kiến trúc ở Ý xưa nay vốn “bảo thủ” với phong cách cổ điển của những khu phố đều tăm tắp một màu. Nữ phù thủy đã làm biến đổi cả một góc trời Rome, vắt lên vai nó một dải lụa trắng muốt, phức tạp mà nghệ thuật đến ngỡ ngàng, khiến cho bất cứ người xem nào cũng phải dừng chân suy ngẫm.
Nhà hát lớn tại Quảng Châu, Trung Quốc
Nhà hát lớn Quảng Châu
Với diện tích 70.000m2 nằm bên dòng sông Châu Giang, Nhà hát lớn Quảng Châu thực sự là một tác phẩm nghệ thuật tuyệt vời. Nhà hát được xây dựng trên hình dạng một khối đá đôi với các lớp vân tam giác làm từ kính, thép và bê tông chuyển tiếp trong ngoài, đầy mới lạ và hấp dẫn. Đây được xem là niềm tự hào của Trung Quốc khi được vinh danh là biểu tượng “điểm đến của văn hóa châu Á”. Công trình này được khởi công vào tháng 1 năm 2005 và được khánh thành vào tháng 5 năm 2010.
Trung tâm thể thao dưới nước tại Luân Đôn
Trung tâm thể thao dưới nước ở Luân Đôn
Cung thể thao này là một công trình tiên phong trong việc áp dụng kĩ thuật xây dựng tiên tiến và phức tạp nhất hiện nay. Cấu trúc dạng sóng uốn lượn dài 160m có thể nâng lên và hạ xuống linh hoạt này được thiết kế để phục vụ cho Thế Vận Hội 2012 được tổ chức tại Luân Đôn. Mái nhà có thể giãn nở, vặn xoắn và thay đổi để thích nghi với những ảnh hưởng của nhiệt độ, cũng như thời tiết tuyết và gió.
Dự án Stone Towers tại Cairo, Ai Cập
Dự án Stone Towers
Stone Towers là một trong những mẫu thiết kế mới nhất của Zaha Hadid, gồm hỗn hợp các công trình phát triển thương mại, dịch vụ nhà hàng - khách sạn, và các khu dân cư. Nằm tại vị trí đắc địa trong thủ đô Cairo, với diện tích xây dựng 525.000m2, dự án vừa mang đậm chất văn hóa truyền thống Ai Cập, vừa thể hiện được phong cách thiết kế thiên về hình học của Zaha.
Giới kiến trúc sư nam thường không tin vào những gì các đồng nghiệp nữ làm được trong ngành thiết kế công trình. Bởi lẽ, xưa giờ, họ chỉ thường tham gia vào các lĩnh vực thiết kế nội thất hay cảnh quan. Chính Zaha Hadid đã làm thay đổi hoàn toàn quan niệm đó, với những tác phẩm khúc khuỷu mà uyển chuyển như những cành xương rồng đang vươn lên trong môi trường “sa mạc” đầy tính chọn lọc và khắc nghiệt này.
Sơn Dương
Tổng hợp
Ảnh: Internet